Hàng loạt doanh nghiệp "chật vật" với bài toán tiếp cận vốn vào cuối năm 2022

Theo đó, nhu cầu vay vốn lớn hơn bao giờ hết và tín dụng ngân hàng cũng thường tăng cao ở trong quý IV. Vậy nhưng, năm nay câu chuyện tiếp cận vốn của doanh nghiệp lại càng trở nên khó khăn hơn, cũng do chính sách thắt chặt hay tác động của vấn đề trái phiếu lên thanh khoản của nền kinh tế. 

Khó tiếp cận dù lãi vay cao

Tổng giám đốc Công ty TNHH Sản xuất và Thương mại Tân Quang Minh (Bidrico) - ông Nguyễn Đặng Hiến cho biết, kể từ khi Ngân hàng Nhà nước triển khai gói hỗ trợ 2% lãi suất dành cho nhóm doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh COVID-19, doanh nghiệp cũng đã làm hồ sơ gửi để xin hỗ trợ giảm lãi. 

Mặc dù vậy, trong nửa năm nay doanh nghiệp này vẫn chưa nhận được phản hồi kết quả từ phía ngân hàng thương mại này mà chỉ nói cần thêm thời gian. Mặc dù Bidrico có hồ sơ tín dụng tốt và cũng được phía ngân hàng cho biết đã đủ điều kiện hỗ trợ. 

Ông Hiến cho biết: “Không chỉ gói cấp bù lãi suất khó tiếp cận, mà các doanh nghiệp cũng đang gặp rất nhiều khó khăn trong việc vay mới ở thời điểm này. Đây là lúc doanh nghiệp rất cần vốn cho mùa sản xuất cuối năm nhưng các ngân hàng đều thông báo hết hạn mức tín dụng”. 

Đại diện của Hội Lương thực – Thực phẩm Tp.Hồ Chí Minh cũng cho biết, các doanh nghiệp cũng đang chật vật trong việc tiếp cận với nguồn vốn vay ngân hàng. Mặc dù doanh nghiệp chấp nhận lãi vay cao nhưng vẫn không thể vay được huống gì là việc tiếp cận lãi vay ưu đãi 2%. 

Trong khi đó thì các doanh nghiệp ở trong ngành này cũng đang gặp nhiều khó khăn bởi nguyên vật liệu đầu vào đã tăng cao và kéo theo giá thành sản phẩm tăng, trong khi đó thu nhập của người tiêu dùng giảm đã dẫn đến sức mua không tốt như kỳ vọng. 

Còn đối với ngành du lịch, hoạt động du lịch đang dần hồi phục sau thời gian đóng băng bởi dịch bệnh COVID-19. Mặc dù vậy thì theo Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vietravel - ông Nguyễn Quốc Kỳ cho biết có nhiều khả năng chỉ tiêu khách quốc tế không đạt kế hoạch trong năm nay. Lý do một phần là do các doanh nghiệp lữ hành không thể tiếp cận được với các định chế tài chính, đặc biệt là đối với vốn vay ngân hàng. 

Ông Kỳ cho hay, các doanh nghiệp lữ hành ở trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh không thể vay được vốn ngân hàng bởi tài sản của họ là tri thức cũng như con người, đều không dùng thế chấp được. Cũng không thể tiếp cận được vốn, không được hỗ trợ nên các doanh nghiệp rất khó để có thể thực hiện các chương trình kích cầu, quảng bá xúc tiến ở nước ngoài và không thể phát động được du lịch quốc tế. Trong khi ở chiều ngược lại, doanh nghiệp các nước đang vào Việt Nam, mời gọi cũng như thu hút khách Việt đi nước ngoài nườm nượp. 

Câu chuyện được bàn luận nhiều nhất ở trong thời gian qua, đó cũng là thị trường tài chính đang gặp nhiều khó khăn về thanh khoản. Bên cạnh những vấn đề ảnh hưởng của trái phiếu doanh nghiệp bất động sản thì các kênh dẫn vốn cho nền kinh tế hiện được cho là đang bị tắc nghẽn và ngay cả dòng tiền của doanh nghiệp cũng đang bị ảnh hưởng. 

Phó Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Việt Á - ông Phạm Linh cho biết, trước đây các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu hàng hóa cũng thường được trả chậm. Mặc dù vậy, tình hình khó khăn cùng với chính sách thắt chặt hiện nay cả các nước, dòng tiền tín dụng thương mại cũng giảm rất mạnh. Chính vì thế, các đối tác nước ngoài cũng đã yêu cầu thanh toán sớm. Điều này cũng đã góp phần khiến cho nhiều doanh nghiệp càng gặp khó khăn về dòng tiền như hiện nay. 

