Xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam sẽ đạt hơn 10 tỷ USD vào giữa tháng 11

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản (VASEP) cho biết, trong năm 2022 có nhiều biến động và khó khăn đối với xuất khẩu, trong đó có ngành thủy sản. 

Mặc dù vậy thì các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam đã biến thách thức thành cơ hội và tận dụng lợi thế của các Hiệp định thương mại tự do (FTA) cũng như nhu cầu của thị trường để đẩy mạnh xuất khẩu. 

Kết quả là tính đến hết tháng 10 và xuất khẩu thủy sản của cả nước đã mang về 9,5 tỷ USD, so với cùng kỳ năm ngoái tăng 34%. 

Kim ngạch xuất khẩu cá tra ghi nhận tăng 80%

VASEP cho biết, ước tính đến hết tháng 10/2022, xuất khẩu cá tra đã thu về lượng ngoại tệ gần 2,2 tỷ USD, so với cùng kỳ năm 2021 tăng 80%. Dự kiến cả năm 2022, xuất khẩu cá tra sẽ đạt trên 2,5 tỷ USD, so với năm 2021 tăng 58%. 

Trong đó, riêng thị trường Trung Quốc đã chiếm đến 30% với khoảng 654 triệu USD trong 10 tháng, so với cùng kỳ năm trước tăng 110%. Cũng từ năm 2020 đến nay, Trung Quốc đã duy trì được vị trí thị trường nhập khẩu cá tra số 1 từ thị trường Việt Nam và vượt qua thị trường Mỹ. Nếu so với các thị trường nhập khẩu cá Việt Nam, Trung Quốc luôn duy trì được sự tăng trưởng cao nhất, qua các tháng đều có doanh số tăng gấp 2 lần so với cùng kỳ năm ngoái. 

Ước tính trong tháng 10, xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt mức khoảng 64,2 triệu USD, so với cùng kỳ năm 2021 tăng 105%. Trong đó, xuất khẩu cá tra phile/cắt khúc đông lạnh sang đây chiếm 75% với trên 48 triệu USD còn cá tra tươi/đông lạnh nguyên con chiếm trên 24% đạt gần 16 triệu USD. 

Tính đến tháng 10, xuất khẩu khẩu cá tra phile đông lạnh sang thị trường Trung Quốc đạt mức trên 489 triệu USD, tăng 115% còn xuất khẩu cá tra tươi/đông lạnh mã 0303 đạt trên 163 triệu USD. Ước tính khối lượng cá tra phi lê đông lạnh xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc tính đến cuối tháng 10 đạt khoảng 215 nghìn tấn. 

Giá trung bình cá tra phile đông lạnh  (mã chứng khoán: 030462) xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc trong thời gian 9 tháng đầu năm 2022  đạt mức 2,28 USD/kg. Trong đó thì giá xuất khẩu trung bình ở trong tháng 9 đạt mức cao nhất từ đầu năm với 2,73 USD/kg.

Cũng có thể nói rằng, nhu cầu thị trường tăng ở trong quý 3 và đầu quý 4 để có thể phục vụ cho đơn hàng cũng như tiêu thị vào dịp Tết Nguyên Đán, lễ hội cuối năm trong khi đó nguồn cung nguyên liệu giảm khiến cho giá cả xuất khẩu tăng cao hơn vào giai đoạn này. 

Và từ đầu năm đến nay, Việt Nam có hơn 400 doanh nghiệp xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc. Và những doanh nghiệp hàng đầu ở trên thị trường này bao gồm Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn ghi nhận chiếm trên 16% kim ngạch cá tra sang thị trường Trung Quốc, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Biển Đông chiếm gần 6% và các công ty Trách nhiệm hữu hạn Chế biến Thực phẩm xuất nhập khẩu Vạn Đức Tiền Giang, Công ty Cổ phần Nam Việt và Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Đa quốc gia I.D.I đều chiếm 5%,...

Bên cạnh đó, nằm trong TOP 10 doanh nghiệp xuất khẩu cá tra lớn nhất sang thị trường Trung Quốc còn có Công ty TNHH Đại Thành, Công ty Cổ phần Gò Đàng và Công ty CỔ phần Thủy sản Trường Giang, Công ty Cổ phần Chế biến và Xuất nhập khẩu Thủy sản Cadovimex II và Công ty  Cổ phần Thủy Sản NTSF.

