Sẽ phân bổ 15.000 tỷ đồng cho người dân vay thuê, mua nhà ở xã hội 

Đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn 

Theo tapchitaichinh.vn, Bộ Xây dựng mới đây đã có công văn gửi Ngân hàng Chính sách xã hội về nhu cầu cho vay ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội theo Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ.

Bộ Xây dựng thống nhất với đề xuất của Ngân hàng Chính sách xã hội với việc giải ngân 15.000 tỷ đồng trong 2 năm là 2022 và 2023. Dự kiến kế hoạch cho vay trong năm 2022 là 6.800 tỷ đồng, trong năm 2023 là 8.200 tỷ đồng. 

Bộ Xây dựng cho biết, hiện nay đã hoàn thành việc đầu tư xây dựng 275 dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân trên toàn quốc. Quy mô xây dựng khoảng 147.000 căn, tổng diện tích hơn 7,3 triệu m2. Đồng thời, đang tiếp tục triển khai 339 dự án nhà ở xã hội, trong đó 116 dự án cho công nhân khu công nghiệp, 223 dự án cho người có thu nhập thấp tại khu vực đô thị. Quy mô xây dựng khoảng 372.000 căn hộ, tổng diện tích khoảng 18,6 triệu m2.

Liên quan đến nhu cầu vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội, hầu hết các hộ gia đình, cá nhân được thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội là các đối tượng có thu nhập thấp, gia đình chính sách, công nhân khu công nghiệp. Do đó, nhu cầu vay để mua, thuê mua nhà ở xã hội là rất lớn. Ước tính đối với các dự án đang triển khai thì nếu mỗi căn hộ, người dân được vay 500 triệu đồng (tương đương khoảng 50% giá trị căn nhà) thì nhu cầu vay vốn là khoảng 122.500 tỷ đồng.

Có thể thấy, nhu cầu vay vốn của các cá nhân, hộ gia đình để mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân; xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở hiện nay là rất lớn. 

Tuy nhiên, Nghị quyết số 11/NQ-CP nêu rõ Ngân hàng Chính sách xã hội được phân bổ 15.000 tỷ đồng để cho vay đối với cá nhân, hộ gia đình để mua, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân; xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở theo chính sách về nhà ở xã hội. Bên cạnh đó, thời gian thực hiện giải ngân chủ yếu trong 2 năm 2022 và 2023.

Vì vậy, Bộ Xây dựng cho rằng, cần đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn 15.000 tỷ đồng được giao trong 2 năm 2022 và 2023.

Nội dung công văn của Bộ Xây dựng nêu rõ: “Bộ Xây dựng thống nhất với đề xuất của Ngân hàng Chính sách xã hội về dự kiến kế hoạch cho vay năm 2022 là 6.800 tỷ đồng và năm 2023 là 8.200 tỷ đồng”.

Khan hiếm nguồn cung nhà ở xã hội 

Bộ Xây dựng cho biết, so với cuối năm 2021, giá căn hộ chung cư tại các địa phương đều đã có xu hướng tăng bình quân khoảng 3%. Trong khi đó, nguồn cung nhà ở thương mại vẫn còn hạn chế, cả nước chỉ có 39 dự án với khoảng 18.600 căn hộ được cấp phép mới, chỉ tương đương 41% so với cùng kỳ quý I/2021.

Ngay tại Hà Nội đã ghi nhận giá căn hộ chung cư tăng 4-5%, thậm chí tại khu vực nội thành nhà ở thương mại có giá dưới 25 triệu đồng/m2 đã “tuyệt chủng”. Trong khi giá nhà ở thương mại tăng cao thì việc đầu tư xây dựng nhà ở xã hội của Hà Nội vẫn còn khá chậm. Điều này đã khiến nguồn cung nhà ở xã hội tại Thủ đô trở nên khan hiếm, không đáp ứng được kỳ vọng của người lao động có thu nhập thấp, khó khăn về nhà ở.

