Xung đột giữa Nga - Ukraine sẽ tạo thuận lợi cho ba "ông lớn" ngành thép Việt Nam trên thị trường Châu Âu

Cơ hội tốt tại thị trường EU

Chiến tranh giữa Nga và Ukraine gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới nền kinh tế thế giới đặc biệt là giá xăng dầu, chứng khoán hay nguồn cung ứng thép,... Trong đó, cuộc chiến này sẽ dẫn tới sự thiếu hụt nguồn cung và làm giá thép tăng mạnh.

Nguyên nhân đến từ việc Nga đang là quốc gia xuất khẩu thép lớn nhất Châu Âu khi chiếm 15% thị phần xuất khẩu vào EU. Kết hợp với hai nước Ukraine và Belarus thì tổng xuất khẩu thép của cả 3 nước sẽ chiếm 38% thị phần.

Theo Eurofer, Nga đang đứng thứ 2 và Ukraine xếp ngay vị trí thứ 4 trong Top những quốc gia có sản lượng xuất khẩu thép lớn nhất vào EU trong 11 tháng đầu năm 2021, ghi nhận khoảng 21% tổng sản lượng.

VBCS nhận định, việc Nga đang nhận các lệnh trừng phạt của thế giới sẽ dẫn đến việc thiếu hụt nguồn cung thép trong khi nhu cầu đối với sản phẩm này đang tăng mạnh sau đại dịch Covid - 19.

Bên cạnh đó, kể từ ngày 24/2 cuộc xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine bùng nổ thì một số nhà sản xuất thép như Metinvest và ArcelorMittal (Ukraine) đã lên kế hoạch cắt giảm tối thiểu sản lượng sản xuất vì hoạt động vận chuyển đường sắt và cảng đang trì trệ. Còn các mặt hàng xuất khẩu của Nga cũng bị các quốc gia khác cấm vận.

Như vậy, đây chính là cơ hội cho các nhà sản xuất thép đến từ thị trường khác. Tại Việt Nam, CTCP Thép Nam Kim (Mã: NKG), CTCP Tập đoàn Hoa Sen (Mã: HSG), CTCP Tập đoàn Hòa Phát (Mã: HPG) đang ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu trong năm 2021 chủ yếu đến từ việc xuất khẩu sang EU. 

Giá bán thép và giá thành sản xuất sẽ tăng cao do các mặt hàng năng lượng tăng cao. Nga lại đang là quốc gia xuất khẩu các sản phẩm năng lượng quan trọng của thế giới. Giá dầu, giá than và giá khí trên thế giới đang tăng rất mạnh và sẽ quay về mức lập đỉnh cũ như năm 2021. Vì vậy, giá thành sản xuất thép cũng theo đó hồi phục trở lại.

Nhờ việc giá thép tăng lại giúp cho các nước có chi phí sản xuất thép thấp được hưởng lợi. Trong đó có Việt Nam, các công ty Nam Kim, Hoa Sen, Hòa Phát sẽ có cơ hội tăng trưởng mạnh mẽ. Theo đánh giá của VCBS, khả năng cao các "ông lớn" trong ngành thép có thể tiếp tục duy trì quy mô hoạt động và doanh thu, lợi nhuận cao vào năm 2022. 

Các chuyên gia từ Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDIRECT cho rằng, các doanh nghiệp sản xuất thép hàng đầu của Việt Nam đang đứng trước cơ hội gia tăng sản lượng trong thời gian tới và đánh mạnh tại thị trường Châu Âu. 

Tăng tỷ trọng thép xuất khẩu sang EU 

Dựa trên số liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam thì EU đang là thị trường nhập khẩu thép lớn thứ 3 của Việt Nam với tỷ trọng 13%, tương đương 1,6 triệu tấn trong năm 2021. Trong báo cáo thường nên 2020 - 2021 của Công ty Hoa Sen nhận định, Hiệp định EVFTA vẫn đang tác động tích cực đến các hoạt động thương mại giữa Việt Nam và EU. Lý do vì mức tăng tăng trưởng kim ngạch thương mại hai chiều trong năm 2021 vẫn ổn định so với năm 2020. Trong khi đó, mặt hàng đang có mức tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu cao nhất là các sản phẩm sắt thép các loại.

