Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam: Thiếu hụt đơn hàng trong ngành có thể kéo dài đến quý đầu năm sau

Ngành dệt may sẽ phục hồi từ quý 3 và quý 4/2023

Trong buổi họp báo diễn ra vào sáng ngày 18/11, ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) cho biết, thời gian qua ngành dệt may đang phải chịu áp lực lớn bởi suy thoái kinh tế toàn cầu. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp trong ngành vẫn còn thiếu hụt đơn hàng cho tháng 11 và cả tháng 12. Dự kiến, tình trạng này sẽ kéo dài đến tận quý đầu năm sau với mức giảm bình quân trong khoảng từ 25 đến 27%.

Trong năm nay, ngành dệt may đặt mục tiêu xuất khẩu là từ 42 cho đến 43 tỷ USD; trong khi năm 2023 là từ 45 đến 47 tỷ tùy theo diễn biến của tháng 11 và tháng 12 năm nay. Cụ thể, ông Giang cho biết: “Quý 3 và quý 4 năm sau, ngành dệt may sẽ phục hồi trở lại cùng với tăng trưởng của nền kinh tế thế giới. Tùy thuộc vào thông tin giảm hàng tồn kho của các nước sở hữu sức mua lớn sẽ có những điều chỉnh cụ thể. Hiện tại, vẫn còn có nhiều yếu tố bất định như đồng tiền Euro, đồng Yên Nhật mất giá trong khi đồng USD lại tăng giá đáng kể, điều này khiến cho việc xuất nhập khẩu trong chuỗi cung ứng của ngành dệt may chịu nhiều áp lực”. 

Trong khi đó, những doanh nghiệp làm gia công lại chịu áp lực nhiều hơn về khách hàng cũng như đơn hàng so với những doanh nghiệp FOB và OEM (xưởng may sẽ mua vật liệu theo yêu cầu của khách hàng rồi may sản phẩm, gắn mác nhằm quảng bá được hình ảnh, cũng như thương hiệu của người đặt may). Thế nhưng đổi lại, những doanh nghiệp làm FOB, OEM lại chịu áp lực về lãi suất ngân hàng tăng cao khiến họ không có tiền để mua nguyên phụ liệu cộng với việc biến động tỷ giá đồng VND đã tăng so với ngoại tệ. Chỉ những đơn vị gia công lại nhưng không phải bỏ tiền để mua nguyên phụ liệu thì sẽ không bị ảnh hưởng.

Ông Giang cũng bổ sung về những dịch chuyển đối với sản phẩm dệt may trong bối cảnh thị trường gặp nhiều khó khăn như hiện tại. Trước đây, những doanh nghiệp nào chuyên về những mặt hàng rẻ từ từ quý 2 cho đến nay, lượng đơn hàng thiếu hụt vẫn đang ở mức cao. Những công ty chuyên về mặt hàng khó lại vẫn có thể bám trụ dù không được 100% như trước nhưng ít ra vẫn có thể đảm bảo được sự ổn định.

Cụ thể, ông Giang cho biết: “Thời điểm năm 2021, tiêu thụ mặt hàng veston đã suy giảm đến 60%, đây là điều mà không ai có thể ngờ tới. Tuy nhiên, đến năm 2022 mặt hàng này lại ghi nhận mức tăng trưởng lên đến 97% vì thế giới đã dần mở cửa trở lại nhu cầu veston cho công sở cùng với việc hội họp phục hồi mạnh. Hoặc với sản phẩm nữ, mặt hàng này cũng ghi nhận sự tăng trưởng mạnh; thế nhưng với mặt hàng denim và jean lại sụt giảm sâu”. 

Bên cạnh đó, ngành dệt may còn đang phải đối mặt với sức ép về duy trì lao động. Đây chính là tài sản quan trọng số 1 với mọi doanh nghiệp, còn trước cả công nghệ cùng với thiết bị nhà xưởng. “Có công ty đang sản xuất may mặc, họ lại chuyển sang làm túi xách để người lao động có công việc; mặc dù năng suất rất thấp nhưng bù lại, họ có thể giữ được tài sản là con người”, ông Giang lý giải. 

