Ngành vận tải cảng biển đối mặt với áp lực từ giảm cầu

Trong những tháng gần đây, thị trường nội địa cùng với sản lượng hàng hóa thông qua cảng đã giảm dần. Thống kế mới nhất của Cục Hàng hải Việt Nam cho thấy so với tháng 8 năm ngoái, tổng sản lượng container thông qua cảng đã tăng khoảng 17,5%, và xét trong 8 tháng năm nay chỉ tăng khoảng 2%.

Theo đó, kể từ tháng 8, tốc độ tăng trưởng đã phục hồi so với cùng kỳ vì mức nền so sánh thấp của năm ngoái. Tuy nhiên, sản lượng vận tải hàng tháng đang sụt giảm.

Công ty Chứng khoán SSI đưa ra số liệu thống kê mới nhất cho thấy sản lượng xuất khẩu sang thị trường nước ngoài như châu  u và Mỹ tiếp tục suy giảm trong tháng trước ở những cảng lớn như Lạch Huyện và Cái Mép.

Mặt khác, nhiều chuyên gia cho rằng mùa cao điểm vận tải biển thường thấy hàng năm ở thị trường quốc tế có thể sẽ không xảy ra trong năm nay vì hàng tồn kho của nhà bán lẻ ở mức cao trong khi nhu cầu khách hàng yếu đi.

Ngoài khó khăn về giảm cầu, hoạt động khai thác của các doanh nghiệp vận tải cảng biển còn chịu áp lực với dự báo giảm cước vận tải ở những tháng cuối năm.
Theo ước tính của Chuyên viên Phạm Quang Minh, Công ty Chứng khoán Ngân hàng BIDV (BSC), giá cước vận tải quốc tế từ nay đến quý I năm sau tiếp tục giảm 10-12% vì hoạt động xuất khẩu vẫn có dấu hiệu chững lại từ mức nền hàng tồn kho cao trong năm ngoái và những tháng đầu năm nay. Ngoài ra, còn do ảnh hưởng từ lạm phát.

Do nguồn cung những phương tiện vận tải biển phục hồi chậm nên giá cước nội địa cũng chịu sức ép giảm với biên độ dao động khoảng 5%.

BSC cho biết nguồn cung tàu nội địa bị suy giảm mạnh vào quý 3 và quý 4/2021. Phải đến hết quý I năm sau, các tàu cho thuê quốc tế mới trở lại thị trường nội địa giúp gia tăng nguồn cung do các hợp đồng cho thuê định hạn thường kéo dài 1-2 năm. Trong khi đó, gần như không có nguồn cung từ tàu mới trên thị trường nội địa.

Thị trường vận tải biển năm nay không ghi nhận kế hoạch nhập thêm tàu mới hay đẩy tàu ngược về chạy nội địa. Trong trường hợp có, Công ty vận tải biển Việt Nam (VOS) sẽ mở rộng công suất đội tàu thông qua việc thuê thêm 2 tàu mới là Đại Phú và Đại An cho thời hạn 3 năm tới và thuê thêm một số tàu chở hàng khô khác, thông qua hình thức tổng số chuyến xác định.

Công ty Vận tải và Xếp dỡ Hải An (HAH) sẽ ký lại những hợp đồng cho thuê định hạn với giá cước cao. Ở trường hợp HAH khai thác các tàu mới, sẽ chuyển tới những tuyến dịch vụ Nội Á có giá cước cao, sản lượng tốt hơn.

Chuyên viên Nguyễn Quỳnh Hoa, Công ty Chứng khoán Ngân hàng MB (MBS) đưa ra nhận định rằng triển vọng đối với ngành vận tải cảng biển được cho là có những dấu hiệu tích cực trong dài hạn cho dù những hoạt động giao thương qua container có thể chịu tác động trong ngắn hạn trong bối cảnh nhu cầu đối với hàng hóa chậm lại do lạm phát leo thang cùng với mối lo ngại suy thoái kinh tế trên toàn cầu. Dự báo này được đưa ra dựa theo nguồn cung container tăng mạnh trong năm 2023 - 2024, xung đột địa chính trị trên thế giới có dấu hiệu tích cực và tình trạng giãn cách xã hội được nới lỏng.

Trong thời gian tới, hoạt động xuất nhập khẩu có thể tiếp tục khởi sắc nhờ việc triển khai những Hiệp định Thương mại tự do của Việt Nam một cách đầy đủ với những cam kết về tạo điều kiện thuận lợi cho giảm thiểu các trở ngại và thách thức. 

Bên cạnh đó, làn sóng chuyển dịch đầu tư để cơ cấu lại nguồn cung của các tập đoàn quốc tế đang diễn ra sôi nổi trong tình trạng kinh tế toàn cầu đang dần hồi phục sau dịch bệnh Covid 19.

Công ty Gemadept (GMD) hiện đang tiếp tục đẩy mạnh đầu tư mở rộng hạ tầng cơ sở. Như vậy, cảng Gemalink giai đoạn 2 đang trong quá trình thực thi những thủ tục, thu xếp vốn để bắt đầu tiến hành xây dựng trong năm nay. Dự kiến dự án có công suất gia tăng 1,5 triệu TEU, dự kiến sẽ đưa vào khai thác từ năm 2024.

Với dự án cảng Nam Đình Vũ giai đoạn 2, hơn một nửa tổng khối lượng thi công triển khai toàn dự án đã được hoàn thành. Trong khi đó, bến bãi của cảng cũng đang được khẩn trương thi công. Với năng suất dao động 600 nghìn, dự án này có 1,2 triệu TEU, cao hơn so với dự kiến lúc đầu.

Chuyên viên phân tích Nguyễn Ngọc Anh, Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cũng đã đưa ra đánh giá với Công ty Tập đoàn Container Việt Nam (VSC) rằng công ty sẽ cải thiện được lợi thế cạnh tranh của cảng biển VSC với các cảng khác trong cùng khu vực nhờ những điều kiện thuận lợi về vị trí địa lý và việc có hệ thống kho bãi, logistics tích hợp. Đặc biệt, việc VSC mua lại ICD Quảng Bình – Đình Vũ - một trong những cảng cạn lớn nhất miền Bắc đầu năm qua giúp doanh nghiệp này có thể tăng cường hiệu suất khai thác hệ thống các bãi container hiện hành.

Sau khi phiên giao dịch cuối tuần (14/10) kết thúc, sắc xanh gần như lan tỏa tới các lớp cổ phiếu trong đó có cổ phiếu của ngành vận tải và cảng biển. Công ty Vận tải và Xếp dỡ Hải An có thị giá HAH là 42.450 đồng, Công ty Vận tải biển Việt Nam sở hữu VOS có giá 11.550 đồng, trong khi Công ty Tập đoàn Container Việt Nam là 35.350 đồng; GMD của Công ty Gemadept sở hữu cổ phiếu VSC trị giá 47.470 đồng/ đơn vị.