VCBS nhận định: Trong ngắn hạn, ngành thép thiếu động lực tăng trưởng, tồn kho lớn gây áp lực lên biên lợi nhuận

Mới đây, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) đã đánh giá kết quả kinh doanh của HPG, HSG và NKG sẽ tiếp tục kém khả quan trong 6 tháng cuối năm 2022 bởi sản lượng tiêu thụ sụt giảm, giá bán lao dốc và đặc biệt là lượng hàng tồn kho lớn sẽ tạo ra áp lực lớn đến biên lợi nhuận trong những quý sắp tới. Và trong báo báo cáo đánh giá về triển vọng của ngành thép những tháng cuối năm VCBS cho biết, 6 tháng đầu năm 2022, hầu hết các doanh nghiệp ngành thép có mức tăng trưởng doanh thu tốt bởi mặt bằng giá thép cao. Dù vậy, lợi nhuận lại tăng trưởng âm lớn so với cùng kỳ năm trước khi giá nguyên liệu tăng phi mã. 

Phía VCBS cũng dự báo giá thép Trung Quốc cũng sẽ duy trì được mặt bằng giá thấp trong nửa cuối năm 2022 do nhu cầu thép chưa hồi phục và thị trường nhà ở Trung Quốc chưa có dấu hiệu ấm lên khi số nhà xây mới liên tục sụt giảm hay các doanh nghiệp sản xuất thép cũng cần giải phóng lượng lớn hàng tồn kho hiện hữu cũng như giá nguyên - nhiên vật liệu có thể giảm mạnh trong nửa cuối năm 2022 sẽ hỗ trợ cho quá trình giảm giá bán. 

Ở thị trường trong nước, giá thép thanh sau khi đạt đỉnh ở mức 19.000 VNĐ vào quý 1/2022 đã liên tiếp lao dốc, giảm 13 lần và chạm mốc 15.700 VNĐ vào tháng 8/2022. Tình trạng này diễn ra được cho là đến từ việc áp lực giảm giá theo giá thép thế giới cùng với đó là nhu cầu tiêu thụ giá thép trong nước có mức sụt giảm mạnh trong quý 2/2022 làm cho các doanh nghiệp sản xuất phải hạ giá bán để có thể đẩy nhanh hàng tồn kho, chi phí sản xuất thép cũng sụt giảm. Ngoài ra, thuế tự vệ của Việt Nam đối với ngành thép cùng chính sách hủy bỏ hoàn thuế xuất khẩu thép của Trung Quốc đã làm độ tương quan giữa thép thanh xây dựng giữa Trung Quốc và Việt Nam giảm đi đáng kể bởi đã tạo nên một hàng rào chắn lưu thông thép ở giữa hai quốc gia. 

VCBS cũng cho rằng, trong chu kỳ giảm giá, HPG sở hữu lợi thế cạnh tranh về chi phí sản xuất cũng sẽ tận dụng cơ hội này để gây áp lực lên kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất bằng lò điện với cách hạ sâu giá bán. Đơn vị này cũng nhận thấy giá thép thanh tại thị trường Việt Nam có mức độ tương quan lên đến 90% với giá thép phế cao hơn rất nhiều so với giá thép Trung Quốc hay các nguyên vật liệu đầu vào điển hình như quặng sắt hay than cốc.

Động lực chính để thúc đẩy tăng trưởng trong năm 2023 chính là sản lượng tiêu thụ nội địa

Chứng khoán Vietcombank cũng kỳ vọng giá thép có thể hồi phục tốt hơn trong năm 2023 và động lực chủ yếu là đến từ nhu cầu của thị trường Trung Quốc khi các chính sách kích thích lại thị trường bất động sản bắt đầu có hiệu quả. Ngoài ra, việc Trung Quốc dỡ bỏ phong tỏa và đẩy mạnh đầu tư công cũng sẽ giúp cho nhu cầu tiêu thụ sắt thép ổn định trở lại. Và với chính sách cắt giảm khí thải và công suất thép của Trung Quốc, nguồn cung thép được dự báo sẽ giảm dần trong những năm sắp tới. 

Chính vì thế, giá thép sẽ rất nhạy cảm với nhu cầu khi triển vọng nhu cầu thép tích cực trở lại, giá thép cũng sẽ có mức phục hồi tốt và giúp cải thiện được mức biên lợi nhuận của các nhà máy sản xuất thép. 

