Niềm tin 20 năm của CEO Mekong Capital và hành trình tìm ra những kỳ lân Việt

Theo Dân trí, năm 1992, Chris Freund lần đầu tiên đến Việt Nam để du lịch bụi. Hình dung ban đầu của Chris là mọi người sẽ không thích người Mỹ. Tuy nhiên, ngay khi đặt chân đến dải đất hình chữ S, Chris đã bị choáng ngợp bởi sự thân thiện, cởi mở và hiếu khách của người dân Việt Nam.

Tới năm 1995, Chris quay lại Việt Nam và làm việc cho một tổ chức tài chính quốc tế. Sau đó, chàng trai trẻ phải chuyển tới Singapore khi công ty đóng cửa văn phòng tại TP. Hồ Chí Minh. Dù vậy, trong thâm tâm anh vẫn luôn muốn trở lại Việt Nam để tạo lập một doanh nghiệp của riêng mình.

Chính vì thế, ngay khi có cơ hội, Chris Freund đã không chần chừ. Theo đó, năm 2001, Mekong Capital ra đời khi Chris mới 29 tuổi. Sau 20 năm hoạt động, quỹ đầu tư này đã trở thành một trong những đơn vị dẫn đầu trong lĩnh vực đầu tư vào các công ty tư nhân chưa niêm yết tại Việt Nam.

Niềm tin không lung lay với thị trường Việt Nam

Tính tới đầu năm 2021, tròn 21 năm có mặt tại Việt Nam, Mekong Capital đã cho ra mắt quyux MEF IV với quy mô gần 250 triệu USD. Nhưng chỉ vài tháng sau, làn sóng thứ 4 của đợt dịch Covid-19 bùng phát đã khiến nền kinh tế nói chung cũng như nhiều doanh nghiệp Việt Nam chao đảo.

Dù vậy, với Chris Freund và đội ngũ của mình, đại dịch không thể làm lay chuyển niềm tin của ông vào thị trường Việt Nam nói cung và các doanh nghiệp đã được quỹ rót vốn nói riêng. Vị doanh nhân người Mỹ chia sẻ: "Thật sự không có nhiều thay đổi vì triết lý đầu tư của chúng tôi không quá tập trung vào những gì xảy ra với kinh tế vĩ mô".

Thay vào đó, quỹ vẫn tiếp tục tìm kiếm những công ty có tầm nhìn lớn và những nhà sáng lập mong muốn xây dựng một đội ngũ quản lý mạnh để đạt được tầm nhìn đó. Đây là tôn chỉ "đầu tư lấy tầm nhìn làm định hướng (Vision Driven Investing - VDI)" mà Mekong Capital luôn theo đuổi từ hơn một thập niên trước.

Đầu năm 2021, Mekong Capital cho biết sẽ rót vốn vào 6 doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam. Đây cũng là một trong những năm đầu tư sôi động nhất trong hơn hai thập niên hoạt động của quỹ ngay giữa thời điểm đại dịch Covid-19 tác động lớn đến nền kinh tế.

Ngay trong năm ngoái, khi dịch bệnh bùng phát lần đầu tiên, những công ty mà quỹ này đã rót vốn hầu hết vẫn kinh doanh tốt dù cho không ít người bi quan về tình hình chung.

Ông Chris Freund cho biết, về doanh thu, các công ty trong ngành ẩm thực và giao dục không tránh khỏi bị ảnh hưởng. Nhưng cũng có rất nhiều cơ hội được mở ra. Những vị trí mặt bằng đắc địa hiện đang trống giúp các công ty có thể mở thêm chi nhánh ở những vị trí ngoài tầm với trước đây. "Hiện tại, các công ty của chúng tôi đã lấy được thêm vài vị trí giúp họ có thể đạt được mục tiêu dài hạn. Vẫn còn nhiều điều tốt đẹp nếu nhìn sang các doanh nghiệp khác", Chris chia sẻ.

Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc chung tay giải quyết các vấn đề toàn cầu

Đối với vị Tổng Giám đốc Mekong Capital, đại dịch Covid-19 lại mang đến những suy ngẫm về môi trường và thiên nhiên. Ông cho rằng đợt dịch bệnh lần này mới chỉ là một hiệu ứng nhỏ từ những hành động gây hại với hành tinh của con người. Vị doanh nhân cho rằng, sẽ còn nhiều đại dịch khác xảy ra trong tương lai hơn. Cùng với đó, sẽ có thêm nhiều đất nông nghiệp bị nhấn chìm bởi nước biển dâng. Lũ lụt, hạn hán và các hình thái thời tiết cực đoan cũng sẽ xuất hiện nhiều hơn, nhiều loài sẽ bị tuyệt chủng hơn. Khi mức độ đa dạng sinh học tiếp tục giảm, con người sẽ ngày càng xa cách với thiên nhiên, chất lượng cuộc sống của các thế hệ sau sẽ càng đi xuống.

Vị doanh nhân khẳng định, Việt Nam có thể giải quyết những vấn đề này. Theo đó, Việt nam đã thể hiện sự cam kết với các mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hiệp Quốc và đạt được những thành quả đáng kể trong việc đạt được chúng. Cùng với đó, Việt nam đang nổi lên như một hình mẫu về sự bền vững cho các quốc gia đang phát triển và là một nước tiên phong trong hợp tác quốc tế.

Tổng giám đốc Mekong Capital dự đoán sau cuộc khủng hoảng Covid-19, các tổ chức toàn cầu sẽ có vai trò lớn hơn trên thế giới với mục tiêu chung như hòa bình, y tế thế giới, bình đẳng giới, đảo ngược sự nóng lên của Trái Đất cũng như bảo vệ môi trường bền vững. Ông Chris nhấn mạnh, Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong mỗi vấn đề trên.

Sau hàng chục năm sinh sống và làm việc tại Việt Nam, có vợ và 2 con gái là người việt, ông Chris nhận thấy truyền thống của người Việt là đoàn kết, cùng nhau giải quyết những vấn đề chung, thay vì đổ lỗi cho kẻ thù. Vị doanh nhân đánh giá đây là phong cách lãnh đạo đang thiếu vắng trầm trọng trên toàn cầu.

Tiếp tục hành trình "săn" tìm kỳ lân mới

Doanh nhân Chris Freund cho rằng, dù trong giai đoạn môi trường chung đang tăng trưởng hay co lại, những công ty thành công nhất vẫn luôn là các doanh nghiệp có mục tiêu rõ ràng cũng như chiến lược để đạt được mục tiêu đó. Những công ty phản ứng nhanh với các tình huống thay đổi trên thị trường, giải quyết vấn đề trực tiếp dựa trên thực tế và dữ liệu, luôn xây dựng, duy trì đội ngũ quản lý, văn hóa mạnh sẽ giành được thị phần, vươn lên khỏi bất kỳ cuộc khủng hoảng nào.

Riêng với Mekong Capital, cam kết của quỹ với các công ty đầu tư luôn là gia tăng giá trị thông qua cách tiếp cận bản thể học, giúp các công ty tự khám phá bối cảnh và cách nhận định của họ để có sự chuyển hóa cần thiết, đem lại kết quả đột phá. Ông Chris cho biết, mục tiêu quan trọng nhất của quỹ là giúp các công ty trong danh mục đạt được tầm nhìn riêng của mình. Vị Tổng giám đốc tự tin mô hình VDI không phải phụ thuộc bất kỳ chu kỳ kinh tế nào.

Đây cũng chính là con đường dẫn đến thành công của một trong những thương vụ được nhắc đến nhiều nhất lịch sử đầu tư tư nhân tại Việt Nam. Theo đó, Mekong Capital đã đạt được tỷ suất sinh lời 57 lần trong vòng 10 năm đầu tư vào Thế Giới Di Động. Ngoài ra, nhiều thương vụ đầu tư trong 20 năm qua cũng khiến ông Chris tự hào không kém có thể kể đến như PNJ hay Traphaco, VAS, Masan.

