Kinh tế Anh trước nguy cơ 'kép' từ lạm phát và khả năng suy thoái cận kề

Theo Nhịp sống kinh tế, BoE đã tăng thêm lãi suất năm lần tính từ tháng 12 năm ngoái và dự kiến sẽ sớm công bố quyết định chính sách tiếp theo vào ngày 4/8. Ngân hàng trung ương này cho biết rằng sẽ hành động "mạnh mẽ", nói cách khác là tăng lãi suất mạnh hơn, nếu như áp lực lạm phát còn kéo dài hơn. Nhưng đồng thời BoE cũng dự đoán kinh tế Anh sẽ gần như không tăng trưởng thêm trong ba năm tới.

Dưới đây là hàng loạt những thách thức vô cùng mâu thuẫn mà Thống đốc BoE Andrew Bailey và Bộ trưởng tài chính Anh Risho Sunak hiện phải đối mặt.

Lạm phát và những dự báo về lạm phát

Được biết, giá tiêu dùng tại Anh trong tháng Năm đã tăng lên 9,1% so với cùng kỳ năm ngoái, mức cao nhất trong 40 năm qua, và BoE dự đoán rằng lạm phát sẽ lên tới mức 11% trong tháng Mười khi giá năng lượng tiếp tục tăng lên.

Vào hồi tháng 4/2022, mức trần giá năng lượng tại Anh đã tăng từ 1.277 bảng Anh/năm lên 1.971 bảng Anh/năm, phần nào tạo ra được những gánh nặng tài chính cho khoảng 22 triệu người tiêu dùng.

Cơ quan quản lý năng lượng của Anh cho biết rằng mức trần giá năng lượng tại nước này có thể sẽ tăng lên khoảng 2.800 bảng Anh/năm vào tháng Mười tới.

BoE cho biết rằng ngân hàng này hầu như không thể làm được gì để có thể chặn đứng được lạm phát trong khoảng thời gian dài hạn, điều có thể khiến vấn đề trở nên khó giải quyết hơn nhiều.

Được biết, một trong những thước đo những dự báo lạm phát được theo dõi nhiều nhất là khảo sát của Citi/YouGov đã tăng mạnh trong nhiều tháng gần đây, nhưng cũng đã cho thấy được những dấu hiệu ổn định dần hoặc giảm xuống.

Tăng trưởng tiền lương nhanh chóng

Những mức dự báo cao hơn về lạm phát có thể sẽ tác động mạnh tới nền kinh tế thông qua những thoả thuận tiền lương cao hơn. Tiền lương của người lao động tại Anh đang gia tăng nhanh hơn thường lệ, chủ yếu là vì những khoản tiền thưởng một lần của giới chủ lực trong nỗ lực nhằm giữ chân và chiêu mộ được nhân viên trong bối cảnh thiếu hụt lao động trầm trọng.

Tổng tiền lương, bao gồm cả tiền thưởng đã tăng gần 7% trong những con số thống kê chính thức gần đây nhất cho ba tháng tính tới tháng Tư, cao hơn nhiều so với mức khoảng 3% ngay trước đại dịch Covid-19 trong khi lương cố định chỉ tăng hơn 4%.

Cả hai thước đo trên đều thấp hơn tỷ lệ lạm phát, từ đó cho thấy được thu nhập thực tế của hầu hết mọi người lao động giảm xuống.

Số liệu khác từ công ty cung cấp dữ liệu tiền lương và nhân sự XpertHR cho thấy được mức tăng tiền lương theo năm đã được đồng thuận tại những công ty Anh đang ổn định với mức cao lịch sử.

Tình trạng thiếu hụt nhân lực

Sự cộng hưởng giữa đại dịch Covid-19 và việc nước Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (EU), hay còn gọi là Brexit, đã khiến nhiều công ty tại Anh ở nhiều lĩnh vực phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân viên trầm trọng. Được biết, đây là một điều đáng lo nữa đối với BoE vì nó sẽ làm gia tăng thêm áp lực đối với tiền lương.

Số vị trí công việc còn trống tại Anh liên tục chạm tới mức cao kỷ lục, mặc dù tốc độ tăng lên đã chậm lại. Đây là một trong những dấu hiệu cho thấy được sức nóng của lạm phát trên thị trường việc làm đã bắt đầu dần dần hạ nhiệt.

BoE cũng đang theo dõi có bao nhiêu người đang đứng ngoài thị trường làm việc. Tỷ lệ người không có nhu cầu tìm việc này đã giảm xuống, góp phần khiến cho tỷ lệ thất nghiệp lần đầu tăng lên kể từ cuối năm 2020 trong những con số thống kế gần đây nhất, qua đó xoa dịu được những áp lực lạm phát trên thị trường việc làm.

Đà phục hồi bị chững

Thông thường, lạm phát gia tăng phản ánh được sự tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế, nhưng lần này lại không như vậy. Giá cả đang tăng lên trên toàn thế giới khi nền kinh tế toàn cầu mở cửa trở lại ngay sau khi nhiều nơi bị phong toả do đại dịch Covid-19.

Sau đó, chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine đã làm tình hình càng trở nên phức tạp hơn nhiều khi đã đẩy giá năng lượng và lương thực lên mức cao hơn.

Kinh tế Anh đã suy giảm trong hai tháng Ba và Tư, sau khi không tăng trưởng trong tháng Hai. Đây được biết là lần đầu tiên nền kinh tế của "xứ sở sương mù" không thể tăng trưởng trong ba tháng liên tiếp tính từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát.

Tình hình sẽ chuyển biến xấu hơn khi Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) dự đoán rằng nền kinh tế Anh sẽ không tăng trưởng trong năm 2023 và trở thành nền kinh tế yếu nhất trong số thành viên của OECD trừ Nga, quốc gia hiện đang đối mặt với những lệnh trừng phạt quốc tế.

Hồi tháng Năm vừa qua, Bộ trưởng Tài chính Sunak đã công bố thêm một đợt hỗ trợ cho những hộ gia đình trước vòng xoáy của cơn bão giá. Ông Sunak đã thông báo một gói biện pháp hỗ trợ khoảng 8 triệu gia đình nghèo nhất tại nước này, trong đó có khoản trợ cấp 650 bảng Anh (816 USD) cho mỗi một hộ gia đình.

Mặc dù vậy, chuyên gia Keith Baker, nhà nghiên cứu về chính sách năng lượng và nghèo đói tại Đại học Glasgow Caledonian, Scotland cho rằng những biện pháp này sẽ không thực sự tác động tới một số lượng lớn người dân đang rơi vào tình cảnh nghèo đói nghiêm trọng nhất.

Ông Baker đã cảnh báo những gia đình trung lưu tại Anh đang có nguy cơ rơi vào ngưỡng nghèo đói do hoá đơn điện và nước tăng cao hơn và cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt.