Nước Anh đối mặt với một mùa hè “đình công” vì lạm phát lịch sử
CNBC cho biết người lao động đang tạo nên một mùa hè bất ổn tại Anh với những cuộc đình công và biểu tình trong bối cảnh chính trị rối ren và kinh tế khủng hoảng.
Nước Anh ghi nhận tỷ lệ lạm phát tháng 6 vừa chạm 9,4%. Đây là mức cao nhất trong vòng bốn thập kỷ. Người lao động tỏ ra bất bình vì thu nhập của họ không thể đuổi theo kịp mức lạm phát.
Bộ trưởng Tài chính Simon Clarke cho biết người Anh không thể có 'kỳ vọng phi thực tế về lương' sau khi lạm phát được dự báo sẽ tăng trở lại 11% vào mùa thu. Ông nói rằng việc tăng lương cao sẽ 'làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng', nói với BBC: 'Không có sự tự động giữa lạm phát và các khoản thanh toán lương và chúng tôi cần phải hết sức thận trọng để tránh thúc đẩy vòng xoáy lạm phát theo cách thực sự gây bất lợi cho mọi người.
Hôm 19/7, Văn phòng Thống kê Quốc gia Anh công bố một báo cáo cho thấy mức tăng lương của khu vực tư nhân và khu vực công trong tháng 3,4,5 lần lượt là 7,2% và 1,5%, trung bình đạt 6,2%.
Theo đó thu nhập thực tế của người lao động Anh đã giảm xuống còn 3,7% - mức giảm sâu nhất trong vòng 21 năm sau khi điều chỉnh theo lạm phát.
Người lao động bất bình
Ngân hàng Trung ương Anh đưa ra mức dự báo về lạm phát sẽ đạt đỉnh 11% trong năm nay, trong khi tốc độ tăng lương của khu vực công lại ghi nhận mức thấp nhất tính từ năm 2017. Từ mọi ngành nghề, người lao động đã có những động thái cho thấy sự bất bình.
Vài tuần trước, những công nhân đường sắt tại Anh đã có cuộc đình công để phản đối thu nhập ít ỏi mà làm việc thì vô cùng khắc nghiệt. Một cuộc biểu tình kéo dài 24 giờ vào ngày 27 tháng 7 sẽ được tổ chức bởi Nghiệp đoàn công nhân Đường sắt hàng Hải và vận tải.
Hơn 115.000 nhân viên của Royal Mail - thành viên Liên đoàn Công nhân Truyền thông (CWU) ngày 19/7 đã bỏ phiếu tán thành cuộc đình công để phản đối về mức lương. Có tới 97,6% tỉ lệ đồng ý.
Royal Mail được tư nhân hóa vào năm 2015. Trước đây, công ty này là công ty quốc doanh độc quyền trong lĩnh vực bưu chính.
Trong quý I, công ty thua lỗ 92 triệu bảng Anh với doanh thu bốc hơi 11,5% trong khi khối lượng bưu kiện cũng giảm tới 15%. Lạm phát chính là nguyên nhân sâu xa gây ra tình trạng này vì khiến người tiêu dùng hạn chế mua sắm trực tuyến.
Theo khẳng định của Phó tổng thư ký CWU Terry Pullinger, 97,6% phiếu ủng hộ cho thấy mức độ phẫn nộ là lớn như thế nào của các công nhân Royal Mail.
Ông cho biết các công nhân của Royal Mail đều là những nhân viên lao động thiết yếu hồi đại dịch Covid 19.
Ông lập luận: “Những công nhân của công ty làm mọi thứ trong những năm qua để mang về cho công ty khoản lợi nhuận khổng lồ. Những cổ đông nhận hàng triệu bảng Anh hay các lãnh đạo và các thành viên hội đồng quản trị cũng được trả lương hậu hĩnh. Thế nhưng, những nhân viên giao hàng chỉ được tăng lương vỏn vẹn 2%”.
Ông Pullinger nhấn mạnh: “Điều đó là không thể chấp nhận được”.
Lạm phát bủa vây
Trong tháng 4, Ofgem - cơ quan quản lý năng lượng của Anh đã thực hiện tăng mức giá trần năng lượng lên 54%. Theo dự báo của các nhà quan sát, giới hạn giá sẽ tiếp tục tăng lên vào tháng 10 tới. Kết quả là lạm phát tại Anh có thể bị đẩy lên mức cao hơn nữa vào mùa thu.
Lauren Thomas, nhà kinh tế học người Anh tại Glassdoor, cho biết thị trường lao động nóng của đất nước và mức lương thực tế giảm có nghĩa là đất nước đang đối mặt với “câu chuyện về hai nền kinh tế”.
“Khủng hoảng chi phí sinh hoạt buộc mọi người phải quay trở lại làm việc. Ngay cả những người đang làm việc cũng không thấy nhẹ nhõm với cả tiền lương thực tế và tổng số tiền lương thấp hơn".
Trong khi đó, chính vì giá nhiên liệu và thực phẩm tăng cao nên cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ đã xảy ra. Những hộ gia đình có thu nhập thấp thậm chí phải băn khoăn không biết nên chọn sưởi ấm hay ăn uống.
Triển vọng kinh tế Anh tiếp tục bị gánh nặng lạm phát gây áp lực. ONS cho biết cả 3 lĩnh vực của nền kinh tế dịch vụ, chế tạo và xây dựng đều chứng kiến sự sụt giảm so với GDP tháng 5 ước tính giảm 0,3%. Doanh số bán lẻ tháng 5 cũng ghi nhận tháng giảm thứ 2 liên tiếp.
Tình hình sẽ còn nghiêm trọng hơn nữa. Một báo cáo được công bố vào đầu tháng cho thấy ngân hàng Trung ương Anh đã đưa ra cảnh báo rằng triển vọng của nền kinh tế đã tồi tệ hơn.
Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế tháng trước dự báo rằng tình trạng đình đốn sắp xảy đến đối với nền kinh tế Anh. Theo dự báo của tổ chức này, tăng trưởng GDP sẽ là 0% trong năm sau. Đây là mức thấp nhất trong nhóm G7.
Ông Hussain Mehdi - chiến lược gia vĩ mô và đầu tư tại HSBC Asset Management - nhận định: “Nền kinh tế Anh vốn được thúc đẩy bởi sức mạnh tiêu dùng nay phải chịu sức ép đáng kể từ chi phí sinh hoạt tăng cao. Điều này có nghĩa là Anh có thể đối mặt với nguy cơ suy thoái kinh tế lớn hơn”.
Vào những năm 1978-1979, các cuộc đình công trong thời kỳ lạm phát cao đã khiến nước Anh mất tương đương khoảng 30 triệu ngày làm việc. Và những kế hoạch biểu tình của người lao động Anh hiện nay làm gợi nhớ tới mùa đông bất mãn vào những năm này.
Sau đó, Anh đã tăng cường luật chống đình công. sau nhiều thập kỷ kể từ thời gian đó, các công đoàn cũng lần lượt chứng kiến số thành viên sụt giảm mạnh. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt vẫn khiến Anh chao đảo và những động thái của công đoàn khiến công chúng càng trở nên chú ý.