Nhưng cũng chính những cái tên kể trên làm vị doanh nhân người Mỹ tiếc nuối. Ông tâm sự cảm thấy nhiều áp lực về việc phải thoái vốn sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 - 2009. Do đó, vào cuối năm 2010, quỹ này đã hoàn tất việc thoái vốn khỏi Masan Consumer và thu về lợi nhuận gấp 2 lần sau 18 tháng đầu tư, một mức sinh lời tốt.

Tuy nhiên, chỉ 6 tháng sau, KKR đầu tư vào Masan Consumer với mức định giá gấp đôi giá mà Mekong thoái vốn rồi chính họ cũng đạt mức lợi nhuận thêm gấp 2 lần. Như vậy, nếu giữ lại khoản đầu tư tại Masan Consumer sau đó bán cho KKR, Mekong có thể đạt được mức lợi nhuận cao gấp 8 lần. Tương tự, cuối năm 2016, quỹ đầu tư này cũng hoàn tất việc bán toàn bộ cổ phần tại PNJ. Sau đó, giá cổ phiếu PNL đã tăng gấp 3 lần trong 2 năm tiếp theo.

Hiện tại, Chris và các cộng sự tại công ty đang tập trung 100% vào việc đồng hành cùng 14 công ty trong danh mục đầu tư của mình để giúp họ phát triển một cách nhanh nhất. Với vị doanh nhân này, những công ty áp dụng VDI cũng sẽ là những người đi nhanh nhất. Hai ví dụ rõ ràng nhất đó là F88 và Pharmacity, hay một số cái tên khác mà ông cũng cho rằng đang làm tốt là YOLA và Nhất Tín.

Chia sẻ về bí quyết tìm ra các kỳ lân vốn hóa tỷ USD ngay từ khi quy mô doanh nghiệp còn nhỏ, ông Chris cho biết, trong 20 năm qua, vấn đề đầu tiên quyết định một khoản đầu tư thành công hay thất bại là cam kết xây dựng một đội ngũ quản lý mạnh cho công ty của nhà sáng lập. Câu hỏi đặt ra là họ có cam kết chuyển hóa công ty và chính bản thân, học hỏi những cách thức lãnh đạo và giao tiếp mới hay không. "Chúng tôi tìm kiếm các doanh nghiệp cởi mở. Một số người nghĩ rằng họ đã có tất cả câu trả lời cho mọi vấn đề, hoặc không hứng thú với việc chuyển hóa, sẽ không phù hợp với chúng tôi", Tổng Giám đốc Mekong Capital cho hay.

Tròn 2 thập niên Mekong Capital ra đời, ông Chris khẳng định Việt Nam luôn là một điểm đến đầu tư đầy triển vọng, ổn định và hấp dẫn. Người dân Việt Nam thân thiện và khởi mở. Tầng lớp trung lưu đang ngày càng gia tăng, trở thành một trong những động lực phát triển của nền kinh tế cũng như tạo cơ sở vững chắc cho sự phát triển không ngừng của đất nước. Vị doanh nhân mong đợi, trong tương lai Việt Nam sẽ nổi lên như một đất nước không ngừng nâng chuẩn ngành đầu tư cổ phần tư nhân, đồng thời đóng góp tạo giá trị gia tăng cho các công ty được đầu tư lên một tầm cao mới.

Mekong Capital là một quỹ khác có tiếng trên thị trường, khi quá khứ từng là "vành nôi" của loạt công ty phát triển nhanh nhất và dẫn đầu thị trường như Thế Giới Di Động,  Masan Consumer, Traphaco, PNJ, Golden Gate, Trường Quốc Tế Việt-Úc, F88…

Đến nay, quỹ này vẫn tiếp tục tập trung vào các công ty trong lĩnh vực tiêu dùng đang tăng trưởng tốt nhờ sự gia tăng nhu cầu của người tiêu dùng trong nước cùng việc ứng dụng các phương thức kinh doanh hiện đại. Đồng thời, Mekong Capital cũng đặc biệt tập trung vào các ngành giáo dục, bán lẻ, nhà hàng, dịch vụ tiêu dùng, hàng tiêu dùng nhanh (FMCG), chăm sóc sức khỏe như Rever, Mutosi, Marou, Gene Solutions, Tập đoàn HSV….