Những tiết lộ "chưa từng bật mí" của môi giới chứng khoán khi thị trường sóng gió: Khách hàng còn "trách" là còn tin, còn đồng hành

Theo Nhịp sống kinh tế, sau hai năm diễn biến tích cực những biến động thị trường trong 5 tháng đầu năm 2022 với những pha rớt điểm liên tiếp đã vượt xa mọi dự định của giới đầu tư. Giống như nhiều người vẫn nói, lúc thị trường uptrend thì bất cứ ai cũng có thể trở thành chuyên gia, nhưng khi thị trường biến động thì bản lĩnh của mỗi người thể hiện ở tâm thế đối mặt với những sóng gió. 

Anh Lê Thành Đạt - Giám đốc kinh doanh PGD Nguyễn Hữu Cảnh Công ty Cổ phần chứng khoán SSI cho biết: "Chúng tôi không coi đây là "hứng" cơn giận dữ. Trách nhiệm của một môi giới không chỉ là tìm kiếm cơ hội mà còn cùng khách hàng phòng ngừa, giảm thiểu rủi ro, chia sẻ, lắng nghe và đồng hành cùng khách hàng". Anh được biết là một người trẻ nhưng đã có thời gian qua. Đối với Đạt, khi khách hàng còn trách là còn tin, còn đồng hành. Vừa là một nhà môi giới chứng khoán cũng vừa là một người đầu tư chứng khoán, anh hiểu rõ hơn ai hết những gánh nặng tâm lý mà khách hàng của mình đang chịu. Anh Đạt tâm sự: "Đứng ở vị trí của khách hàng, tôi thấu hiểu và đồng cảm với họ. Sau khi đã giải tỏa được áp lực tâm lý, tôi sẽ cùng họ bàn về những kế hoạch hành động tiếp theo, cải thiện tình trạng tài khoản theo tiêu chí an toàn và tốt nhất có thể lúc thị trường rung lắc như hiện nay". 

Dù khó khăn, áp lực nhưng chưa từng có ý định bỏ nghề

Đối với Đạt, không có nghề nào là dễ dù có là chủ tịch tại một tập đoàn lớn hay chỉ là một anh công nhân đi làm đủ ngày lương. Lúc mới vào nghề, anh được chia sẻ, có hai thứ mà khiến cho chúng ta khó làm việc nhất chính là con người. Nghề môi giới chứng khoán lại liên quan trực tiếp đến hai yếu tố này. Được biết, anh Đạt vào SSI từ năm 2017, anh đã được trải qua một cơn sóng tăng đồng thời cũng hưởng trọn một đợt sóng giảm năm 2018. Với một môi giới kinh nghiệm chưa đầy một năm, anh đã gặp rất nhiều khó khăn như tài khoản khách hàng, tài khoản cá nhân đều lỗ. Trong những đợt giảm mạnh của thị trường, chỉ có 3 phiên thôi thị trường có thể cuốn đi 15 - 20% tài sản của khách hàng và trên cương vị là một nhân viên tư vấn, anh cảm thấy rất áp lực. Anh chia sẻ: " Chúng ta đều biết, số giờ làm việc tiêu chuẩn hằng ngày là 8 tiếng, nhưng môi giới chứng khoán thì không! Những lúc thị trường khó, các bạn phải làm việc gấp đôi thời gian, phải trấn an, chia sẻ và tìm giải pháp cho danh mục của khách hàng… có những lúc NĐT lo lắng,12h đêm, môi giới vẫn nhận được tin nhắn hỏi về thị trường ngày mai". 

Và thời điểm gần như kiệt sức, anh từng nghĩ nếu như chọn một công việc nhẹ nhàng, môi giới sẽ đỡ áp lực và có thời gian dành cho gia đình hơn. Và rồi, một khi đã bình tĩnh hơn thì anh đã nghĩ về lý do mà bản thân bắt đầu với công việc này, về những khách hàng đã tin tưởng bản thân, về sự chung sức ở SSI nơi mà anh đang làm việc nên anh đã quyết định gắn bó nghề tới giờ. 

