Lãi suất tăng không biết đến khi nào, người đi vay lo ngại không thể trả nợ

Tại một số ngân hàng, lãi suất cho vay đã đạt tới mức 15-16%/ năm. Nhiều người vay mua nhà mua xe đang lo ngại về số tiền phải trả cả gốc lẫn lãi hàng tháng vượt quá sức chịu đựng của họ khi lãi suất cho vay tăng nhanh không ngừng.

Không rõ đà tăng khi nào kết thúc

Anh T, tại quận Hai Bà Trưng, Hà Nội chia sẻ rằng anh đã vay 400 triệu đồng từ ngân hàng để mua ô tô chạy xe Grab. Mới đây, anh đã nhận được thông báo từ nhân viên ngân hàng rằng khoản vay đã hết hạn ưu đãi và lãi suất được thả nổi theo thị trường. Do đó, mức lãi suất sẽ tăng lên 13%/ năm. Tuy nhiên, mức lãi suất này chỉ áp dụng trong 3 tháng rồi mới tăng tiếp.

Anh T nói: “Cuối năm 2019, mỗi tháng tôi vay sẽ trả gốc 8,5 triệu đồng và lãi là 2,7 triệu đồng. Thời điểm vay, lãi suất là 8%/ năm. Sang năm 2021, Hà Nội giãn cách suốt vì dịch Covid 129 nên xe không chạy được, thế nhưng lãi suất cho vay vẫn tăng lên 8,5%/ năm. Kể từ tháng 10 năm nay, tiền trả lãi vay cùng với tiền gốc thì coi như tôi chạy xe chỉ đủ tiền để trả nợ cho ngân hàng”.

Chị P tại quận Đống Đa, Hà Nội cho biết hiện tại chị đã phải đi tham khảo mức lãi suất tại một số ngân hàng mặc dù đến tháng 1 năm sau mới đến hạn phải trả 500 triệu đồng tiền mua căn hộ.
Hồi cuối tháng 10, ngân hàng báo lãi vay sẽ ngang với mức lãi suất huy động ở cùng kỳ hạn cộng 3,5 - 4%/ năm như lãi suất huy động 1 năm là 8,7%/ năm thì mức lãi vay sẽ là 12,2 - 12,7%/ năm. Bước sang giữa tháng 11, chị hỏi lại thì lãi vay ghi trên hợp đồng đã lên tới 15%/ năm.

Theo chia sẻ của nhiều người vay mua xe, mua nhà, họ lo ngại nhất là không biết bao giờ lãi suất cho vay mới ngừng tăng bởi lãi suất huy động vẫn đang hồi nóng, trong khi ngoài lãi suất thì còn khoản bia kèm lạc.

Anh H tại TP Thủ Đức, TP HCM cho biết khi lãi suất còn rẻ hồi giữa năm, anh đã thế chấp căn nhà đang ở để vay hơn 2 tỷ mua lô đất ở tỉnh. Lãi suất cho vay vào tháng trước lên tới trên 13%/ năm, và nhân viên tín dụng báo khả năng có thể sẽ tăng lên tới 15%/ năm khi đến kỳ điều chỉnh lãi suất tiếp theo mà đất ở tỉnh lại đứng vì ngân hàng siết chặt tín dụng. Anh H nói: “Chỉ sợ là lãi suất lại quay về như thời 2009 - 2010”.

Loạn thông tin lãi suất huy động

Lãi suất đầu vào liên tục đi lên trong bối cảnh lãi suất đầu ra tăng nóng.

Trước đây, Techcombank từng duy trì mức lãi suất huy động thấp nhất trên thị trường, ngang với lãi suất huy động của nhóm ngân hàng thương mại gốc nhà nước, thế nhưng vừa qua cũng đã tăng lãi suất huy động liên tục. Tại ngân hàng này, mức lãi suất huy động cao nhất đã chạm ngưỡng 9%/ năm.

Cụ thể, biểu lãi suất công bố ngày 15-11 cho thấy lãi suất huy động VND lên mức cao nhất là 9%/ năm ở kỳ hạn 1 năm trở lên, đối với kỳ hạn từ 6-11 tháng là 8,7%/ năm, trong khi dưới 6 tháng đạt 6%/ năm. SCB đã tự phá kỷ lục lãi suất của mình khi dành tặng coupon 0,8%/ năm cho khách hàng gửi tiền ở quầy, theo đó, mức lãi suất cao nhất đạt 9,4%/ năm.

Thời gian gần đây còn xuất hiện nhiều bảng biểu lãi suất kín với lãi suất thực trả lên tới 10-11%/ năm. Lãi suất cộng thêm đến hơn 2%/ năm cho kỳ hạn gửi từ 6 tháng cũng được trưởng đơn vị kinh doanh có thẩm quyền phê duyệt.

Theo ghi nhận, cũng có trường hợp thu hút khách hàng bằng chiêu trò quảng cáo lãi suất cao, từ 10-11%/ năm, tuy nhiên áp dụng với những khoản tiền 50 - 100 tỉ. Trong khi cũng có trường hợp chào lãi suất tiết kiệm cao, tuy nhiên tư vấn lại bán trái phiếu khi khách hàng. Điều này khiến thông tin thị trường bị nhiễu loạn.

Đối tượng chịu tác động chủ yếu là ai?

Lãnh đạo một ngân hàng có trụ sở tại Hà Nội cho biết lãi suất cho vay buộc phải nâng lên theo lãi suất huy động do nước lên thì thuyền cũng lên. Để ngân hàng giữ ổn định nguồn vốn thì lãi suất huy động phải tăng lên mặt bằng mới. Theo đó, người gửi tiền cũng cảm thấy không bị thiệt. Tuy nhiên, lãi suất cho vay ở chiều ngược lại cũng sẽ phải kiểm soát ở mức độ nào đó, bởi vì phải bảo đảm khách vay có thể trả được khoản nợ gốc và lãi.

Vị lãnh đạo này cho biết: “Chắc chắn hạn mức tín dụng sẽ được Ngân hàng Nhà nước kiểm soát chặt chẽ trong năm tới. Bởi vậy, ngân hàng sẽ phải chọn lựa những khách hàng tốt để cho vay”.
Theo ghi nhận, hiện nay, lãi suất cho vay tiêu dùng và lãi suất vay mua nhà đã đẩy lên mức rất cao. Lãi suất dao động trên khế ước nhận nợ dao động từ 14-15%/ năm chưa kể tính thêm khoản “bia kèm lạc”.

Thế nhưng vì room tín dụng gần cạn kiệt nên cho vay mới rất ít, đa phần lãi suất vay tăng gây ảnh hưởng tới những khoản vay sau giai đoạn 3-6 tháng ưu đãi và ngân hàng thực hiện lãi suất thả nổi.

Vì ngân hàng quy định lấy lãi suất một kỳ hạn cố định để cộng với biên độ khoảng 4-5%/ năm, vì vậy mức lãi suất cho vay mới khiến người đang có khoản vay bị sốc vì lãi suất kỳ hạn cố định để làm tham chiếu tính lãi suất cho vay hiện nay đã được các ngân hàng đẩy lên mức rất cao, tuy nhiên đa phần không huy động kỳ hạn này.

Cùng với biên độ 4-5%/ năm, lãi vay sau ưu đãi sẽ trở thành gánh nặng. Số tiền phải trả hàng tháng thậm chí sẽ vượt quá sức chịu đựng của người vay trong tình trạng kiếm tiền rất khó như hiện nay.