Trí tuệ nhân tạo trong quân sự
Vai trò của trí tuệ nhân tạo trong quân sự
Trí tuệ nhân tạo là một ngành thuộc ngành khoa học máy tính, được con người lập trình nên. Với mục tiêu hỗ trợ máy tính tự động hóa các hành vi thông minh và có trí tuệ như con người. Hiện nay, trí tuệ nhân tạo không còn là vấn đề xa lạ, mà nó đã, đang và sẽ là ngành công nghệ mũi nhọn trong chiến lược ở mọi lĩnh vực đời sống xã hội.
Đặc biệt, trong lĩnh vực quân sự, trí tuệ nhân tạo hiện nay được phát triển và ngày càng hoàn thiện cũng như ứng dụng rất nhiều trong thực tiễn. Cạnh việc tạo ra các loại vũ khí thông minh hóa, nó còn thể hiện nhiều vai trò quan trọng trong những tiến trình phức tạp của chiến tranh, như việc đánh giá tình hình hoạt động, xử lý thông tin, chỉ huy điều hành, hỗ trợ quyết sách, tăng cường hệ thống tác chiến tự động...
Điều này sẽ tác động hoàn toàn tới các mặt hoạt động Ngoài ra có thể làm thay đổi căn bản quy luật và phương thức tiến hành chiến tranh trong tương lai.
Mặt khác, quân sự hóa trí tuệ nhân tạo sẽ gây nhiều thiệt hại hơn cho đối phương nếu không may khi có xung đột, chưa kể đến các vấn đề đạo đức. Hiện nay có khoảng gần 50 quốc gia đang nghiên cứu các robot chiến trường sử dụng trí tuệ nhân tạo. Làm dấy lên nỗi lo ngại trí tuệ nhân tạo khiến đẩy nhanh quá trình phát triển những vũ khí giết người tự động, tạo ra những mối đe dọa còn nguy hiểm hơn cả vũ khí hạt nhân. Tệ hơn là dẫn tới chiến tranh Thế giới thứ 3.
Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quân sự
Robot có sử dụng trí tuệ nhân tạo là vũ khí tác chiến chủ yếu.
Trong những cuộc chiến tranh gần đây đã cho thấy, hầu hết các loại vũ khí, trang bị và robot quân sự đều sử dụng trí tuệ nhân tạo. Chúng được đưa vào chiến đấu ngày càng nhiều, ngoài ra chúng từng bước khẳng định vai trò quan trọng của mình trên các chiến trường. Trong xu thế đó, nhiều loại robot tác chiến trên các chiến trường đang được các cường quốc quân sự nghiên cứu, phát triển rồi đưa vào biên chế như máy bay không người lái, thiết bị không người lái dưới nước, vệ tinh gián điệp…phục vụ cho các chiến dịch quân sự mang tính khóc liệt trong tương lai.
Đặc điểm cơ bản nhất của những loại robot trang bị trí tuệ nhân tạo này chính là có “bộ não” gần giống như con người, có một khả năng tư duy và phán đoán nhất định. Ngoài ra nó còn có thể tự động làm nhiều công việc trong môi trường phức tạp theo những gì con người đã cấy vào nó.
Mặt khác, chúng còn có khả năng trinh sát, tiến hành tìm kiếm và làm mồi nhử hoặc tiến hành tấn công mục tiêu. Trong một tương lai gần, robot và các vũ khí quân sự sau khi được tích hợp trí tuệ nhân tạo sẽ trở nên siêu nhỏ, dễ che giấu và đánh lừa. Do đó có thể cài chúng vào các tổ chức, cơ quan.
Thêm vào đó vũ khí nano cũng đang được nghiên cứu và sắp hoàn thiện. Với kích thước nhỏ, gọn và rất dễ dàng vận chuyển, chỉ với một chiếc máy bay không người lái có thể đưa cả hàng vạn nano tấn công tạo ra sức công phá và huỷ diệt lớn.
Sử dụng trí tuệ nhân tạo trong quân sự để tác chiến
Hiện nay, các phương thức tác chiến bằng trí tuệ nhân tạo đang được tập trung nghiên cứu cũng như ngày càng phát triển. Qua đó, quân đội Mỹ đã tạo ra khái niệm tác chiến mới là “sát thương dạng phân tán” và tác chiến “bầy đàn”.
