Năm 2022, 98.000 tỷ đồng trái phiếu phải trả nợ đang đè nặng lên vai doanh nghiệp bất động sản

KBVS đánh giá thanh khoản hệ thống của thị trường trái phiếu đã có sự ổn định hơn

Mới đây, Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) đã công bố báo cáo thị trường trái phiếu tháng 5/2022, đánh giá thanh khoản hệ thống đã có sự ổn định hơn. Trong tháng 5, thị trường trái phiếu Chính phủ sơ cấp hoạt động tích cực hơn do nhu cầu tư các Ngân hàng thương mại tăng trở lại. Mặc dù vẫn kém sôi động hơn năm ngoái do thanh khoản hệ thống không còn dồi dào như năm 2021. Cơ cấu trái phiếu chính phủ theo kỳ hạn phát hành thành công trong tháng 5 tập trung ở 2 kỳ hạn 10 năm và 15 năm, chiếm đến 50,3% tổng lượng phát hành thành công. 

Thời gian tới, lợi suất trái phiếu chính phủ có thể tăng nhẹ do nguồn cung khá lớn khi nhu cầu phát hành trái phiếu của Kho bạc Nhà nước sẽ tăng theo kế hoạch tăng tốc giải ngân đầu tư công hỗ trợ nền kinh tế cũng như tài trợ vốn cho các khoản trái phiếu đáo hạn. Theo đó, lượng trái phiếu đáo hạn trong năm 2022 sẽ tập trung vào giai đoạn 6 tháng đầu năm. Chính vì thế, áp lực phát hành sẽ tập trung vào tháng 6 này. Trong khi đó, thanh khoản ở trên thị trường thứ cấp giảm với đường cong lợi suất có xu hướng dịch chuyển lên phía trên, tổng giao dịch thứ cấp trong tháng 5 ghi nhận 155.800 tỷ đồng, so với tháng trước giảm 22,8%. 

Bên cạnh đó, giao dịch khối ngoại bán ròng ghi nhận tổng 666 tỷ đồng trong tháng 5 chủ yếu là do khối lượng mua tiếp tục giảm mạnh. Chứng khoán KB Việt Nam đánh giá, giao dịch của khối ngoại đã có xu hướng giảm mạnh dần trong những tháng gần đây do thị trường trái phiếu chính phủ của Việt Nam không còn nhiều sức hấp dẫn đối với khối ngoại khi lợi suất trái phiếu chính phủ của Việt Nam cùng khoảng cách Trung Quốc, Philippines và Malaysia đã được nới rộng ra khá cao. Cùng với đó, mặt bằng lợi suất trái phiếu chính phủ đã có xu hướng tăng mạnh ở các kỳ hạn 5 - 10 năm. Một số yếu tố quốc tế có tác động đáng kể đến tâm lý của nhà đầu tư và lợi suất trái phiếu trong cũng như ngoài nước như lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tăng, Fed đã thắt chặt chính sách tiền tệ, trong nước cũng chịu áp lực lạm phát. Chứng khoán KB Việt Nam đã dự báo mặt bằng lãi suất liên ngân hàng sẽ tiếp tục đi ngang nhờ vào việc thanh khoản hệ thống đang dần có sự ổn định. 

Nhóm bất động sản phát hành trở lại khi trái phiếu doanh nghiệp tích cực

Với thị trường trái phiếu doanh nghiệp, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành tháng 5 đạt 50.144 tỷ đồng, so với tháng trước tăng mạnh 200% đã đóng góp chủ yếu đến từ 525 triệu USD phát hành trái phiếu quốc tế của Tập đoàn Vingroup (chiếm 60%). Và trong tháng 5 vừa qua, thị trường trái phiếu doanh nghiệp hoạt động tích cực hơn, chủ yếu ở nhóm ngân hàng chiếm 60% tổng giá trị phát hành trong nước. Điều này cho thấy được một điều rằng các ngân hàng đang nỗ lực tăng vốn với mục đích cải thiện hệ số an toàn (CAR), một trong các chỉ tiêu để được ngân hàng nhà nước xét để cấp hạn mức tín dụng nhưng vừa đảm bảo hoàn thành sớm các chỉ tiêu Basel 2 và 3. Đặc biệt, nhóm doanh nghiệp bất động sản, sau thời điểm tháng 4 không có đợt phát hành nào cũng đã cản trở phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Lượng trái phiếu phát hành ghi nhận chiếm 22% tổng giá trị phát hành trái phiếu trong nước tháng 5. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp có xu hướng phát hành với kỳ hạn không có nhiều sự phân hóa trong tháng 5 với kỳ hạn phát hành bình quân 3 năm. Trong đó, nhóm điện được xem là nhóm có kỳ hạn phát hành lớn nhất trong tháng với bình quân đạt 5,7 năm. Ngoài ra, nhóm doanh nghiệp tài chính cũng là nhóm có kỳ hạn phát hành thấp nhất trong tháng với bình quân đạt 2 năm. 

Tổng quan, trong năm 2022 giá trị trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn của các doanh nghiệp tính đến hiện tại có quy mô 230.000 tỷ đồng, trong đó đáo hạn tập trung với nhóm bất động sản lên tới mức 98.000 tỷ đồng, các ngân hàng chiếm khoảng 70.000 tỷ đồng còn lại là ở nhóm ngành sản xuất. 

Cũng theo đánh giá của Chứng khoán KB Việt Nam, nhu cầu phát hành với mục đích phát hành để đảm bảo vòng quay vốn của các doanh nghiệp khá cao. Tuy nhiên sẽ gặp nhiều thách thức về mặt chính sách và pháp lý trong bối cảnh Chính phủ đang triển khai việc kiểm soát chặt chẽ việc phát hành cũng như giao dịch trái phiếu doanh nghiệp thông qua dự thảo sửa đổi lần 5 theo Nghị định số 153/2020/NĐCP.

Chính vì thế, Chứng khoán KB Việt Nam đã dự báo thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ hoạt động ở mức thấp trong vài tháng tới khi các doanh nghiệp và nhà đầu tư đều rất cần thời gian để có thể làm quen và thích ứng dần với sự thay đổi trong chính sách và pháp lý.