VCBS cho hay, chu kỳ giá thép hiện nay đã có điểm tương đồng với giai đoạn năm 2013 - 2016 khi nhu cầu tiêu thụ thép tại Trung Quốc đã có sự chững lại từ đó giá thép đi vào giai đoạn giảm giá dài. Đây chính là giai đoạn các nhà sản xuất thép phải hạn chế việc sản xuất. Dù vậy, vào năm 2016 khi Chính Phủ Trung Quốc triển khai hàng loạt chính sách kích thích thị trường bất động sản và thắt chặt nguồn cung thép thì giá thép đã cho mức tăng giá cô cùng ấn tượng. Và trên cơ sở đó thì VCBS đã kỳ vọng giá thép có thể hồi phục trong nửa cuối năm 2023 sau khi giảm về mặt bằng giá thấp hơn so với hiện tại. Lý do đến từ việc các chính sách kích thích cần thời gian để có thể thể hiện rõ tác động từ đó giúp vực dậy nhu cầu đang rất yếu của thị trường Trung Quốc.

Đối với thị trường trong nước, VCBS đã dự báo nguồn cung bất động sản hồi phục cùng với chính sách đẩy mạnh việc đầu tư công cũng sẽ là động lực lớn giúp thúc đẩy sản lượng tiêu thụ thép. Dù vậy, công ty chứng khoán này cũng lưu ý rằng các dự án xây dựng sẽ được đẩy mạnh khi giá thép được duy trì ở mặt bằng giá tổn định. Chính vì thế mà sự tăng trưởng sẽ được phản ánh sau vào thời điểm giá thép ổn định. Chi tiết, VCBS cho biết nguồn vốn kế hoạch giải ngân trong năm 2022 - 2023 còn lại rất nhiều cũng sẽ là động lực mạnh mẽ để thúc đẩy xây dựng các dự án hạ tầng cũng như nhu cầu tiêu thụ thép xây dựng. Song song với đó, trong thời gian tới nguồn cung bất động sản được kỳ vọng sẽ tăng trưởng tốt trong năm 2023 sau quá trình siết chặt nguồn vốn vào thị trường bất động sản trong năm 2022. Chứng khoán Vietcombank cũng kỳ vọng chính sách sẽ dần nới lỏng cho các chủ đầu tư vào năm 2023 từ đó giúp nguồn cung được phục hồi một cách rõ rệt. Không những thế, Chính phủ cũng đang khẩn cấp rà soát các vấn đề về mặt pháp lý và hoàn thiện khung pháp luật liên quan đến lĩnh vực bất động sản để tháo gỡ những khó khăn giúp cho thị trường bất động sản phát triển một cách ổn định hơn. 

Lợi nhuận của HPG, NKG, HSG bị áp lực lớn bởi hàng tồn kho

Cùng với triển vọng kém tích cực của ngành thép trong những tháng cuối năm 2022, VCBS đã nhận định hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp lớn trong ngành như Tập đoàn Hòa Phát (mã chứng khoán: HPG), Thép Nam Kim (mã chứng khoán: NKG), Tập đoàn Hoa Sen (mã chứng khoán: HSG) sẽ tiếp tục kém khả quan. 

Đối với Tập đoàn Hòa Phát (mã chứng khoán: HPG), VCBS cho rằng giá thép sẽ gặp áp lực điều chỉnh cuối năm về vùng thấp nhất. Và dù sau nhiều lần điều chỉnh thì giá thép thanh vẫn neo ở mức cao là 16.000 VND/tấn so với mức 12.500 VND/tấn mà VCBS đang ước tính. Còn triển vọng về lợi nhuận của HPG cũng được đánh giá là sẽ kém tích cực hơn nếu như giá thép tiếp tục giảm về mặt bằng này. VCBS cho biết, HPG thiếu động lực tăng trưởng trong thời gian ngắn hạn bởi dự án Dung Quất 2 của tập đoàn này đang ở trong giai đoạn đầu tư lớn để đi vào vận hàng từ đó giúp tăng công suất thêm 5,6 triệu tấn (ghi nhận +64% công suất) và sẽ là động lực tăng trưởng trong dài hạn. Dù vậy, trong ngắn hạn từ 1 - 2  năm tới, HPG đã chạy gần hết công suất và ít dư địa tăng trưởng doanh thu. 

