Tỷ phú vaccine Trung Quốc khởi nghiệp ở tuổi 46, bán cả nhà để lấy vốn làm ăn: Nếu biết nhìn xa trông rộng, thành công là điều tất yếu

Để đạt được thành công, học vấn và xuất thân chỉ là điểm khởi đầu. Với những doanh nhân thành đạt, điều mà họ cần hơn cả chính là khả năng dự đoán tương lai và quản lý thị trường.

Sinh ra trong một gia đình khó khăn ở miền quê Quảng Tây (Trung Quốc), trước năm 46 tuổi Tưởng Nhân Sinh vẫn chỉ là một nhân viên y tế bình thường, làm công tác phòng chống dịch bệnh ở quê mìn. Mãi đến năm 46 tuổi, ông mới bắt đầu khởi nghiệp. Nhờ nỗ lực không ngừng sau gần 20 năm, hiện tại ông đang sở hữu khối tài sản lên tới hơn 140 tỷ NDT (tương đương gần 21 tỷ USD).

Xuất thân chỉ là điểm khởi đầu

Vốn xuất thân từ một gia đình nghèo, gia cảnh khó khăn lại đông anh em, thế nhưng cha mẹ Tưởng Nhân Sinh vẫn cố gắng cho ông cùng với các anh chị em được ăn học đầy đủ. Sau khi tốt nghiệp cấp 3, vị doanh nhân sinh năm 1953 không thi đại học mà được tiến cử làm giáo viên của một trường tiểu học trong làng. Thầy giáo Tưởng khi đó được đồng nghiệp và học trò quý mến nhờ tính cách hướng ngoại và dễ gần. 

Tuy nhiên, lương của giáo viên hợp đồng tương đối thấp, ông Tưởng phải làm thêm cả việc đồng áng bận rộn mới đủ trang trải cuộc sống. Năm 1977, Tưởng Nhân Sinh khi đó 24 tuổi quyết định ôn tập, thi đại học vào ngành y. Nhờ sự nỗ lực, ông đã được nhận vào trường Cao đẳng Y tế Quế Lâm, đến khi ra trường thì phân công làm việc tại trạm y tế và phòng chống dịch bệnh ở quê nhà Quán Dương.

Nơi đây vốn đồi núi trập trùng, để hoàn thành công việc, Tưởng Nhân Sinh thường xuyên phải vác hòm thuốc vượt núi đèo để tiêm phòng cho trẻ em sống rải rác ở những thôn bản khác nhau. Công việc vất vả nhưng tiền lương không đáng là bao nhưng bù lại, Tưởng Nhân Sinh được ở gần nhà, làm công việc ý nghĩa. Sau khi lập gia đình và sinh con, ông vẫn tiếp tục công việc của mình ở trạm y tế. 

Vào đầu những năm 1990, Trạm Y tế và Phòng chống Dịch bệnh Khu tự trị Choang Quảng Tây có đợt tuyển chọn và điều chuyển cán bộ trong toàn khu vực. Tưởng Nhân Sinh với thành tích xuất sắc đã được bổ nhiệm làm Giám đốc Trạm Y tế này. Công việc sau khi được thăng chức của ông Tưởng vẫn tiếp tục gắn liền với vaccine, cụ thể, ông chịu trách nhiệm về việc quản lý vaccine. 

Bỏ việc để khởi nghiệp ở tuổi 46, bán cả nhà cửa để làm vốn

Khoảng thời gian này, thị phần của vaccine ngoại trên thị trường Trung Quốc ngày càng mở rộng, lợi nhuận cũng vô cùng hấp dẫn. Vì thế, trong đầu Tưởng Nhân Sinh dần nhen nhóm ý định kinh doanh ngành này. Cuối năm 1999, Từ Nhân Sinh 46 tuổi quyết định từ chức khiến mọi người ngỡ ngàng. Khi đó, ông đã là trưởng phòng của một cơ quan chính phủ, phúc lợi và công việc ổn định. Nhiều người cho rằng Tưởng Nhân Sinh gần 50 mà vẫn bốc đồng, nóng nảy như thế, sau này chắc chắn sẽ phải hối hận. 