Khi nói về thời điểm thị trường giảm, nhà đầu tư cầm cố cổ phiếu bị thua lỗ đó là có nên cắt lỗ, bao giờ mới về bờ thì anh Đạt tâm sự: "Thực sự đây là những câu hỏi thường xuyên gặp phải giai đoạn này. Nhà đầu tư chủ động hỏi mình như vậy thì khi đó họ cần mình nhất. Tôi sẽ xem xét mức độ rủi ro của tài khoản để từ đó dựa theo kinh nghiệm và kiến thức chuyên môn để khuyến nghị nên giữ hay buông. Khi thị trường khó khăn như hiện tại, tôi nghĩ việc cần thiết nhất đối với một nhà đầu tư là một cái đầu lạnh. Khi bình tĩnh, chúng ta mới có đủ tỉnh táo để rà soát lại tình trạng tài khoản của mình, cân đối tỷ trọng cổ phiếu và tiền mặt cũng như giữ tài khoản an toàn và đợi tín hiệu thị trường tạo đáy để bắt đầu giải ngân trở lại". Có một điều nữa theo anh Đạt đó là, bản thân luôn muốn truyền tải đến nhà đầu tư của mình rằng thị trường chứng khoán là sự tổng hòa của những con sóng tăng và những con sóng giảm. Không thể nào bắt thị trường cứ leo dốc hoài, cũng giống như không thể yêu cầu ông trời cứ mãi cho trời nắng được. Điều chúng ta cần chính là phải học cách chấp nhận, kỷ luật hành động trước những rủi ro. 

Quan điểm của chàng trai trẻ về cách lựa chọn cổ phiếu và phương pháp giao dịch

Anh Đạt kể lại: "Nhớ năm 2018, thị trường downtrend, mỗi sáng mở bảng điện, gặp hiện tượng "múa bên trăng", tôi cũng lo lắng và hoang mang. Tuy nhiên ở SSI không thiếu những anh chị đồng nghiệp dày dặn kinh nghiệm, tích cực chia sẻ giúp tôi được truyền cảm hứng cũng như học hỏi và tiếp cận nhiều phương pháp đầu tư mới. Tôi và team mỗi quý đều lọc cổ phiếu từ kết quả kinh doanh theo phương pháp đầu tư tăng trưởng Canslim, và gửi sản phẩm đầu tư đến khách hàng". Khi thị trường vào Uptrend, cổ phiếu nào cũng sẽ tăng, tuy nhiên trong giai đoạn thị trường khó khăn như hiện tại là cơ hội rất lớn. Rahm Emanuel - thị trưởng thành phố Chicago bang Illinois từng chia sẻ rằng: "Không nên để một cuộc khủng hoảng trầm trọng trôi qua một cách vô nghĩa" - nghĩa là cơ hội chỉ xuất hiện khi chúng ta chán nản nhất. 

Thị trường chứng khoán cũng giống như một xã hội thu nhỏ, trong đó sẽ tồn tại đa dạng tính cách cũng như khẩu vị đầu tư. Công việc của môi giới chính là đáp ứng tốt nhất nhu cầu của khách hàng. Đối với những nhà đầu từ ưa thích rủi ro, thời gian đầu anh Đạt vẫn sẽ giới thiệu những cổ phiếu phù hợp với mong muốn của khách hàng. Tuy nhiên, đi kèm với đó là phân tích những rủi ro có thể gặp phải cho khách. Song song đó thì anh cũng sẽ khuyến khích khách hàng giải ngân tỷ trọng nhỏ vào cổ phiếu có cơ bản tốt hơn để họ có thể làm quen dần. Tại SSI, không phải mỗi anh mà hầu như tất cả môi giới, trong mọi hoàn cảnh thị trường đều định hướng cho khách hàng quản trị rủi ro tài khoản. Anh Đạt bộc bạch: "Mục đích của chúng tôi là hướng nhà đầu tư đến một phương pháp đúng đắn và an toàn hơn, bởi vì đầu tư là một con đường dài hơi, và việc thay đổi góc nhìn đầu tư của một người không chỉ gói gọn trong một sớm một chiều. Trong xuyên suốt quá trình đó, mình phải cùng đồng hành và trao đổi thường xuyên với khách hàng". 