Nhóm phân tích cũng đưa ra nhận định biên lợi nhuận trong quý 4 cửa HPG sẽ được cải thiện khi chi phí nguyên vật liệu đầu vào có mức giảm mạnh trong quý 3/2022. Biên lợi nhuận cũng được cải thiện trong năm 2023 khi giá bán ổn định và giá dầu ở mức thấp. Ngoài ra, việc sản xuất thêm các sản phẩm sau thép HRC cùng việc nhà máy Dung Quất chạy vượt công suất cũng giúp cải thiện được biên lợi nhuận gộp. Và trong năm 2023, VCBS dự phóng doanh thu thuần của HPG sẽ đạt mức 150.261 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế sẽ là 21.569 tỷ đồng. Vào năm 2023, con số này sẽ được cải thiện hơn với mức doanh thu thuần dự kiến là 146.261 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 25.287 tỷ đồng.

Còn đối với Thép Nam Kim (NKG), chứng khoán Vietcombank dự báo thị trường xuất khẩu suy giảm trong nửa cuối năm 2022. Và sau giai đoạn khởi sắc của năm 2021 do EU và Mỹ tiến hành tăng mạnh việc nhập khẩu ở hầu hết các quốc gia bởi vì thiếu thép. VCBS cũng cho rằng xuất khẩu sẽ kém tích cực trong năm 2022 khi nhu cầu ở hai thị trường Mỹ và EU hụt hơi. Cũng trong quý 2/2022, các thị trường xuất khẩu chủ lực như Mỹ và EU đã cho thấy được mức tăng trưởng âm lớn. Ngoài ra, mức chênh lệch giữa giá bán và giá mua đang bị thu hẹp mạnh cũng sẽ làm cho lợi nhuận của NKG kém tích cực. 

Nhón phân tích VCBS cho hay, biên lợi nhuận của NKG chịu áp lực lớn bởi phải trích lập hàng tồn kho. Hiện tại, tỷ lệ hàng tồn kho/tổng tài sản của NLG ở mức cao nhất lịch sử, trong đó NKG đã tiến hành nhập lượng lớn tồn kho giá cao ở quý 1 và quý 2/2022. Đơn vị này cũng nhận định NKG sẽ phải hạch toán dự phòng giảm giá hàng tồn kho lớn và làm giảm lợi nhuận sụt giảm mạnh. Bên cạnh đó, NKG cũng ký bán hàng trước cho từ 4 - 5 tháng cùng với giá bán hàng HDG ở thị trường Châu Âu của NKG đã giảm xuống mức 1.000 USD/tấn. VCBS cũng dự báo lợi nhuận nửa cuối năm của NKG sẽ tiếp tục kém tích cực. Bước sang năm 2023, dự báo mức biên lợi nhuận sẽ tốt hơn khi công ty đã tốt hơn khi công ty đã giảm bớt lượng hàng tồn kho giá cao. Dù vậy thì sản lượng xuất khẩu cũng sẽ có sự sụt giảm làm doanh thu tăng trưởng.

Chứng khoán Vietcombank dự phóng doanh thu thuần trong năm 2022 của NKG sẽ đạt mức 24.485 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế là 904 tỷ đồng. Vào năm 2023, doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế của NKG sẽ lần lượt sụt giảm về mức 21.534 tỷ đồng và 854 tỷ đồng.

Sau năm 2021, Tập đoàn Hoa Sen (HSG) có khởi sắc, sản lượng xuất khẩu cũng như tiêu thụ nội địa của HSG cũng cho thấy mức sụt giảm nặng nề. 6 tháng cuối năm 2022, VCBS dự báo mức sản lượng cũng sẽ tiếp tục cho thấy con số tiêu cực do sản lượng sụt giảm ở cả thị trường nội địa và xuất khẩu. Dù vậy, triển vọng năm 2023 sẽ tốt hơn khi nhu cầu xây dựng hồi phục tại thị trường Việt Nam và HSG sẽ vươn lên với lợi thế cạnh tranh nội địa rất lớn của mình. 

Năm 2023, VCBS kỳ vọng kết quả kinh doanh của HSG sẽ có phần khả quan hơn khi lượng sản phẩm tiêu thụ nội địa chiếm phần lớn tỷ trọng sẽ có sự hồi phục và biên lợi nhuận tốt hơn khi đã giải phóng hết hàng tồn kho giá cao trong năm 2022. 

Chứng khoán Vietcombank cũng dự phóng doanh thu thuần năm 2022 của HSG sẽ đạt mức 40.906 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 876 tỷ đồng. Còn trong năm 2023, VCBS dự kiến doanh thu thuần của HSG sẽ đi ngang ở mức 40.405 tỷ đồng nhưng lợi nhuận sau thuế sẽ tăng mạnh lên 1.389 tỷ đồng.