Năm 2021, công ty Nam Kim và Hoa Sen đã tận dụng được tình trạng thiếu hụt nguồn cung thép của thị trường Châu Âu để xuất khẩu. Qua đó, năm 2021, Nam Kim đã đạt mức doanh thu thuần 28.173 tỷ đồng và lãi ròng 2.225 tỷ đồng. So với năm 2020, lần lượt cao gấp 2,4 lần và 7,5 lần, vượt xa kế hoạch dự kiến. Còn Hoa Sen đã đạt doanh thu lên tới 48.727 tỷ đồng, tăng 77% tính từ ngày 1/10/2020 đến ngày 30/9/2021. Ghi nhận mức lợi nhuận sau thuế cao kỷ lục là 4.313 tỷ đồng, gấp 3,74 lần niên độ trước và vượt gần 200% kế hoạch đã xây dựng.

Đầu năm 2022, các doanh nghiệp lớn cũng đang hoạt động xuất khẩu thép ra thị trường Châu Âu rất sôi nổi. Tháng 2/2022, Công ty CP Thép Hòa Phát Dung Quất đã ký thành công hợp đồng với Italy về việc xuất khẩu lô thép cuộn cán nóng (HRC) với khối lượng 35.000 tấn. Đây cũng là đơn hàng đầu tiên trong năm xuất khẩu sang Châu Âu của Tập đoàn Hòa Phát, mở ra thị trường tiêu thụ rộng lớn. 

Tập đoàn Hòa Phát vẫn đang ưu tiên sản phẩm HRC cho thị trường trong nước do Việt Nam vẫn thiếu nguồn cung này mỗi năm. Trong năm 2021, thị trường đã nhận 2,6 triệu tấn thép HRC của Thép Hòa Phát Dung Quất, trong đó chỉ gần 30.000 tấn thép được xuất khẩu. Nhiều khách hàng quốc tế muốn nhập khẩu thép HRC của Hòa Phát nhưng doanh nghiệp chưa thể đáp ứng hết được.

Việc đẩy mạnh xuất khẩu giúp Tập đoàn Hòa Phát có nguồn tiêu thụ đa dạng trong giai đoạn thị trường phải chịu ảnh hưởng từ dịch bệnh Covid - 19. Cùng với đó, góp phần thu ngoại tệ và cân bằng cán cân thương mại Việt Nam. 

Hiện tại, Tập đoàn Hòa Phát đang đẩy mạnh triển khai dự án Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất 2 để tập trung sản xuất thép cuộn cán nóng đạt công suất 5,6 triệu tấn/năm. Dự kiến, sau khi dự án đi vào hoạt động thì năng lực sản xuất thép của Hòa Phát sẽ đạt khoảng 14 triệu tấn/năm, bao gồm 8 6 triệu tấn HRC.

Công ty Nam Kim cũng cho biết, doanh ngiệp đang mở rộng nhà máy ở Bình Dương và tái cơ cấu kho hàng, dự kiến trong năm 2022 sẽ tăng thêm 200.000 tấn công suất tẩy mạ. Trong tháng 6/2021, Nam Kim đã mua lại công ty Dae Myung với giá khoảng 5,5 triệu USD và hoàn tất mua thêm 5ha xưởng tại Bình Dương. Theo kế hoạch sẽ mở rộng dây chuyền tẩy mạ hiện có.

Tại thị trường Châu Âu, giá thép HRC đang có xu hướng hồi phục và tăng giá sau đà giảm mạnh vào cuối năm ngoái. Tuy nhiên, VBCS cũng cảnh báo: "Cần lưu ý rằng hiện tại EU vẫn đang áp thuế nhập khẩu thép dựa trên hạn mức xuất khẩu. Vì vậy sự tăng trưởng về sản lượng xuất khẩu thép của Việt Nam trong Năm 2022 sẽ không mạnh mẽ như năm 2021".