Phó Giám đốc Trung tâm VASEP.PRO - bà Lê Hằng nhận định rằng: “Chính sách Zero COVID của Trung Quốc đã khiến cho các ngành sản xuất của nước này đều bị ảnh hưởng và trong đó có ngành thủy sản. Khai thác cũng như nuôi trồng thủy sản bị giảm sản lượng một phần là vì các quy định kiểm soát nghiêm ngặt của nước này. Chính vì thế mà Trung Quốc càng phải gia tăng nhập khẩu từ các nước để có thể bù đắp cho sự thiếu hụt sản lượng cho tiêu thụ nội địa và cho cả lĩnh vực chế biến xuất khẩu của nước này”. 

Thời gian mới đây, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng đã có thông điệp rằng sẽ không nới lỏng ngay lập tức chính sách Zero COVID, chính vì thế mà giao thương của các nước với Trung Quốc chắc chắn chưa thể phục hồi được như thời điểm trước dịch bệnh. 

Mặc dù vậy thì quy định kiểm tra dịch bệnh COVID-19 trong hàng nhập khẩu cũng đã được nới lỏng từ hồi tháng 7/2022 - nghĩa là nhà xuất khẩu sẽ không bị tạm ngừng xuất khẩu nên như bị phát hiện có dấu vết virus corona ở trên sản phẩm hay bao bì sản phẩm nhập khẩu. 

Chính vì thế mà cơ hội dành cho thủy sản Việt Nam thúc đẩy kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc vẫn tiếp tục rộng mở. Trung Quốc cũng sẽ là thị trường trụ cột và là tiềm năng cho sản phẩm cá tra Việt Nam trong năm 2022 và 2023. 

Việt Nam trở thành nước xuất khẩu thủy sản lớn thứ 3 trên thế giới

Có thể thấy, không chỉ xuất khẩu cá tra tăng trưởng mạnh mà xuất khẩu nhiều loại thủy sản khác cũng đang tăng cao. Và tính đến hết tháng 10/2022, xuất khẩu tôm đạt gần 3,8 tỷ USD, so với cùng kỳ năm trước tăng 19%.

Và xuất khẩu tôm sang năm 2022 dự kiến cũng đạt trên 4,4 tỷ USD, so với năm 2021 tăng 14%. Sản phẩm tôm xuất khẩu chính là tôm chân trắng, chiếm đến 75% với khoảng trên 3,2 tỷ USD còn tôm sú chiếm khoảng 13% với gần 1,5 tỷ USD. 

Xuất khẩu cá ngừ tính đến hết tháng 10 cũng ước đạt mức 890 triệu USD, so với cùng kỳ tăng 50%. Vào năm 2020, lần đầu tiên cá ngừ trở thành ngành hàng xuất khẩu trên 1 tỷ USD. 

Nhằm tận dụng nguồn nguyên liệu ở trong nước và nhập khẩu thì các doanh nghiệp cá ngừ chế biến đa dạng các sản phẩm và đẩy mạnh việc xuất khẩu cá ngừ loin/phile đông lạnh và cá hộp sang thị trường và cũng linh hoạt theo xu hướng thị trường ở trong giai đoạn COVID-19 cũng như lạm phát. 

Và tính đến tháng 10/2022, các sản phẩm như mực - bạch tuộc xuất khẩu cũng đã đạt doanh số là 625 triệu USD, tăng 32%. Ước tính cả năm 2022, xuất khẩu sản phẩm này sẽ đạt mức 734 triệu USD, so với năm 2021 tăng 22%. 

VASEP cho biết, trong năm 2022, ước tính ngành thủy sản chiếm đến 3% tổng xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam. Nếu so với tổng kim ngạch xuất khẩu khu vực kinh tế ở trong nước thì ngành thủy sản đóng góp gần 12% tổng giá trị. 

Bà Lê Hằng nhấn mạnh rằng: “Trong khi tỷ trọng của nhóm hàng nông - lâm - sản nói chung đang bị giảm 0,6% điểm thì ngành hàng thủy sản lại tăng 0,4% điểm, điều này đã cho thấy sự bứt phá và vai trò ngày càng quan trọng của ngành thuỷ sản trong chỉ số GDP của cả nước, đặc biệt trong ngành hàng nông lâm thuỷ sản xuất khẩu”. 
Ở trên bản đồ xuất khẩu thủy sản thế giới thì Việt Nam đang là quốc gia xuất khẩu lớn thứ ba và chỉ đứng sau Trung Quốc và Na Uy - đây là hai cường quốc có diện tích đất cũng như mặt nước lớn hơn rất nhiều lần so với Việt Nam. Và với kết quả của năm 2022, ước tính thủy sản Việt Nam sẽ chiếm trên 7% thị phần trên thị trường thế giới.