Người thu nhập thấp khó nhận được hỗ trợ từ gói vay 120.000 tỷ đồng

Tại cuộc họp Chính phủ thường kỳ mới đây, phó Thống đốc NHNN Phạm Thanh Hà cho biết, NHNN đã thống nhất cùng 4 ngân hàng thương mại Nhà nước áp dụng gói tín dụng 120.000 tỷ đồng hỗ trợ cho nhóm đối tượng mua nhà ở xã hội và nhà ở công nhân. 

Lãi suất cho vay với người xây dựng và mua nhà thuộc gói này dự kiến thấp hơn 1,5 - 2% lãi suất cho vay bình quân của các ngân hàng trên thị trường trong từng thời kỳ. Thay vì áp dụng mức lãi suất cố định từ 4,5 - 5% như những gói vay mua NOXH trước đây, thì gói tín dụng 120.000 tỷ đồng không cố định lãi suất mà biến động theo lãi suất chung của thị trường. Nếu xét trên lãi suất hiện tại thì có thể gói 120.000 tỷ đồng sẽ có lãi suất trên dưới 10%. 

Trước nhiều ý kiến cho rằng, lãi suất vay của gói này chưa hấp dẫn, NHNN cho biết mức chênh lệch lãi suất huy động và cho vay đang dao động quanh mức 35. Với gói hỗ trợ này, các ngân hàng phải giảm 1,5 - 2% từ chênh lệch trên, biên lãi còn lại của họ sẽ mỏng hơn nhiều. 

Trước bối cảnh này, kinh tế thế giới phục hồi rất chậm, tuy tránh được nguy cơ suy thoái thì vẫn có các diễn biến phức tạp. Xu hướng tăng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) đang diễn ra, đà tăng lãi suất chưa dừng lại tại các ngân hàng trung ương trên thế giới. 

Diễn biến tài chính thế giới gây ra áp lực lên điều hành chính sách tiền tệ, ngoại hối của NHNN khi vừa phải nỗ lực giảm mặt bằng lãi suất, vừa phải nỗ lực ổn định tỷ giá. Do đó, điều hành chính sách lãi suất cần thực hiện một cách hài hòa và đảm bảo ổn định thị trường ngoại hối và tỷ giá. 

Tuy nhiên, về mức lãi suất của gói hỗ trợ tín dụng 120.000 tỷ đồng, nhiều chuyên gia nhận định với mức lãi suất như vậy, cả doanh nghiệp và người mua nhà đều khó tiếp cận hơn so với mức 5% của gói vay 30.000 tỷ đồng trước đó. 

Giám đốc Batdongsan.com.vn khu vực miền Nam - Ông Đinh Minh Tuấn cho hay, với mức lãi suất thấp hơn 1,5 - 2% so với mức lãi suất chung của thị trường, những người mua NOXH vẫn khó khăn khi tiếp cận và vay vốn mua nhà. Nếu cộng thêm các khoản chi phí thì mức lãi suất trên thị trường hiện nay ở mức 14 - 15%.

Khối ngân hàng đang hạ dần lãi suất tiết kiệm, nên dự kiến thời gian tới, mức lãi suất vay có thể sẽ giảm thêm nhưng khó thấp hơn 10%. Như vậy, đối tượng vay mua nhà ở xã hội, nhà ở công nhân vẫn phải chịu lãi suất thấp nhất là 9%/năm. Như vậy, rất ít người có khả năng tiếp cận được. 

“Về bản chất thì gói 120.000 tỷ đồng khác hoàn toàn gói 30.000 tỷ đồng trước đây. Việc không cố định mức lãi suất mà để thả nổi theo xu hướng tăng giảm của thị trường khiến cho những người thu nhập thấp bấp bênh tâm lý khi vay mua NOXH bằng gói tín dụng mới.

Nhu cầu mua NOXH luôn lớn, gần như cung không thể đủ cầu. Nhưng nguồn cung hiện tại quá ít ỏi, chính sách xét duyệt vay mua nhà cũng khó khăn. Do vậy để gói tín dụng đi vào thực tiễn thì cần xem xét tính khả thi, khả năng tiếp cận để có được điều chỉnh phù hợp với thực tế” - Ông Tuấn cho biết. 

Theo lãnh đạo của một công ty BĐS tại TP. HCM, mức giảm 1,5 - 2% lãi suất không phải cao, nếu hỗ trợ cho người mua nhà thương mại giá bình dân thì hợp lý hơn. Nhưng với nhóm mua NOXH, công nhân lao động có thu nhập thấp thì mức lãi suất này còn khá cao. 

