Khái niệm chuyển dịch cơ cấu kinh tế và thực trạng hiện nay tại Việt Nam

Những khái niệm liên quan tới chuyển dịch cơ cấu kinh tế

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế là gì?

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế chính là sự chuyển dịch từ trạng thái này sang trạng thái khác sao cho phù hợp cùng với sự phân công lao động kèm với trình độ phát triển của nhiều lực lượng sản xuất theo điều kiện về kinh tế và xã hội sao cho thích hợp với từng giai đoạn phát triển của nền kinh tế trong thời kỳ đó.

Thực tế có thể hiểu rằng đây chính là quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế lạc hậu, lỗi thời và không còn phù hợp đối với nền kinh tế, từ đó xây dựng được cơ cấu kinh tế mới hoàn thiện cũng như phát triển mạnh mẽ hơn.

Như vậy thì chuyển dịch cơ cấu kinh tế có những ý nghĩa vô cùng lớn trong sự tác động tới những mục tiêu nhằm phát triển được kinh tế, tạo ra được việc làm, giảm thiểu tình trạng đói nghèo trong xã hội. Từ đó đóng góp lớn cho sự phát triển của nền kinh tế công nghiệp hóa, hiện đại hóa của nhiều quốc gia, đây được xem là điều quan trọng nhất mà mọi người cần quan tâm tới.

Khái niệm chuyển dịch cơ cấu trong công nghiệp là gì?

Cơ cấu công nghiệp được hiểu là một hệ thống vô cùng phức tạp của vùng, ngành, những thành phần có những tác động biện chứng với nhau theo thời gian và không gian, điều kiện kinh tế nhất định.

Những yếu tố này được xác định về cả định tính và định lượng, cả chất lượng và số lượng cùng với nhiều phương thức hợp thành. Đây chính là hệ thống hoạt động dựa trên sự vận động liên tục của từng thành tố, sự thay đổi tương quan giữa những thành tố, từ đó dẫn tới những quan hệ ràng buộc mà ở đó cũng sẽ thường xuyên bị thay đổi.

Từ những khái niệm trên, có thể hiểu rằng chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong công nghiệp chính là sự thay đổi về cơ cấu công nghiệp trên nhiều khía cạnh khác nhau về những bộ phận, cơ cấu ngành, thành phần, vùng, toàn bộ những mối quan hệ giữa chúng trên cả chất lượng và số lượng. Mọi sự chuyển dịch này đều phải vô cùng phù hợp với môi trường kinh tế cũng như đảm bảo được sự phát triển của nền kinh tế ngày càng vững mạnh hơn nữa.

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế có ý nghĩa như thế nào?

Quá trình phát triển kinh tế cũng như xã hội ngày càng làm thay đổi cơ cấu kinh tế, nhất là thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước đi kèm với những đảo lộn về phương thức sản xuất cũng như cách mạng dẫn tới sự thay đổi lớn về cơ cấu mà trước hết chính là sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Sự thay đổi mạnh mẽ của cơ cấu kinh tế cho thấy được trình độ phát triển của sản xuất ở hai phương diện là sự phát triển của phân công lao động xã hội và lực lượng sản xuất.

Điều này còn khẳng định những mối quan hệ kinh tế trên thị trường đang ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn và được củng cố. Từ đó có thể thấy được việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế là một trong những yếu tố vô cùng quan trọng, phản ánh rõ nhất về mức độ phát triển của nền kinh tế của nhiều quốc gia.

Ngoài ra thì chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn cho phép khai thác hiệu quả nhất những thế mạnh về xã hội, tự nhiên của các vùng. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn giúp phát triển đồng đều và hợp lý giữa nhiều ngành kinh tế và phần kinh tế với nhau cũng như những vùng kinh tế. Cho phép phát triển tổng hợp, khai thác những sức mạnh của nhiều quốc gia, tạo thêm đà phát triển nhanh cũng như vững chắc cho nền kinh tế.

Và việc xác định thêm cơ cấu kinh tế một cách hợp lý cũng như thúc đẩy thêm cơ cấu kinh tế cũng là một vấn đề có ý nghĩa chiến lược vô cùng thiết yếu đối với mỗi một quốc gia.

