Grab, Gojek, Airbnb liệu có tăng trưởng khi người dùng ngày càng có xu hướng tiết kiệm?

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh, chia sẻ ở Hội thảo "Thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ tại Việt Nam ở trong bối cảnh mới do Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức vào ngày 30/11, Phó Trưởng phòng Phòng Điều tra hành vi hạn chế cạnh tranh, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, Bộ Công Thương - bà Hoàng Thị Thu Trang cho biết, quy mô của các thị trường gọi xe hay là đặt phòng cũng sẽ tăng trưởng một cách mạnh mẽ cho đến năm 2025. 

Cũng theo bà Trang, những mô hình kinh tế chia sẻ đầu tiên như Airbnb hay Uber hiện nay cũng đã có những bước tiến khá xa. 

Theo nghiên cứu của Google, Temasek, Bain&Company quy mô của lĩnh vực gọi xe ông nghệ ở thị trường Việt Nam năm 2021 đạt mức 2,4 tỷ USD, tăng 35% bất chấp ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. 

Vào năm 2025, thị trường này được dự báo lên mức 5,7 tỷ USD với mức tăng 24%. Điều này cũng cho thấy, mô hình chia sẻ phương tiện vận tải và tài xế cá nhân có tiềm năng phát triển rất lớn trong tương lai gần. 

So sánh với nhóm 6 nước phát triển hơn ở trong khối ASEAN thì thị trường gọi xe công nghệ của Việt Nam chỉ đứng sau Indonesia và Singapore - đây là một quốc gia với dân số đông nhất và thị trường khởi nghiệp sôi nổi và một quốc gia phát triển nhất trong khu vực. 

Cũng theo một khảo sát về mức độ phổ biến của một số nền tảng gọi xe trực tuyến với phương tiện vận tải là ô tô, Grab hiện cũng đang chiếm 66%, Bee 22%, FastGo, Mygo cùng một số nền tảng khác chiếm dưới 10%. Đối với xe máy, Grab 66% và Gojek và Bee đều đạt 18% cùng các ứng dụng khác không đáng kể.

Như thế thì khi quy mô thị trường tăng lên, các doanh nghiệp chiếm thị phần cao như Grab, Bee hay là Gojek được dự báo sẽ có sự tăng trưởng mạnh. 

Có một mô hình kinh tế chia sẻ khác theo lời bà Trang chính là các ứng dụng đặt phòng, vào năm 2020, doanh thu của lĩnh vực này đã giảm xuống 2,5 tỷ USD và năm 2021 ghi nhận là 1,4 tỷ USD. Thời điểm trước đó, vào năm 2019 quy mô thị trường này của Việt Nam đã đạt mức 4 tỷ USD. 

Mặc dù vậy thì sau khi dịch bệnh được kiểm soát, ngành dịch vụ được đánh giá là rất có triển vọng cũng như dự báo sẽ đạt mức doanh thu 5,9 tỷ USD vào năm 2025, so với năm 2021 tăng trưởng 44% và mức tăng bình quân là 11% mỗi năm. 

Động lực nào dành cho mô hình Grab, Gojek, Airbnb, Traveloka?

Theo Giám đốc đối ngoại của công ty Grab tại Việt Nam - bà Đặng Thuỳ Trang cho biết, kinh tế suy giảm khiến cho người dân phải đối mặt với những khó khăn về mặt tài chính và phải tiến hành xem xét lại các vấn đề về việc tiêu dùng. Cũng trên cơ sở đó, kinh tế chia sẻ đã ra đời và phát triển rất mạnh mẽ với nhiều loại hình mới mể. Trên thị trường, các hình thức việc làm mới dần xuất hiện, ví dụ như kinh tế chia sẻ, kinh tế tiếp cận, kinh tế theo yêu cầu, kinh tế hợp tác và kinh tế việc làm tự do. 

Cũng theo đó, đại dịch COVID-19 đã bùng nổ khiến cho làn sóng người lao động dịch chuyển từ thành phố về nông thôn và từ khu vực chính thức sang phi chính thức, tham gia vào hệ thống cung ứng dịch vụ từ xa ở trên web cùng với các ứng dụng trực tuyến. 

Và trong giai đoạn hậu dịch bệnh COVID-19, nền kinh tế đã phải đối mặt với suy thoái cùng với lạm phát. Chính vì thế mà xu hướng thắt chặt chi tiêu của người tiêu dùng cũng ngày càng nổi bật, nhờ đó mà mô hình kinh tế chia sẻ với các doanh nghiệp như Grab, Gojek, Airbnb, Traveloka cũng được dự báo sẽ càng tăng trưởng. 

Cũng theo lời bà Trang, kinh tế chia sẻ cũng đã khẳng định được tính ưu việt về tiết kiệm tài nguyên cũng như nguồn lực, đồng thời cũng giảm thiểu chi phí giao dịch ở trong hoạt động kinh tế nhằm góp phần tăng tính hiệu quả cũng như minh bạch của nền kinh tế. 

Điều quan trọng hơn có 65% doanh nghiệp cho hay có khả năng phục hồi cao hơn sau đại dịch COVID-19 nhờ có kinh tế chia sẻ. Bà Trang cũng cho biết thêm, kinh tế chia sẻ không chỉ tạo thêm cơ hội gia tăng thu nhập mà nó còn mở ra thị trường lao động mới, linh hoạt để từ đó có thể tạo động lực tăng trưởng cũng như tăng năng suất cho các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (SME). 

Cũng theo đó, việc sử dụng các nền tảng ứng dụng cũng đã góp phần tăng tính hiệu quả cũng như minh bạch của nền kinh tế để từ đó hỗ trợ cho cơ quan Nhà nước trong công tác quản lý cũng như điều hành. 

Kinh tế chia sẻ cũng sẽ cung cấp quyền sử dụng thông qua việc tiếp cận nguồn lực thay vì sở hữu nguồn lực. Chính vì thế mà nhu cầu về việc sản xuất ra các sản phẩm, dịch vụ cũng đã giảm đi đáng kể. Ít có các hoạt động sản xuất đồng nghĩa với việc ít hơn sự xuất hiện của các tác nhân gây hại cho môi trường và ít khí thải, dấu chân carbon. Chúng ta cũng có thể thấy điều này được phản ánh rõ rệt khi chia sẻ trong việc di chuyển. Cũng nhờ chia sẻ, đi chung xe, số kilomet di chuyển giảm xuống. Và thay vì hai, khi chia sẻ chỉ có một chiếc xe khí thải ra môi trường.