Lãi suất cho vay mua nhà của các ngân hàng thương mại đang dao động từ 12 - 15%/năm. Theo đó lãi suất bình quân rơi vào khoảng 13,5%. Lãi suất cho vay từ gói 120.000 tỷ đồng sẽ thấp hơn 1,5 - 2% lãi suất bình quân, như vậy doanh nghiệp và người mua cũng phải trả lãi vay từ 11 - 12%. 

Vị này chia sẻ: “Xét trên giá bán tại một dự án NOXH ở TP. HCM đang có mức 24 triệu đồng/m2, nếu cộng hết các khoản thuế phí thì căn hộ rộng 52m2 sẽ có giá gần 1,3 tỷ đồng. Nếu vay 50 - 60% giá trị căn hộ là hơn 700 - 800 triệu đồng thì phải trả lãi vay khoảng 8 - 9 triệu đồng/tháng. Nếu có thu nhập dưới 11 triệu đồng/tháng theo tiêu chí thu nhập thấp thì gần như sẽ không ai dám đi vay”. 

Trên thực tế, mặt bằng lãi suất áp dụng đối với các doanh nghiệp vay sản xuất, kinh doanh hiện nay phổ biến là 12 - 13%/năm, tùy vào từng nhóm khách hàng và mục tiêu vay. Mức lãi suất cho vay mua nhà, mua xe phổ biến là 12,5 - 15%/năm, cao hơn khoảng 2 - 4% so với cùng kỳ năm ngoái. 

Lãi suất cho vay đã giảm khoảng 0,4%

Từ đầu năm tới nay, thị trường ngoại hối và tỷ giá trong nước ổn định, NHNN đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng giảm lãi suất. Lãi suất cho vay bình quân phát sinh mới đã được giảm 0,43%. Có 22 ngân hàng thương mại thực hiện việc này. Thời gian tới, NHNN vẫn tiếp tục điều tiết theo hướng phấn đấu giảm lãi suất, kỳ vọng giúp mức lãi suất vay ổn định và dần hạ nhiệt sau giai đoạn tăng mạnh. 

Theo Quyết định về mức lãi suất của các ngân hàng thương mại áp dụng cho năm 2023 của NHNN đối với dư nợ của các khoản cho vay hỗ trợ nhà ở theo quy định tại Thông tư số 11/2013/TT-NHNN, Thông tư số 32/2014/TT-NHNN và Thông tư số 25/2016/TT-NHNN: Các ngân hàng thương mại sẽ áp dụng mức lãi suất trong năm 2023 là 5,0%/năm. 

Trong khi, ghi nhận thực tế thị trường trong nửa tháng nay, sau cuộc họp của Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp BĐS, nhiều ngân hàng đã có động thái giảm lãi suất cho vay lĩnh vực BĐS nhằm hỗ trợ doanh nghiệp. 

Cụ thể, BIDV mới đây đã công bố dành tới 100.000 tỷ đồng cho vay phục vụ nhu cầu sinh hoạt, sản xuất kinh doanh như mua nhà, mua xe… với lãi suất từ 10,3%/năm trong 12 tháng đầu hoặc 10,9%/năm trong 18 tháng giải ngân đầu cho khách hàng vay mua nhà. 

Bên cạnh đó, áp dụng giảm thêm từ 0,2 - 0,4% cho khách hàng vay mua nhà đáp ứng một số điều kiện như trả lương thông qua BIDV, mua nhà ở Hà Nội và TP. HCM. 

Trước đó, Agribank cho biết, khách hàng có dư nợ vay BĐS tại thời điểm từ ngày 31/1/2023 gặp khó khăn vì ảnh hưởng từ dịch Covid hoặc ảnh hưởng bởi kinh tế sẽ được Agribank xem xét hỗ trợ lãi suất.

Cụ thể, khoản vay kinh doanh BĐS có thể điều chỉnh giảm lãi suất tối đa là 3%/năm so với lãi suất cho vay hiện hành nhưng không thấp hơn lãi suất cho vay ngắn hạn 12 tháng phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh theo quy định của Agribank trong từng thời kỳ. Thời gian điều chỉnh lãi suất tối đa tính đến ngày 31/12/2023; Thời gian áp dụng lãi suất điều chỉnh từ 31/1/2023 đến hết 31/12/2024…

VietinBank thông báo dành 10.000 tỷ đồng hỗ trợ cho vay các doanh nghiệp vừa và nhỏ mới phát triển hoạt động kinh doanh trong vòng 6 tháng đầu năm 2023 với lãi suất từ 7%/năm cho kỳ hạn vay 6 tháng. 

Ngân hàng Nhà nước cập nhật, trong tháng 2/2023, mức lãi suất cho vay bình quân phát sinh mới giảm khoảng 0,4%/năm so với cuối năm ngoái.