Cần tìm chiến lược thích ứng cho các doanh nghiệp

Ông Trần Du Lịch, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho biết, các doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện nay đang bị tổn thương rất lớn. Đối với mức lãi suất hơn 10% như hiện nay thì doanh nghiệp đi vay khó lòng có thể có lợi nhuận dương và kinh doanh hiệu quả. 

Theo ông Lịch, mặt bằng lãi suất huy động hiện nay dao động từ mức 9 - 9,5% cho kỳ hạn 6 tháng. Nếu như năm nay lạm phát được kiểm soát dưới mức 4% thì lãi suất thực sẽ là trên 5%. Và ngay cả trong giai đoạn năm 2009 - 2011, lạm phát lên đến 18 - 19% cũng không có mức lãi suất dương trên 5%. Với mức lãi suất dương này thì doanh nghiệp cũng có thể tính toán bài toán kinh doanh hiệu quả. 

Nói về gói cấp bù lãi suất 2% thì vị chuyên gia này cho rằng có nhiều sự bất cập đang tồn tại trong việc triển khai chính sách này. Cũng do sử dụng nguồn ngân sách để hỗ trợ nên một số ngân hàng thương mại đã sẵn sàng cho vay thì doanh nghiệp không dám nhận bởi vì sợ phiền phức và sợ sai sót. Còn các doanh nghiệp nhỏ và vừa muốn vay thì lại thường có báo cáo tài chính kém nên ngân hàng không dám vay. Chính sự mâu thuẫn này khiến cho gói chính sách bù lãi suất chưa thể giải ngân đúng với kỳ vọng. 

Và vào giai đoạn 2011 - 2012, TP. Hồ Chí Minh có triển khai chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp cũng như chấp nhận giải pháp nuôi nợ để đòi nợ cũng như triển khai giải pháp hỗ trợ 2%. Điều này cũng giúp cho nhiều doanh nghiệp có thể sống được và ngân hàng không bị nợ xấu. Kinh nghiệm này vẫn có thể triển khai ở trong bối cảnh hiện nay. Còn mỗi doanh nghiệp thì cũng cần có biện pháp thích ứng riêng của mình, tùy vào hoàn cảnh để có thể tiến hành tái cấu trúc. 

Cũng theo ông Lịch, thậm chí cũng đã có doanh nghiệp cân nhắc không nhận thêm đơn đặt hàng mới ở trong bối cảnh lãi suất cao, đồng USD lên giá cũng như trợ cấp của người lao động. Họ cũng chấp nhận đứng im trong giai đoạn biến động, còn hơn là nhận đơn hàng nhưng bị lỗ khá nặng. 

Đại diện của Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP. Hồ Chí Minh cho hay, mặc dù gặp không ít khó khăn nhưng ngành ngân hàng đang tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp theo chương trình cũng như kế hoạch đã đề ra. Trong đó, trọng tâm chính là thực hiện chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp và tăng cường đối thoại, tháo gỡ khó khăn cũng như vướng mắc của doanh nghiệp. 

Mới đây, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP. Hồ Chí Minh cũng đã có văn bản gửi Tổng giám đốc các tổ chức tín dụng ở trên địa bàn yêu cầu tiếp tục cho vay cũng như xem xét giảm lãi suất đối với doanh nghiệp tham gia vào bình ổn thị trường. Đồng thời cũng có văn bản yêu cầu các tổ chức tín dụng tăng cường hoạt động hỗ trợ khách hàng vay vốn, sử dụng dịch vụ ngân hàng. Trong đó, nhấn mạnh ngân hàng rà soát và xử lý nghiêm những trường hợp ép khách hàng phải mua các loại bảo hiểm không thực sự cần thiết khi cấp tín dụng cho khách hàng, bảo đảm phê duyệt hồ sơ và giải ngân cho khách hàng đúng với quy định. 

Đây cũng chính là những chỉ đạo hết sức cần thiết cũng như kịp thời trong bối cảnh chi phí đầu vào của các doanh nghiệp có xu hướng tăng, tác động đến hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như tiêu thụ sản phẩm hàng hóa dịch vụ của doanh nghiệp. Điều này cũng sẽ giúp cho các doanh nghiệp giữ ổn định được giá bán hàng hóa dành cho người tiêu dùng trong những tháng cuối năm, đặc biệt là năm nay Tết Nguyên đán Quý Mão và năm mới Dương lịch 2023 gần nhau.