Thay vì đọc báo uống trà trong văn phòng hàng ngày như trước, ông Tưởng muốn đánh một “canh bạc cuộc đời” xem giá trị và tài năng của bản thân đến đâu. Sau nhiều năm chăm chỉ, ông cũng đã tiết kiệm được một khoản vốn nhất định để có thể đầu tư. Vì không có kinh nghiệm làm việc trong doanh nghiệp, thời gian đầu Tưởng Nhân Sinh đã đến làm việc trong một công ty vaccine ở Thành Đô. 

Tại đây, ông tham gia hệ thống bán hàng. Sau khi quen thuộc với quy trình kinh doanh, Tưởng Nhân Sinh muốn thành lập công ty riêng. Thế nhưng khi đó, nhà nước quy định công ty vaccine cần phải có giấy phép sinh phẩm đặc biệt và phải được các cấp phê duyệt nên ông lại phải tiếp tục tìm phương án. 

Năm 2000, qua bạn bè Tưởng Nhân Sinh biết một công ty sản xuất sản phẩm sinh học ở Trùng Khánh có giấy phép nhưng lại kinh doanh thua lỗ, người chủ cũng đang muốn chuyển nhượng. Vì không đủ vốn, ông Tưởng đã nhanh chóng tìm đối tác cùng nhau mua lại công ty trên, đổi tên thành Zhifei Bio.

Thậm chí, Tưởng Nhân Sinh không ngần ngại bán đi ngôi nhà của mình để bổ sung vốn lưu động cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi mới chỉ kinh doanh được 1 năm, đối tác của ông bất ngờ rút cổ phần để thành lập công ty khác. Đang từ đối tác trở thành đối thủ, công ty lại bị bòn rút khiến Tưởng Nhân Sinh gặp vô vàn khó khăn.  

Có tầm nhìn xa trông rộng, thành công là điều tất yếu

Thời điểm ấy, công việc kinh doanh chính của Zhifei Bio là phân phối và đại diện cho các loại vaccine do các công ty khác sản xuất. Từ những năm 1980 đến 2000, người dân Trung Quốc đều được tiêm chủng ngừa bệnh viêm màng não nhóm A. Ông Tưởng làm trong y hoa nên biết rằng, có rất nhiều ca mắc viêm màng não nhóm C ở các nước khác. Do đó, ông ký kết thỏa thuận với Viện nghiên cứu sinh học Lan Châu để bán vaccine viêm màng não nhóm A + C với tư cách đại lý độc quyền. 

Đầu năm 2005, các ca viêm màng não nhóm C nhanh chóng bùng phát trên quy mô lớn ở tỉnh An Huy, Giang Tô và nhiều nơi khác. Khi đó, chỉ có một đơn vị vaccine duy nhất ở Trung Quốc có khả năng sản xuất vaccine phòng bệnh viêm màng não A + C đó chính là Viện Sản phẩm sinh học Lan Châu. Tức là, tất cả các đơn vị trong nước có nhu cầu tiêm vaccine viêm màng não nhóm A + C đều phải chọn hàng nhập khẩu hoặc lấy hàng của Tưởng Nhân Sinh. Chỉ trong năm đó, ông Tưởng đã bán được 20 triệu liều vaccine loại A + C. 

Có người nói rằng, tại sao ông Tưởng khi đó không nâng giá vaccine lên để kiếm tiền nhiều hơn. Người đàn ông này trả lời: “Nếu giá tăng thêm 10 NDT, công ty có thể kiếm thêm 200 triệu NDT. Dù mỗi liều chỉ tăng 5 NDT, tôi cũng có thể kiếm thêm 100 triệu NDT. Đây quả thật là sự cám dỗ to lớn đối với một công ty vaccine mới thành lập và đang rất cần vốn. Thế nhưng, “của cải từ quốc nạn”, không thể kiếm tiền bất chính như vậy”.

