Thị trường chứng khoán sẽ “thay áo”

Theo Người Lao động, thị trường chứng khoán hướng tới mục tiêu phát triển an toàn, ổn định, bền vững, hiệu quả, có thể chống chịu tốt trước những rủi ro và trở thành kênh huy động vốn trong trung và dài hạn chủ yếu cho nền kinh tế.

Vừa qua, Bộ Tài chính đã xin ý kiến Thủ tướng về dự thảo quyết định "Phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đến năm 2030". Theo đó, nhiều mục tiêu quan trọng đã được đưa ra, bao gồm mục tiêu số lượng nhà đầu tư chứng khoán đạt 10% trên tổng dân số vào năm 2030. Cách đây 20 năm, trung bình số tài khoản chứng khoán mở mới mỗi tháng đạt khoảng 220.000. Tính đến hết tháng 10 năm 2022, có hơn 6,7 triệu tài khoản trên toàn thị trường.

Quy mô thị trường đạt mức 100-120% GDP

Trong dự thảo của Bộ Tài chính đề cập rõ ràng mục tiêu thúc đẩy liên kết và hội nhập quốc, thu hẹp khoảng cách từng bước giữa thị trường chứng khoán Việt Nam so với các quốc gia phát triển, nỗ lực nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi theo tiêu chuẩn của những tổ chức quốc tế.

Dự thảo cho thấy, vào năm 2025, quy mô thị trường cổ phiếu đạt ít nhất 100% GDP trước khi đạt 120% GDP vào năm 2030. Còn quy mô thị trường trái phiếu sẽ đạt ít nhất 45% GDP (trái phiếu doanh nghiệp đạt 20% GDP) và 58% GDP (trái phiếu doanh nghiệp đạt 25% GDP) lần lượt vào năm 2025 và năm 2030. Trong giai đoạn 2021-2030, chứng khoán phái sinh tăng trung bình 20%-30%/ năm.

Đặc biệt, dự thảo cũng đề ra mục tiêu đạt số lượng nhà đầu trên thị trường chứng khoán bằng 8% của dân số vào năm 2025, và 10% dân số sau đó 5 năm. Trong đó, hướng đến phát triển nhà đầu tư có tổ chức, nhà đầu tư chuyên nghiệp và thu hút các nhà đầu tư nước ngoài tham gia. Ngoài ra, tỉ trọng trái phiếu chính phủ từ nhà đầu tư là tổ chức phi ngân hàng nắm giữa tăng lên 60% vào năm 2030 từ con số 55% của năm 2025.

Bộ Tài chính đưa ra nhiều giải pháp để đạt được mục tiêu đề ra như đẩy mạnh năng lực quản lý, hoàn thiện khung pháp lý, thanh tra, giám sát, xử lý những vi phạm, gia tăng nguồn cung cho thị trường, cải thiện chất lượng của nguồn cung, hay hiện đại hóa cơ sở hạ tầng - thông tin trên thị trường chứng khoán…

Tạo niềm tin cho các nhà đầu tư 

Theo một nhà đầu tư lâu năm, những vụ thao túng thị trường bị bại lộ và xử lý vừa qua đã giúp thị trường chứng khoách sạch và lành mạnh hơn. Thế nhưng, tâm lý các nhà đầu tư vẫn bị ảnh hưởng không nhỏ bởi những bất ổn trên thị trường chứng khoán. Điều đó khiến nhiều người đã vội vã rời khỏi thị trường hoặc nằm im chờ thời cơ. Nhà đầu tư này đặt vấn đề rằng: “Nhà đầu tư rất cần niềm tin và động lực để gia nhập trở lại thị trường thông qua các chính sách và chế tài hợp lý, tạo điều kiện cho họ”.

Ngoài ra, nhà đầu tư này cũng góp ý rằng chính phủ cần xem xét, cân nhắc về việc phát triển thị trường phái sinh để tránh việc tạo kẽ hở cho những hoạt động thao túng bởi thị trường chứng khoán Việt Nam còn non trẻ, chưa ổn định và bền vững. Không những thế, cũng cần đẩy mạnh các doanh nghiệp kinh doanh hiệu quả có tốc độ tăng trưởng tốt lên sàn, qua đó tăng nguồn cung chất lượng cao và giúp nhà đầu tư có nhiều sự lựa chọn hơn.

Nhà đầu tư nêu trên phân tích rằng: “Không thể thu hút được nhà đầu tư gia nhập thị trường nếu không có hàng hóa tốt. Cần có cơ chế và chính sách phát triển thị trường chứng khoán ổn định, an toàn, bền vững, hiệu quả, có thể chống chịu rủi ro mới có thể đạt được mục tiêu về số lượng nhà đầu tư bằng khoảng 10% dân số vào năm 2030. Đồng thời, giúp thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động nguồn vốn trong trung và dài hạn chủ yếu cho nền kinh tế”.

Theo ông Huỳnh Anh Tuấn, Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán Đông Á, các cơ quan quản lý cần có những kế hoạch hành động chi tiết, bám sát chủ trương và mục tiêu mà chính phủ đề ra để có thể thu hút nhà đầu tư trong nước và quốc tế tham gia vào thị trường chứng khoán. 

Theo đó, cần tạo niềm tin vững chắc cho các nhà đầu tư để họ yên tâm gia nhập vào thị trường chứng khoán, mà không nhất thiết phải đưa ra quá nhiều ưu đãi cho họ. 

TS Lê Đạt Chí, Phó Trưởng Khoa Tài chính - Trường ĐH Kinh tế TP HCM cho biết Nghị quyết 86/2022 của Chính phủ đề ra mục tiêu quy mô vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 100% GDP vào năm 2025, dư nợ thị trường trái phiếu đạt ít nhất 47% GDP, bao gồm dư nợ trái phiếu doanh nghiệp đạt ít nhất 20% GDP. Quy mô GDP năm 2022 dự kiến đạt 394,5 tỉ USD, nếu vẫn tăng trưởng kinh tế 6%/ năm thì quy mô GDP 2025 dự kiến là 470 tỷ USD. Trong tình trạng vốn hóa thị trường chứng khoán hiện nay chưa đạt tới 250 tỷ USD, đòi hỏi vốn hóa tăng khoảng 220 tỉ USD trong vòng 2-3 năm tới để đạt được mục tiêu trên.

Theo TS Lê Đạt Chí, cần phải tạo niềm tin cho các nhà đầu tư nếu đề ra mục tiêu biến thị trường chứng khoán trở thành kênh huy động vốn cho nền kinh tế. Một số chính sách chỉ ra nhà đầu tư thời gian qua mới tham gia thị trường đã gặp những rủi ro khó lường. Nhà đầu tư rơi vào “cạm bẫy” vì tình trạng cổ phiếu, trái phiếu phát hành tràn lan, thiếu sự kiểm soát và nhất là nhóm trái phiếu của Tập đoàn Tân Hoàng Minh hay nhóm cổ phiếu liên quan đến Tập đoàn FLC. 

TS Lê Đạt Chí góp ý rằng: “Không cần thiết phải đề ra mục tiêu số lượng nhà đầu tư chứng khoán đạt 10% dân số. Thay vào đó, nên tập trung thúc đẩy phát triển những quỹ đầu tư chuyên nghiệp bởi lẽ các quỹ này hoạt động ổn định và mang về giá trị lớn hơn cho thị trường”.