Phương thức tác chiến này sẽ sử dụng một số lượng lớn máy bay không người lái, sẽ tổ chức thành từng nhóm riêng biệt để tác chiến kết hợp với kế nghi binh, tiến công mạng hoặc giáng đồn hoả lực. Trí tuệ nhân tạo vô cùng linh hoạt, nó có thể cùng lúc vừa tấn công tổng lực cũng như vừa nhanh chóng phân tán, vì vậy rất dễ làm bên phía đối phương rối loạn và sau đó không kịp ứng phó.
Trí tuệ nhân tạo trong chiến thuật tác chiến “bầy đàn” và tác chiến “sát thương dạng phân tán”
Trí tuệ nhân tạo để có thể tiến hành, lưu trữ, tìm kiếm cũng như khai thác hiệu quả nguồn dữ liệu khổng lồ… thông qua công nghệ xử lý dữ liệu hiện đại. Do vậy, trí tuệ nhân tạo trong quân sự có thể nhanh chóng biến những nguồn dữ liệu đã tiếp nhận được từ vệ tinh hay những ra-đa thành dữ liệu để phục vụ quân sự, đưa ra những lời khuyên chiến lược về những quyết sách sao cho hiệu quả và khoa học hơn.
Gần đây, Mỹ đang nghiên cứu một loại robot sử dụng trí tuệ nhân tạo có tên “Nhà chiến lược”. Qua đó, Robot này sẽ giữ nhiệm vụ thu thập thông tin thông qua hệ thống vi tính, sau đó phân tích dữ liệu tình báo lấy từ vệ tinh, máy bay trinh sát hay ra-đa. Từ đó, chúng có thể phân tích, tổng hợp nhằm tìm ra những giải pháp tối ưu nhất cho những người chỉ huy tham khảo và đưa ra quyết sách phù hợp trong thời gian nhanh.
Hậu quả của việc sử dụng trí tuệ nhân tạo trong quân sự
Việc tự động hóa hoàn toàn chiến trường trong tương lai sẽ sớm được thực hiện. Nhất là trong bối cảnh mà không chỉ các cường quốc, mà còn có các quốc gia có nền quốc phòng phát triển cũng đang đẩy mạnh đầu tư vào trí tuệ nhân tạo trong quân sự.
Năm 2020, thế giới phần nào chứng kiến được sự tàn khốc của cuộc chiến tranh bằng vũ khí trí tuệ nhân tạo khi Armenia và Azerbaijan phải vướng vào cuộc xung đột nóng nhất để tranh chấp vùng lãnh thổ Nargono.
Cuộc xung đột trên đã đặt ra nhiều câu hỏi về mặt đạo đức của các cuộc chiến tranh tự động hóa. Azerbaijan giành được chiến thắng trong cuộc xung đột với Armenia không phải nhờ sự sẵn sàng chiến đấu, bất chấp hy sinh, mà do họ hiểu rõ lực lượng phòng thủ của đối phương và cũng có vũ khí trí tuệ nhân tạo đắt tiền đến từ Israel.
Cùng với sự thâm nhập của trí tuệ nhân tạo trong toàn bộ các trang thiết bị, quá trình tác chiến cũng như lĩnh vực chiến tranh, tác chiến sử dụng trí tuệ nhân tạo trong thời gian tới sẽ trở thành một phương thức tác chiến mang tính chủ đạo. Chiến tranh trí tuệ nhân tạo sẽ là một hình thái chiến tranh phát triển từ chiến tranh thông tin hóa tới một giai đoạn cao hơn.
Kết luận
Như vậy trí tuệ nhân tạo đã và đang được ứng dụng vô cùng hiệu quả và rộng rãi trong lĩnh vực quân sự. Có khả năng cao trong tương lai, trí tuệ nhân tạo trong quân sự sẽ thay thế con người trong việc ra quyết sách và chiến lược trong quá trình chiến đấu. Với những phản ứng linh hoạt cũng như trí tuệ nhạy bén, chúng chắc chắn sẽ còn có những bước tiến dài trong thời gian tới