Zhifei Bio thông qua những đơn đặt hàng lớn ngày càng tạo được uy tín trong ngành, được công nhận bởi cơ quan kiểm soát dịch bệnh quốc gia. Đồng thời, công ty đã vượt qua được giai đoạn khó khăn, thậm chí còn có khả năng vượt mặt đối thủ. Tuy nhiên, ông Tưởng cho rằng, nếu chỉ bán vaccine nhập khẩu hoặc vaccine do người khác sản xuất sẽ rất thụ động và nhiều rủi ro. Chỉ khi làm chủ nghiên cứu và phát triển, công ty của mình mới có thể có sáng kiến ​​và quyền lên tiếng.

Vì thế, Tưởng Nhân Sinh quyết định thành lập bộ phận nghiên cứu và phát triển, sẵn sàng chi trả mức lương cao để thuê nhiều nhân tài về. Ông không ngại chi tiền khủng để mua một máy ly tâm có chức năng đông lạnh để phục vụ việc nghiên cứu. Đồng thời, ông cũng hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu để phát triển các sản phẩm vaccine có tiềm năng. Ông Tưởng cũng chú trọng xây dựng lực lượng bán hàng, thiết lập mạng lưới bài bản, thanh toán với các nhà cung cấp luôn luôn đúng hẹn. 

Năm 2007, Tưởng Nhân Sinh mua lại Công ty TNHH Sinh học An Huy Longkema, bắt đầu phát triển vaccine phòng bệnh lao. Năm 2010, Zhifei Bio chính thức được niêm yết trên Sàn giao dịch Chứng khoán Thâm Quyến, trở thành công ty vaccine tư nhân đầu tiên niêm yết trên thị trường. Ngay sau đó, gã khổng lồ dược phẩm Merck đã chủ động tìm đến Zhifei Bio, đồng thời ký thỏa thuận hợp tác chiến lược với công ty.

Năm 2016, Trung Quốc xảy ra sự kiện chấn động có liên quan đến vaccine bất hợp pháp trị giá 570 triệu NDT. Vì thế, chính phủ đã ban hành quy định mới về việc sản xuất và phân phối vaccine trong nước và vaccine nhập khẩu, khiến cho kết quả hoạt động của Zhifei Bio sụt giảm đáng kể. Doanh thu năm đó của công ty chỉ đạt 446 triệu nhân dân tệ, lợi nhuận ròng chỉ còn 32 triệu nhân dân tệ. 

Trong tình cảnh hiểm nguy này, bất ngờ nghiên cứu và phát triển của công ty cuối cùng đã có kết quả. Năm 2017, vaccine ba chủng do Zhifei Bio phát triển trong hai năm đã chính thức được tung ra thị trường. Chỉ trong một năm, 5 triệu liều vaccine mới được bán ra đã giúp công ty lật ngược tình thế.

Thời điểm hiện tại, Zhifei Bio đã trở thành doanh nghiệp hàng đầu trong ngành vaccine của Trung Quốc. Năm 2020, đại dịch Covid-19 bùng phát và càn quét thế giới đã khiến giá cổ phiếu Zhifei Biotech tăng nhanh chóng mặt. Trong danh sách những người giàu nhất toàn cầu Hurun năm 2021, Tưởng Nhân Sinh xuất sắc đứng ở vị trí thứ 21 với tài sản ròng lên tới 140 tỷ NDT.

Tháng 3/2021, vaccine mới do Zhifei Bio phát triển đã được tung ra thành công, thúc đẩy hoạt động kinh doanh của công ty. Chỉ trong 5 năm từ 2016-2020, hoạt động công ty tăng trưởng nhanh chóng, trong đó thu nhập từ hoạt động kinh doanh tăng khoảng 34 lần; lợi nhuận ròng tăng khoảng 100 lần.

Có thể nói, Tưởng Nhân Sinh đã đưa việc kinh doanh vaccine ở Trung Quốc lên một đỉnh cao mới. Bài học rút ra từ thành công của ông chủ Zhifei Bio đó là: Trên con đường tới đích sẽ có vô vàn cơ hội và may mắn, quan trọng hơn cả là lòng dũng cảm, tầm nhìn xa trông rộng cùng sự kiên trì, bền bỉ.