Thế nào là môi giới có tâm và thạo nghề

Khi thị trường có nhiều biến động, rung lắc cũng là lúc mà các bạn trẻ thể hiện được bản lĩnh, dẹp bỏ đi sự chán nản, áp lực của bản thân để có thể hướng đến sự hỗ trợ khách hàng một cách khác nhau. Theo Anh Đạt, chỉ những lúc này khách hàng mới là người cần mình nhất, cùng đồng hành để có được cách ứng xử phù hợp, sẽ đúng với ý nghĩa của công việc này hơn. Trong giai đoạn uptrend, nhiều người đã ói công cụ nghiên cứu sẽ thay thế nghề môi giới nhưng anh lại nghĩ đó chỉ là những nhận định cá nhân. Chứng khoán vẫn là một kênh đầu tư song song với việc chính của phần lớn các nhà đầu tư, cũng như rất ít nhà đầu tư có thể chia sẻ với người thân của mình. Và việc có một người sẵn sàng hỗ trợ khi bận rộn và chia sẻ áp lực thị trường khó khăn và điều mà nhà đầu tư nào cũng cần và không có công cụ máy móc nào có thể thay thế được. Chính vì thế, môi giới chứng khoán sẽ luôn có được chỗ đứng quan trọng trên thị trường ngay cả trong lúc thị trường đi lên hay biến động, đặc biệt là những môi giới có tâm. 

9x chia sẻ về thành quả mà bản thân đạt được trong thời gian 5 năm theo nghề môi giới chứng khoán

Anh Đạt tâm sự, ở SSI có rất nhiều anh chị đồng nghiệp xuất sắc và rất giỏi nên vị trí Giám đốc kinh doanh ở một công ty chứng khoán hàng đầu Việt Nam như hiện tại thì bản thân anh chưa dám nhận đây là thành tích nhưng đó cũng là một dấu mốc quan trọng. Đạt cho hay: "Ở vị trí Trưởng phòng môi giới sau 2 năm nỗ lực, và hai năm sau đó nhận danh hiệu TPMG ấn tượng khu vực phía Nam. Nói về điều này có lẽ câu nói "May mắn xảy ra khi cơ hội gặp gỡ một kế hoạch tốt" sẽ phản ánh đúng nhất. Việc của tôi là sẵn sàng và chuẩn bị thật kỹ càng, cơ hội luôn xuất hiện để dành cho mình. Điều này có lẽ cũng đúng cả trong việc đầu tư nhỉ". 

Chúng ta có thể hình dung nghề môi giới chứng khoán không có "giới hạn trên" bởi một bạn sinh viên mới ra trường 1 - 2 năm có thể quản lý khối tài sản 10 - 50 tỷ hay thậm chí là thăng tiến lên chức trưởng phòng, giám đốc kinh doanh. Chính vì thế, cám dỗ không tránh khỏi. Trên thực tế, bất cứ ngành nghề nào cũng sẽ có người này người kie nên không phủ nhận mặt tối trong nghề. Vậy nên, đường dài mới biết ngựa hay, anh tin những người môi giới đủ yêu nghề, đủ nhận thức được vai trò và trách nhiệm của mình thì sẽ có suy nghĩ và hành động đúng mực với tư cách là một chuyên viên chứng khoán. Tại SSI, công ty luôn chú trọng và ưu tiên lợi ích của khách hàng, đặt lợi ích của khách hàng lên trước lợi ích của doanh nghiệp. Tất cả nhân viên đều được nhắc nhở, không được xung đột giữa lợi ích khách hàng và cá nhân. 

Chân thành chính là kim chỉ nam cho 9x "bám nghề"

Anh Đạt cho biết, suốt thời gian 5 năm gắn bó với nghề bản thân đã lấy sự chân thành làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động. Mối quan hệ giữa người với người, để có thể đi lâu dài thì luôn cần sự tin tưởng, là một chuỗi các hoạt động quan tâm tiếp nối nhau. Vậy nên, với những lợi ích phát sinh ngắn hạn, hay những xung đột lợi ích không đáng có, các bạn trẻ cần phải đủ tỉnh táo để không mắc phải, cần có người dẫn dắt để cho những lời khuyên khi cần, một góc nhìn nghiêm túc hơn và chủ động hơn trong công việc và sẵn sàng cho một hành trình dài hơi. Bên cạnh đó, tại Việt Nam, nghề môi giới chứng khoán vẫn còn nhiều định kiến thì các bạn trẻ cần phải kiên định cho lựa chọn của mình, hiểu và tin tưởng vào bản thân thì mới làm được tốt công việc này.