Xuất khẩu cá tra có thể cán mốc kỷ lục 2,5 tỷ USD trong cả năm nay

Theo thông tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản (VASEP), trong năm nay, tình trạng lạm phát cũng như cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine đã giúp cho cá tra - vốn là một loại cá thịt trắng với giá cả vừa phải - tăng mạnh con số xuất khẩu đi nhiều thị trường trên thế giới. Đáng chú ý, hầu hết các thị trường nhập khẩu cá tra Việt Nam đều ghi nhận mức tăng trong khoảng 40 đến 200%. 

Liên quan đến vấn đề này, VASEP nhận định: “Với kết quả đã đạt được trong 10 tháng đầu năm, dự kiến xuất khẩu cá tra cả năm 2022 sẽ đạt trên 2,5 tỷ USD, tăng 58% so với năm trước”. 

Trong thời gian qua, 2 thị trường chi phối xu hướng xuất khẩu cá tra của Việt Nam là Trung Quốc và Mỹ, trong đó Trung Quốc chiếm đến 30% còn Mỹ là 23%. Sau khoảng thời gian nửa đầu năm tăng nóng, lượng tồn kho và tắc nghẽn tại các cảng nhập khẩu khiến cho nhu cầu tại Mỹ đã giảm xuống đáng kể. 

Cụ thể, theo như thống kê của Bộ Nông nghiệp Mỹ, nước này đã nhập khẩu khoảng 104,5 nghìn tấn cá phile đông lạnh trong 9 tháng đầu năm nay với trị giá lên đến 445,2 triệu USD, so với cùng kỳ năm trước đã tăng 24% về khối lượng và 91% về giá trị. Cũng trong khoảng thời gian này, giá trung bình nhập khẩu cá tra phile vào thị trường Mỹ là 4,26 USD/kg, so với mức trung bình nhập khẩu của cùng kỳ năm trước là 2,77 USD/kg đã tăng thêm 53%.

Đáng chú ý, trong khi việc nhập khẩu các loài cá thịt trắng như cá tuyết cod, cá minh thái, cá hake hoặc là giảm hoặc chỉ tăng nhẹ, nhập khẩu cá tra cùng với cá rô phi đã tăng lên mạnh mẽ và chiếm vị trí hàng đầu. Điều này cho thấy, hai loài cá thịt trắng nuôi này đang dần dần thay thế cá biển. Nguyên nhân bởi, chiến sự giữa Nga và Ukraine chưa có dấu hiệu giảm nhiệt cộng thêm lệnh cấm vận khiến cho thị trường thế giới thiếu hụt nguồn cung từ Nga. 

Chính vì thế, Việt Nam trở thành nhà cung cấp cá thịt trắng lớn thứ hai cho thị trường Mỹ chỉ sau Trung Quốc. Thị trường Trung Quốc chủ yếu cung cấp cá rô phi, đồng thời duy trì vai trò của nước chuyên gia công, chế biến nhiều loài cá thịt trắng cho thị trường Mỹ như cá tuyết, cá minh thái. Trong khi đó, Việt Nam vẫn duy trì vị thế độc tôn với mặt hàng cá tra trong thị trường lớn này. 

Mặt khác, trong thời gian qua nhập khẩu vào thị trường Trung Quốc cũng tiếp tục hồi phục mạnh mẽ. Nguyên nhân là do lượng thủy sản ở trong nước giảm mạnh, chính sách “Zero Covid” càng khiến Trung Quốc thiếu hụt thực phẩm và nguồn thủy sản, cần phải nhập khẩu từ bên ngoài nhiều hơn. Theo như ước tính, tổng xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Trung Quốc tính đến cuối tháng 10 đã tăng 110% so với cùng kỳ năm trước và đạt 647 triệu USD. 

Trung Quốc chủ yếu nhập khẩu 2 dòng sản phẩm chính là cá tra phile/cắt khúc đông lạnh và cá tra nguyên con tươi/đông lạnh, tỷ trọng của 2 dòng sản phẩm này lần lượt là 68% và 32%. Trong 9 tháng đầu năm, giá cá tra phile đông lạnh xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc trung bình ở mức 2,45 USD/kg. Có thể thấy, giá xuất khẩu cá tra phile đông lạnh đã tăng từ 2,2 USD vào thời điểm đầu năm lên đến mức đỉnh là 2,73 USD/kg vào tháng 9, so với cùng kỳ năm trước đã cao hơn 64%.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đã đẩy mạnh việc xuất khẩu cá tra sang các thị trường CPTPP cùng với một số thị trường châu Á để có thể tận dụng được lợi thế thuế quan và yếu tố địa lý.

Doanh số tăng trưởng nhờ giá xuất khẩu tăng cao 

Tính đến cuối tháng 9 năm nay, Việt Nam đang có hơn 400 doanh nghiệp tham gia lĩnh vực xuất khẩu cá tra. Trong đó, top 5 doanh nghiệp lớn nhất gồm những cái tên quen thuộc như: Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn, Công ty TNHH Thủy sản Biển Đông, Công ty Cổ phần Nam Việt, Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển đa quốc gia, Công ty TNHH CBTP xuất khẩu Vạn Đức Tiền Giang. Được biết, top 5 doanh nghiệp này chiếm 37% kim ngạch xuất khẩu.

So với cùng kỳ năm 2021, hầu hết các doanh nghiệp cá tra trong năm nay đều ghi nhận doanh số tăng trưởng, chủ yếu là nhờ giá xuất khẩu cao hơn trước. Sau khi lũy kế 9 tháng đầu năm, Vĩnh Hoàn ghi nhận doanh thu thuần tăng 46% so với cùng kỳ năm trước, lên mức 10.755 tỷ đồng. Trong khi đó, lợi nhuận sau thuế tăng 80% so với cùng kỳ, đạt 1815 tỷ đồng. 

Trước đó, Vĩnh Hoàn từng đặt kế hoạch cho cả năm nay là 13.000 tỷ đồng doanh thu thuần cùng với 1.600 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế. Như vậy sau 9 tháng đầu năm, doanh nghiệp này đã thực hiện được 83% chỉ tiêu doanh thu, đồng thời vượt 13% mục tiêu lợi nhuận. 

Con với Nam Việt, doanh thu thuần của công ty đã tăng 54% so với cùng kỳ và đạt 3.752 tỷ đồng; trong khi lợi nhuận trước thuế cao gấp 8 lần cùng kỳ, đạt 647 tỷ đồng. Trong năm nay, Nam Việt đặt mục tiêu tổng doanh thu 4.900 tỷ đồng và 1.000 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế. Như vậy, công ty đã thực hiện được 76% chỉ tiêu doanh thu và 65% kế hoạch lợi nhuận sau 9 tháng.