Môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề góp phần quản lý tốt hơn nhân sự và thị trường bất động sản

Theo ghi nhận, tại dự thảo Luật kinh doanh bất động sản sửa đổi đang được lấy ý kiến, Bộ Xây dựng đã đề xuất phương án các cá nhân hoạt động môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản cũng như phải hành nghề trong một tổ chức, sàn giao dịch bất động sản. Nhiều người kỳ vọng việc này sẽ giúp cho thị trường bất động sản phát triển lành mạnh hơn từ đó hạn chế được tình trạng môi giới hoạt động bát nháo và thổi giá bất động sản tràn lan như thời gian qua. 

Vai trò quản lý khá “mờ nhạt”

Bộ Xây dựng cho biết, mặc dù Luật kinh doanh bất động sản năm 2014 đã có quy định về điều kiện cũng như trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản, dù vậy thì điều kiện tổ chức, cá nhân được kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản, điều kiện được thi sát hạch về trình độ hiểu biết về pháp luật cũng như về kỹ năng hoạt động môi giới bất động sản có đơn giản và chưa kiểm soát tốt được hoạt động của các cá nhân hành nghề môi giới bất động sản. 

Điển hình như một bộ phận đội ngũ làm môi giới bất động sản vẫn còn non yếu về chuyên môn, hiểu biết pháp luật còn hạn chế và chưa có tính chuyên nghiệp. Còn một bộ phận hoạt động tự do và không có chứng chỉ môi giới đã dẫn đến tình trạng làm ăn chụp giật, gây nên thiệt hại cho khách hàng và làm cho thị trường bất động sản méo mó nhưng không ai bị quy trách nhiệm. 

Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP. Hồ Chí Minh - ông Lê Hoàng Châu cho biết, mặc dù cả nước có hơn 300.000 môi giới bất động sản nhưng chỉ có khoảng 30.00 người đã được đào tạo cũng như có chứng chỉ hành nghề và phần lớn những môi giới còn lại hoạt động tự do kiểu cò đất, cò nhà. Cũng chính vì thế mà thiếu lực lượng môi giới bất động sản chuyên nghiệp có chứng chỉ hành nghề, có mã số nên trong thời gian qua, giới đầu nậu, cò đất, cò nhà, doanh nghiệp bất lương sẽ thường xuyên thổi giá, đẩy giá, giao dịch ảo từ đó tạo ra tình trạng khan hiếm giả tạo, gây sốt ảo trên thị trường bất động sản. 

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng chỉ ra một lỗ hổng khác đó chính là thiếu sự quản lý cũng như công cụ để có thể kiểm soát nên nhiều người làm môi giới bất động sản vừa không có chứng chỉ hành nghề lại vừa không kê khai nộp thuế theo đúng quy định đã dẫn đến việc thất thu cho ngân sách Nhà nước. Và ngay cả sở Xây dựng các địa phương cũng không quản lý được số lượng các sàn giao dịch bất động sản còn hoạt động hay là đóng cửa cũng như chưa có công cụ quản lý nhà nước hữu hiệu để có thể đánh giá và quản lý chất lượng, năng lực thật sự của các sàn giao dịch này. 

Cần phải làm mạnh tay và lâu dài

Phó Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam - ông Phạm Lâm từng nhiều lần lên tiếng về việc định danh cũng như nâng tầm của người làm môi giới bất động sản cho rằng, trong những năm trở lại đây, lực lượng môi giới bất động sản đã có sự thay đổi và tiến bộ rất lớn. Có nhiều công ty xây dựng được lực lượng môi giới có chuyên môn cũng như kỹ năng, đạo đức tốt và có chứng chỉ hành nghề. 

Dù vậy thì đây chỉ là yêu cầu của một số doanh nghiệp chứ cơ quan quản lý không bắt buộc cũng như không kiểm tra và kiểm soát như những ngành nghề khác. Chính vì thế mà việc Bộ Xây dựng đưa quy định các cá nhân hoạt động môi giới bất động sản là rất phù hợp cũng như cần thiết để đưa hoạt động nào vào khuôn khổ. 
Theo ông Lâm, phải có cơ quan cụ thể để quản lý lực lượng này ở địa phương, ví dụ như sở xây dựng để tránh đi tình trạng môi giới, cò đất hoạt động một cách bát nháo trong thời gian qua. Bên cạnh đó thì trong tương lai cũng cần có trung tâm cung ứng dịch vụ liên quan đến môi giới bất động sản có chất lượng cũng như hoạt động dưới sự kiểm soát của cơ quan quản lý để  cho việc đào tạo cũng như cấp chứng chỉ đạt được hiệu quả và tránh tiêu cực. 

Tổng Giám đốc Công ty BĐS Smartland (đây là đơn vị chuyên môi giới bất động sản phân khúc cao cấp) - ông Đặng Quốc Việt cho biết, việc nâng tầm cho người làm môi giới bất động sản là rất cần thiết và lẽ ra thì phải triển khai sớm. Nếu như đã làm muộn thì cần phải mạnh tay và lâu hơn chứ không phải đưa ra quy định rồi không có ai thực thi hay kiểm tra và kiểm soát. Cũng theo ông Việt thì điều quan trọng là khi quản lý người làm môi giới bất động sản bằng mã số cũng như chứng chỉ hành nghề để cho họ có trách nhiệm hơn thì luật cũng phải quy định để có thể đảm bảo được quyền lợi cho họ quá trình hoạt động môi giới. Đáng chú ý, cần có quy định cụ thể về việc cấp mới và cấp lại chứng chỉ hành nghề cũng như kiểm tra, kiểm soát thế nào để có thể ảnh hưởng đến quá trình hành nghề của nhân viên môi giới. Ông Việt nêu ý kiến: “Bên cạnh đó, những thông tin về nhân viên môi giới bất động sản, lịch sử hoạt động của họ cũng cần phải được minh bạch, công bố trên một hệ thống điện tử để không chỉ để cơ quan quản lý kiểm tra mà cả khách hàng, chủ doanh nghiệp cũng sẽ dễ dàng tra cứu, đánh giá chất lượng cũng như quyết định có nên đặt niềm tin vào người môi giới đó hay không”. 

Ông Phạm Lâm cho biết, bởi vì các sản phẩm nhà, đất có giá trị lớn nên người tư vấn bán hàng cũng đòi hỏi nhất định, đồng thời cũng cần phải có chuẩn mực về kiến thức cũng như đạo đức. Ông Lâm nhấn mạnh: “Những người không có kế hoạch học và thi lấy chứng chỉ là không tuân thủ pháp luật. Họ không gắn bó với nghề này mà chỉ làm việc tạm bợ, từng bước sẽ bị loại ra khỏi thị trường”.