Theo thống kê, hiện nay tại Hà Nội đã có 25 dự án nhà ở xã hội được đưa vào sử dụng, tương đương với gần 12.909 căn hộ. Dự kiến 2 dự án mới sẽ được khởi công trong quý III và quý IV/2022, mặc dù vậy cũng chỉ bổ sung thêm 1.860 căn nhà ở xã hội cho thị trường. 

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, Luyện Văn Phương cho biết, nguyên nhân dẫn đến tình trạng "khát" nhà ở xã hội của người dân là do thiếu quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân.

Bên cạnh đó, còn xuất hiện tình trạng nhiều dự án nhà ở thương mại, khu đô thị tại Hà Nội không chấp hành nghiêm túc quy định phải dành 20% quỹ đất để xây nhà ở xã hội. Nguyên nhân là do sản phẩm này có lợi nhuận thấp, trong khi đó phải đầu tư nhiều vốn. Có những trường hợp chây ỳ, không có trách nhiệm với cộng đồng dù cơ quan chức năng đã nhiều lần nhắc nhở.

“Ở giai đoạn trước đây, các dự án đã được lựa chọn chủ đầu tư không có 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội. Như vậy, chỉ có các dự án bị thu hồi để bàn giao cho chủ đầu tư khác thì mới bố trí tiếp nhà ở xã hội. Từ thực tế này, dự án bố trí nhà ở xã hội không nhiều”, ông Phương thông tin. 

Về phía doanh nghiệp tham gia xây dựng dự án nhà ở xã hội, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị Phạm Văn  n cho biết, dự án nhà ở xã hội có lợi nhuận thấp, đối tượng khách hàng bị giới hạn do đó các doanh nghiệp thường ít quan tâm đến. Cùng với đó, thời gian từ khi làm thủ tục tới khi hoàn thành xây dựng một dự án nhà ở xã hội mất 5 năm. 

Bởi khác với các dự án nhà thương mại, dự án nhà ở xã hội cần thêm một số thủ tục như phê duyệt giá, danh sách khách hàng hay quy định mỗi dự án phải dành một phần diện tích nhà cho thuê nên nhiều doanh nghiệp không mấy "mặn mà".

"Các dự án nhà ở xã hội thường vướng thủ tục trong xác định giá bán, khiến doanh nghiệp khó quyết toán hoặc cấp "sổ hồng" cho người mua chậm trễ. Hay với doanh nghiệp làm nhà ở xã hội cho thuê được giảm 70% thuế giá trị gia tăng nhưng luật thuế không có quy định này. Nếu như gặp nhiều rắc rối, khó khăn, doanh nghiệp sẽ dần mất động lực để làm các dự án tiếp theo", đại diện chủ đầu tư một dự án nhà ở xã hội tại quận Long Biên chia sẻ.

Bên cạnh đó, giá vật liệu xây dựng tăng “chóng mặt” trong thời gian qua đã và đang tác động mạnh đến chủ đầu tư cũng như nhà thầu thi công. Đại diện Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội (Handico) cho rằng, giá vật liệu tăng cao, đặc biệt là giá thép đã lập “đỉnh” khiến doanh nghiệp không chủ động trong việc chuẩn bị đầy đủ nguồn vật liệu, chi phí từ đó bị đội lên rất cao. Trên thực tế, nhiều dự án bị đình trệ, chậm tiến độ, một số dự án phải tạm dừng vì giá cả “leo thang”. Do đó, nguồn cung nhà ở xã hội vốn hiếm nay càng trở nên khan hiếm hơn.

Vì vậy, với chính sách hỗ trợ cá nhân, hộ gia đình vay vốn để vay thuê, mua nhà ở xã hội vừa tạo điều kiện cho người dân có cơ hội sở hữu nhà ở, đáp ứng nhu cầu “an cư lạc nghiệp”, vừa thúc đẩy sự quan tâm của các doanh nghiệp đầu tư vào các dự án nhà ở xã hội.