Thực trạng chuyển dịch cơ cấu Việt Nam hiện nay

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành riêng biệt

Thực trạng về việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo ngành tại Việt Nam hiện nay đang được đánh giá là có những sự thay đổi vô cùng rõ rệt. Điều này thể hiện trong sự suy giảm tỷ trọng tại khu vực I và tăng thêm tỷ trọng ở những khu vực II, III. Cụ thể ở khu vực I, tỷ trọng về ngành trồng trọt, chăn nuôi suy giảm dần, còn ngành thủy sản có dấu hiệu tăng lên.

Ở khu vực II thì tỷ trọng ngành công nghiệp chế biến tăng lên mạnh mẽ, công nghiệp khai thác thì có xu hướng suy giảm nhẹ, tại khu vực III những lĩnh vực liên quan tới kết cấu hạ tầng và phát triển đô thị có xu hướng tăng trưởng mạnh.

Nguyên nhân dẫn tới sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên một phần do chủ trương cũng như chính sách của nhà nước trong việc thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trên mọi phương diện. Bên cạnh đó, nhà nước còn áp dụng đường lối đổi mới về công nghệ và khoa học, nhất là từ những tác động của cuộc cách mạng khoa học công nghệ toàn cầu đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế một cách nhanh chóng.

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo từng vùng

Cơ cấu kinh tế theo vùng ở nước ta hiện nay đang có nhiều sự thay đổi, thành phần kinh tế nhà nước suy giảm về tỷ trọng, tuy nhiên vẫn giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế. Ngoài ra thì thành phần kinh tế tư nhân lại có những tỷ trọng đang tăng mạnh hơn, thành phần kinh tế có vốn đầu tư từ nước ngoài cũng đang tăng lên nhanh chóng tính từ khi nước ta gia nhập vào WTO.

Nguyên nhân được biết của sự dịch chuyển cơ cấu kinh tế theo vùng là do những chính sách, chủ trương trong việc mở cửa, hòa nhập với nền kinh tế của thế giới, do những đường lối, chủ trương phát triển nền kinh tế nhiều thành phần của nhà nước dẫn tới sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Bên cạnh đó thì nguyên nhân dẫn tới sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn do áp dụng cơ chế của thị trường.

Chuyển dịch cơ cấu ở lãnh thổ

Hiện nay, Việt Nam đang hình thành và hoạt động trên 3 vùng kinh tế trọng điểm nhất đó chính là vùng kinh tế trọng điểm phía Trung, Nam và Bắc. Trong nhiều năm trở lại đây, cơ cấu kinh tế của 3 vùng lãnh thổ này có sự chuyển dịch ấn tượng. Cụ thể thì nền nông nghiệp hình thành những vùng chuyên canh về thực phẩm và cây nông nghiệp. Còn công nghiệp cũng hình thành nên nhiều khu công nghiệp cũng như chế xuất lớn ở nhiều khu vực.

Riêng nói về ngành dịch vụ thì hiện đang hình thành rất nhiều những trung tâm thương mại đối với mạng lưới rộng khắp trên cả nước, cũng như đặc biệt nhất là tỷ trọng trong ngành công nghiệp, dịch vụ tăng trưởng ấn tượng, khẳng định được sự bắt kịp xu hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, mặc dù vậy thì ngành nông nghiệp lại có sự suy giảm nhẹ.

Sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế trên diễn ra chủ yếu là do điều kiện tự nhiên của từng vùng lãnh thổ là khác nhau, ngoài ra thì còn do những sự đầu tư của nhà nước cũng như những doanh nghiệp nước ngoài trong mỗi một vùng lãnh thổ khác nhau, tạo ra được điều kiện cho sự phát triển của mỗi vùng cũng không giống nhau.

Hiện nay, cùng với sự phát triển vô cùng mạnh mẽ của nền kinh tế thị trường cùng với xu hướng hiện đại hóa, công nghiệp hóa đất nước thì vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở mỗi một quốc gia là điều vô cùng thiết yếu. Hy vọng những chia sẻ trên đây, bạn đã được cung cấp đủ thông tin cũng như kiến thức để có thể nắm rõ chuyển dịch cơ cấu là gì cũng như tình hình kinh tế tại thị trường Việt Nam trong những năm gần đây nhé.