Năm 2022, đâu là mối lo lớn kéo ngành thép đi xuống?

Ngành thép của Trung Quốc đang bước vào một kỷ nguyên mới đầy bấp bênh

Hiện nay, ngành thép của Trung Quốc đang bước vào một kỷ nguyên mới đầy bấp bênh khi cuộc khủng hoảng bất động sản đang ngày càng trầm trọng kéo theo nhu cầu và mô hình tăng trưởng bởi xây dựng dẫn đầu của Bắc Kinh đang ngày càng trở nên bất khả thi. Hơn thế, tâm lý của thị trường trở nên lung lay sau khi giá quặng sắt vừa tăng mạnh vào hồi tuần trước nhưng khi bước sang tuần này lại giảm nhiều phiên liên tiếp. Theo một báo cáo khảo sát cho thấy, giá và doanh số bán nhà ở mới của Trung Quốc trong tháng 7 vẫn đang trong xu hướng giảm. 

Người sáng lập và chủ tịch của Tập đoàn thép Hebei Jingye - Li Ganpo cho hay: "Gần một phần ba các nhà máy thép của Trung Quốc có thể phá sản trong tình trạng siết chặt. Toàn bộ lĩnh vực này đang thua lỗ và tôi không thể thấy bước ngoặt đáng chú ý nào vào lúc này". 

Cuộc khủng hoảng bất động sản đã bùng nổ trong năm nay đã nhấn chìm các nhà phát triển bất động sản từ đó gây thiệt hại cho nhiều ngân hàng. Hơn thế, các nhà máy thép đã sản xuất hơn 1 tỷ tấn vào thời điểm năm ngoái, chiếm khoảng một nửa sản lượng toàn cầu đang rất dễ bị ảnh hưởng bởi sự sụt giảm. Điều này cũng đã ảnh hưởng đến giá quặng sắt cùng các nhà khai thác quặng từ Úc đến Brazil. 

Và sau hơn 1 năm đau đầu về lĩnh vực bất động sản, triển vọng đang trở nên tồi tệ hơn khi Chính phủ đang cố gắng đưa ra các gói cứu trợ lớn cũng như áp dụng các quy định nghiêm ngặt về quản lý nợ. Chỉ số nhà quản lý thu mua thép trong tháng 7 cũng đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2008 và Goldman Sachs cũng nhận thấy nhu cầu thép sẽ giảm 5% trong năm 2022. Lĩnh vực bất động sản cũng chiếm ít nhất một phần ba nhu cầu thép của Trung Quốc. 

Bên cạnh cuộc khủng hoảng hiện tại, lĩnh vực bất động sản đang phải đối mặt với những thách thức sâu sắc khi mô hình tăng trưởng mà nền kinh tế Trung Quốc đang duy trì trong nhiều thập kỷ đang có dấu hiệu căng thẳng. Hơn thế, Trung Quốc cũng đang miễn cưỡng triển khai các mức chi tiêu dành cho cơ sở hạ tầng cũng như kích thích tài chính với mục đích vực dậy lĩnh vực này sau cuộc khủng hoảng tài chính lớn và suy thoái thị trường bất động sản trong năm 2015 - 2016. Giám đốc điều hành của China Beige Book International, chuyên giám sát ngành thép - Leland Miller cho hay: "Lần này thực sự khác. Với việc bất động sản đã mất đi lớp vỏ là động lực tăng trưởng ưu việt, các mặt hàng quan trọng như thép không còn được hưởng lợi từ khả năng tiếp cận tín dụng không giới hạn".

Dự báo trong ngắn hạn, trở ngại lớn đối với thép chính là lượng lớn các dự án chưa hoàn thành, nổi bật là làn sóng tẩy chay thanh toán thế chấp gần đây. Giá thép xây dựng cũng giảm mạnh, trong đó thép cây - đây là loại thép xoắn gia cố bê tông, giảm xuống mức thấp nhất trong thời gian 2 năm vào tuần trước.

Khó khăn phía trước của ngành thép

Phó chủ tịch Jiangsu Shagang Group - ông Chen Shaohui cho biết: "Thị trường sẽ vẫn phức tạp và khó khăn trong nửa cuối năm và các biện pháp kích thích cần thời gian để có hiệu lực". 

Nhu cầu yếu đã chuyển dần sang quặng sắt, nguyên liệu chính để sản xuất thép. Hợp đồng tương lai quặng sắt tại Singapore đã giảm ngày thứ ba liên tiếp vào hồi thứ ba ngày 2/8 và giảm khoảng 36% so với mức đỉnh vào hồi đầu tháng 3. Có thể thấy, ngành công nghiệp thép của Trung Quốc đang trong tình trạng suy giảm mạnh trên mọi mặt. Trong đó, họ duy trì khuyến nghị bán cho các công ty khai thác quặng sắt BHP Group Ltd., Rio Tinto Plc và Antofagasta Plc. Trong khi đó, các nhà sản xuất thép cũng có thể ít đề cập đến việc cắt giảm sản lượng. Các chính quyền địa phương đang gây áp lực lên các nhà máy để có thể duy trì hoạt động với mục đích ngăn chặn sự yếu kém về mặt dữ liệu kinh tế. 

SMM - đây là công ty chuyên cung cấp thông tin, dữ liệu ngành sản xuất kim loại, tổng cộng là 23 lò cao của Trung Quốc đã bắt đầu sản xuất trở lại trong khoảng thời gian từ ngày 21/7 đến ngày 1/8. Trong khi đó có nhiều nhà máy thép đang dự kiến sẽ tạm dừng hoạt động trong tháng 8 bởi vì thua lỗ hoặc bảo trì máy móc. 

Theo nhà máy ở tỉnh Giang Tô, miền Đông Trung Quốc cho biết họ sẽ tiếp tục tăng sản lượng thép cây, thép cuộn và HRC do lợi nhuận thấp. Nguồn tin từ nhà máy tiết lộ, nhà máy có thể không tăng sản lượng trừ khi tỷ suất lợi nhuận chuyển sang dương. Còn một nhà máy ở miền Đông Trung Quốc cũng nói sẽ cố gắng duy trì tất cả các dây chuyền sản xuất thép thành phẩm cho đến ngày 6/8. Hai nhà máy còn lại cũng sẽ cắt giảm sản lượng do bảo trì nhà máy ngoài kế hoạch. Các nhà máy thép cũng từng được xem là là nhà vô địch trong quá trình mở rộng kinh tế của Trung Quốc với một số nhà máy đang phát triển từ các xưởng đúc nông thôn đến các tập đoàn trị giá hàng tỷ USD. Và dù hoạt động bất động sản sẽ ngừng thu hẹp vào một thời điểm nào đó nhưng cơ hội để hoạt động này có thể mang lại sự bùng nổ đã từng thúc đẩy nền kinh tế lớn nhất Châu Á trong vài thập kỷ qua dường như rất mong manh. 

Phó giám đốc tại viện nghiên cứu công nghệ của Tập đoàn Shougang - ông Zhu Guosen cho hay: "Quý III sẽ là thời điểm khó khăn nhất đối với ngành thép. Chúng ta nên từ bỏ mọi ảo tưởng về thị trường và tập trung vào những gì có thể tự giải quyết".