Thị trường bất động sản trì trệ khiến tín dụng mắc kẹt khoảng 7 - 8%

Báo cáo cập nhật ngành ngân hàng mới nhất, Bộ phận phân tích CTCP Chứng khoán SSI cho biết một lượng tiền mặt đang bị đóng băng hoặc quay vòng chậm gây ảnh hưởng tới trạng thái thanh khoản chung của các ngân hàng thương mại. 

Trên thị trường 1, mức chênh lệch giữa số dư huy động vốn và dư nợ chuyển sang trạng thái âm từ tháng 7 khi tăng trưởng tín dụng (11,4% so với đầu năm) vượt xa so với tăng trưởng tiền gửi (4,8%).

Điều này xảy ra trước bối cảnh các ngân hàng gia tăng lãi suất tiền gửi ở mức 3 - 4 điểm % so với đầu năm. Mức lãi suất huy động phổ biến hiện nay của kỳ hạn 6 tháng và 12 tháng lần lượt là khoảng 8-9% và 10-10,5% tại ngân hàng thương mại. 

Có thể giải thích nguyên nhân một phần là do vòng quay tiền mặt tại khách hàng doanh nghiệp đã giảm đáng kể cùng với các thách thức trong việc huy động vốn. Đồng thời đồng VNĐ mất giá cũng khiến việc nắm giữ USD và những tài sản khác ngày càng hấp dẫn. 

Theo SSI, thị trường liên ngân hàng là kênh hỗ trợ thanh khoản ngắn hạn của các ngân hàng. Nhóm phân tích cho biết, trong quý III/2022 ghi nhận sự gia tăng đầu tư vào trái phiếu ngân hàng tại một số nhà băng như BIDV, VietinBank, MB, Techcombank, OCB, Sacombank. Điều này cũng một phần nhờ vào nguồn hỗ trợ thanh khoản cho các ngân hàng khác. 

Sau trường hợp của Vạn Thịnh Phát (vào đầu tháng 10), những ngân hàng lớn đã phải giảm khẩu vị rủi ro. Theo đó, thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng dần bị sụt giảm và gây ảnh hưởng tới thanh khoản tại các ngân hàng nhỏ hơn, nguồn vốn phục thuộc phần lớn vào thị trường này. 

SSI cho rằng, tỷ lệ thanh khoản sẽ được củng cố nhanh chong trong ngắn hạn, với việc thúc đẩy huy động vốn và tăng cường phân bổ ra những tài sản có tính thanh khoản cao… Trở ngại lớn nhất của quá trình này là do thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp. 

Thanh khoản hiện tại đang bị mắc kẹt trên cả những khoản cho vay nhóm ngành này, những khoản đầu tư trái phiếu doanh nghiệp cùng các khoản thu. Nhằm thu hút thêm vốn từ tiền gửi khách hàng, việc tiếp tục tăng lãi suất có vẻ là điều tất yếu. 

“Dù ghi nhận những kết quả tích cực trong quý III, tuy nhiên NIM đã đạt đỉnh, dự kiến sớm chịu áp lực. Chúng tôi lo lắng nhiều hơn về các ngân hàng vay nhiều trên thị trường liên ngân hàng như VIB, OCB, Techcombank và TPBank” - Báo cáo cho biết. 

Bên cạnh đó, chuyên gia cho rằng những tác động khi tăng lãi suất cho vay và sự suy yếu gần đây của thị trường BĐS chưa phản ánh trong kết quả kinh doanh quý III/2022. Vì tình trạng ghi nợ xấu tại Việt Nam chưa phản ánh đủ tác động có thể xảy ra trong tương lai, những chỉ tiêu phản ánh chất lượng tín dụng chưa bị ảnh hưởng mạnh cho tới năm 2023. 

Theo SSI, tình hình tài chính các công ty niêm yết và nhận thấy tình hình của những công ty này dần xấu đi sau quý I/2022. Thực trạng này được phản ánh phần nào vào chất lượng tín dụng, nhất là với diễn biến của lãi suất cho vay.