Ngành dệt may đang phải đối diện với nhiều khó khăn khi xuất khẩu có dấu hiệu chậm lại

Nhu cầu ở 2 thị trường lớn nhất là Mỹ và EU sụt giảm trong khi lượng hàng tồn kho cao

Trên thực tế, hoạt động sản xuất, xuất khẩu của doanh nghiệp dệt may đang có dấu hiệu chậm lại. Công ty Cổ phần Chứng khoán Nhất Việt (VFS) cũng đã chỉ ra những khó khăn của ngành dệt may. VFS cũng cho biết, giá nguyên liệu đầu vào giảm, mặc dù cho giá bán giảm theo nên biên lợi nhuận gộp không được cải thiện, trong khi đó lỗ tỷ giá lại tăng mạnh. Chi phí nhân công tăng cao trong một môi trường cạnh tranh làm các doanh nghiệp mất đi dần lợi thế. 

Có thể thấy, nhu cầu ở 2 thị trường lớn nhất là Mỹ và EU sụt giảm trong khi lượng hàng tồn kho cao, nhiều hàng suy giảm trong khi lượng hàng tồn kho cao, nhiều đơn hàng bị hủy. Sức mua khó hồi phục trong thời gian 1 năm tới. 

Và trong chuỗi giá trị ngành hàng may mặc, Việt Nam chính là nước gia công nên biên lợi nhuận thấp. Chi phí nhân công đang tăng mạnh bởi cạnh tranh. 

Cũng theo VFS, khó khăn của ngành dệt may càng rõ nét ở trong những tháng cuối năm. Và báo cáo cập nhật vào ngày 25/11, ngành dệt may của công ty chứng khoán này cũng cho hay, sức mua của 2 thị trường chính của sản phẩm dệt may của Việt Nam chính là Mỹ,  Liên minh châu  u (EU) cũng có sự sụt giảm đáng kể, trong khi đó thì lượng hàng tồn kho cao.

Cũng có nhiều đơn hàng của các doanh nghiệp dệt may Việt Nam đã bị hủy trong quý 3 và quý 4. Cùng với đó, đơn đặt hàng cũng tiếp tục sụt giảm, các thị trường chính của Việt Nam có số lượng đơn hàng tiếp tục có sự sụt giảm rõ rệt. Cụ thể, số lượng đơn hàng ở châu  u giảm đến 60%, Mỹ giảm 30 - 40%. Lý do là vì lượng hàng tồn kho tăng, chiếm đến 20 - 25%. Trong khi đó thì có nhiều khách hàng bị ép giá bởi hàng tồn kho cao nên các doanh nghiệp buộc phải chấp nhận mức giá thấp. 

Cũng có nhiều doanh nghiệp đóng dây chuyền, cắt giảm nhân công để có thể giảm chi phí bởi việc thiếu đơn hàng. Và với việc lượng hàng tồn kho vẫn ở mức cao cùng với nhu cầu sụt giảm bởi lạm phát, VFS cũng cho rằng ngành dệt may không những khó khăn trong các tháng cuối năm 2022 mà sang cả năm 2023 doanh nghiệp vẫn chưa hết khó. Khó khăn cũng chỉ kết thúc khi mà nhu cầu sử dụng hàng may mặc hồi phục trở lại ở các thị trường chính như Hoa Kỳ, châu  u,...

Cũng theo Công ty Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam), mảng may mặc dù có sự tăng trưởng sản xuất cũng như xuất khẩu nhưng có dấu hiệu chậm lại. Cũng trong tháng 11 và 11 tháng năm 2022, giá trị xuất khẩu của hàng dệt may của Việt Nam ước tính đạt mức 2,85 tỷ USD, giảm 6,4% và 34,6 tỷ USD tăng 18,7% so với cùng kỳ.

Cũng theo đó, hoạt động sản xuất mặt hàng may mặc tiếp tục cũng có sự chậm lại trong tháng 11 khi chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 11 và 11 tháng năm 2022 ghi nhận tăng lần lượt 2,2% và 16,4% so với cùng kỳ.

Trong đó thì IPP tháng 10 và 10 tháng năm 2022 ghi nhận tăng tới 5,5% và 19,2% so với cùng kỳ. Còn chỉ số sử dụng lao động của ngành may mặc tính đến đầu tháng 11 đi ngang so với tháng trước và giảm 1,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Việc sản xuất cũng có dấu hiệu giảm tốc có thể là do tháng 10 chính là thời điểm bắt đầu nới lỏng việc phong tỏa và hoạt động sản xuất cũng đã quay trở lại khiến cho tăng trưởng không cao như trong quý 3, các đơn hàng cũng đã bắt đầu đến chậm hơn bởi lo ngại về một đợt suy thoái trong năm 2023 đã khiến cho các công ty ở trong ngành giảm đi hoạt động sản xuất. 