Trong giai đoạn 6 tháng cuối năm nay, tình hình xuất nhập khẩu ngành dệt may đã có phần chững lại vì chịu ảnh hưởng trực tiếp từ nhiều yếu tố như lạm phát, Trung Quốc áp dụng chính sách Zero Covid trong bối cảnh Việt Nam đang phải nhập khẩu hơn 40% nguyên phụ liệu từ thị trường này, cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine vẫn vô cùng căng thẳng, yêu cầu của những quốc gia nhập khẩu ngày càng khắt khe hơn về cam kết phát triển bền vững cũng như chống biến đổi khí hậu…

Đặc biệt, việc Trung Quốc áp dụng chính sách Zero Covid cộng thêm kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài hơn so với Việt Nam càng khiến cho hoạt động nhập khẩu nguyên liệu của các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. Có những doanh nghiệp đặt hàng, thế nhưng phía Trung Quốc báo mãi tận tháng 3 mới có thể giao, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sản xuất kinh doanh. 

Nhiều doanh nghiệp dệt may giờ vẫn chưa có đơn hàng

Chiều ngày 17/11 cũng đã diễn ra Diễn đàn Kinh tế 2023 cùng doanh nghiệp vượt sóng. Tại diễn đàn này, dự báo nhiều nhất chính là khó khăn của các doanh nghiệp trong thời gian tới.
Trong sự khó khăn chung của không chỉ doanh nghiệp Việt mà còn trên toàn thế giới. Có những doanh nghiệp tìm ra được biện pháp để xoay sở tình thế, từ đó đứng vững và phát triển; trong khi những doanh nghiệp khác không tìm ra giải pháp, không đủ sức chống chọi sẽ vô cùng nguy hiểm. 

Theo ông Nguyễn Hồng Long, Phó trưởng ban chuyên trách Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp, kể từ quý 4 năm nay và dự báo cho cả năm tới, nền kinh tế Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn do tác động của nhiều nền kinh tế trên thế giới. Chưa kể, hàng loạt các yếu tố gây bất lợi cho nền kinh tế toàn cầu như: Đứt gãy chuỗi cung ứng, xung đột giữa Nga và Ukraine hay việc Trung Quốc theo đuổi chính sách Zero Covid. Với những doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, hầu hết đến thời điểm này đã ghi nhận đơn đặt hàng cho năm 2023. Tuy nhiên năm nay lại khác, nhiều doanh nghiệp cho đến tận giờ vẫn chưa ký được đơn hàng cho năm tới, điển hình như doanh nghiệp ngành dệt may. 

Tình trạng này xảy ra chủ yếu là do các yếu tố bên ngoài, bởi những nền kinh tế lớn trên thế giới như Mỹ, Anh, Mỹ, Đức… đang gặp khó khăn và đối mặt với lạm phát ngày càng tăng cao. Điều này sẽ khiến các doanh nghiệp Việt Nam chịu tác động rất lớn. Điểm hạn chế của các doanh nghiệp Việt Nam ở thời điểm hiện tại chính là sự va đập với bên ngoài, trước những sóng gió của thị trường.

Còn đối với thị trường trong nước, các doanh nghiệp cũng phải đối mặt với hàng loạt khó khăn như siết chặt tín dụng, lãi suất tăng cao… Đặc biệt là lĩnh vực bất động sản đang gặp nhiều thử thách nhất khi thị trường đóng băng, giao dịch không có khiến cho dòng tiền bị ách tắc. Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán cũng chịu ảnh hưởng nặng nề và liên tục biến động trong thời gian qua, liên tục trồi sụt và thể hiện rõ tính thiếu ổn định.

Liên quan đến vấn đề này, TS. Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cũng bổ sung thêm những thách thức đối với kinh tế vĩ mô từ bên ngoài, đó là xu hướng tăng giá mạnh của “đồng bạc xanh” đã gây ảnh hưởng lớn đến nhiều nền kinh tế châu Á, bao gồm cả Việt Nam, đồng thời tác động đến dòng vốn đầu tư chạy ra nước ngoài và xuất nhập khẩu bị. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với xu hướng lạm phát cao đến từ việc giá nguyên liệu đầu vào tăng phi mã trong thời gian qua.