Xuất khẩu, sản xuất cũng tiếp tục đà giảm đối với mảng sợi

Còn đối với mảng sợi, xuất khẩu cũng như sản xuất cũng tiếp tục đà giảm. Giá trị xuất khẩu sợi trong tháng 11 và 11 tháng năm 2022 ước đạt mức 227 triệu USD giảm tới 45,9% so với cùng kỳ và mức 4,4 tỷ USD, giảm 14,1% cũng tiếp tục có xu hướng giảm so với mức tháng 10 và 10 tháng 2022 ghi nhận lần lượt là 34,3% cùng kỳ và 10,6% cùng kỳ. Nếu như xét về lượng thì xuất khẩu sợi trong tháng 11 và 11 tháng năm 2022 ước đạt mức 110 nghìn tấn giảm 30% so với cùng kỳ và 1,43 triệu tấn ghi nhận giảm 14,1% so với cùng kỳ.

Cũng theo đó, hoạt động sản xuất mảng dệt trong nước cũng sụt giảm, Cụ thể, IIP mảng dệt trong thời gian 11 tháng năm 2022 cũng ước tính đạt mức 1,9% so với cùng kỳ. Trước đó thì IIP trong 10 tháng ghi nhận tăng 3,7% so với cùng kỳ. Số liệu chính thức ở trong tháng 10 cũng cho thấy IIP mảng dệt may ghi nhận tăng 1% so với cùng kỳ. 

Và theo Công ty Chứng khoán Mirae Asset (Việt Nam), những rủi ro đối với lĩnh vực dệt may đó chính là kiên trì theo đuổi chính sách giãn cách nhằm kiểm soát dịch bệnh COVID-19 và căng thẳng thương mại Mỹ - Trung khiến cho thị phần của hàng dệt may Trung Quốc ở Mỹ đã liên tục giảm, hoạt động sản xuất trang phục cũng đã đi xuống bởi lo ngại về suy thoái khiến cho đơn hàng dệt may chậm lại và kéo theo nhu cầu của sợi đã suy giảm. 

Và nhu cầu về hàng dệt may ở trên thế giới cũng đã bị ảnh hưởng bởi tăng trưởng kinh tế kém khả quan trong bối cảnh lạm phát ở các thị trường xuất khẩu của chính Việt Nam đang ở mức cao, các ngân hàng trung ương cũng tiếp tục tăng lãi suất và giá khí đốt tăng cao bởi vì cuộc chiến Ukraine. Còn giá cotton cuối tháng 11 cũng tiếp tục đà giảm về mức quanh  80$/lb (đơn vị đo khối lượng truyền thống của Anh) cũng đã cho thấy tín hiệu về nhu cầu sụt giảm của chuỗi cung ứng ngành.

Cũng theo Hiệp Hội Dệt May Việt Nam (VITAS) cho hay, trong năm 2022, ngành dệt may Việt Nam ước đạt mức kim ngạch xuất khẩu là 44 tỷ USD, so với năm 2021 tăng 8,8%. Ngành dệt may Việt Nam cũng đang xuất khẩu sang khoảng 66 quốc gia và vùng lãnh thổ ở trên toàn cầu với 55 mặt hàng chủ lực. Việt Nam cũng đã đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu của ngành dệt may ở trong năm 2023 đạt mức từ 47 - 48 tỷ USD.

Mặc dù vậy thì ngành dệt may Việt Nam cũng đứng trước những khó khăn thách thức ví dụ như dịch bệnh, suy thoái kinh tế ở trên toàn cầu, sức mua cũng giảm ở trên cả thị trường trong nước cũng như các thị trường các nước nhập khẩu lớn như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc... Cùng với đó, đồng tiền tại một số nước nhập khẩu số lượng lớn cũng có xu thế mất giá từ đó ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu của ngành dệt may Việt Nam.

Phó Chủ tịch VITAS, Trưởng ban Phát triển bền vững - ông Trần Như Tùng cho hay: “Dự kiến trong năm 2023, VITAS sẽ tiếp tục kiến nghị các chính sách với cơ quan chức năng để giúp doanh nghiệp dệt may phát triển nhanh và mạnh hơn. Đồng thời, tăng cường phối hợp với nhiều tổ chức trong và ngoài nước hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp dệt may với những chuyên gia, công nghệ, vốn,..”. 

Còn theo Công ty cổ phần Chứng khoán KIS Việt Nam (KIS), "mùa Đông" đang đến với ngành dệt may khi mà chứng kiến số lượng đơn hàng cũng đã tiếp tục giảm sút. Cũng theo VITAS, ngành dệt may cũng sẽ phải đối mặt với sự sụt giảm mạnh đơn hàng từ các thị trường xuất khẩu chính và ít nhất là cho đến nửa đầu năm tài chính của năm 2023, trong bối cảnh lượng hàng tồn kho đang ở mức cao cũng như lạm phát cao đã làm giảm đi tiêu thụ ở trên toàn cầu.