Giá thép xây dựng liệu sẽ khởi sắc khi thị trường ấm dần lên?

Yếu tố tích cực

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh, sản xuất và bán hàng thép xây dựng trong tháng 12/2022 đã hồi phục mạnh so với tháng 11 sau nhiều tháng sụt giảm.

Theo số liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), sản lượng thép xây dựng sản xuất trong tháng 12/2022 ghi nhận 884.340 tấn, tăng 29,5% so với tháng 11, tuy nhiên giảm 12% so với cùng kỳ.

Bán hàng tăng 17,5% so với tháng trước khi đạt hơn 1 triệu tấn và gần với mức cùng kỳ năm 2021. Xuất khẩu thép xây dựng tăng 26,5% so với cùng kỳ năm 2021 khi đạt 123.316 tấn.

Các doanh nghiệp cũng có 2-3 đợt tăng giá thép xây dựng trong tháng 12/2022 và nửa đầu tháng 1 năm nay. Điều này được kỳ vọng sẽ có một chu kỳ tăng giá cho mặt hàng này.

Tốc độ tăng giá bình quân thép xây dựng tính đến ngày 6/1 tại thị trường nội địa Việt Nam ở mức 1,6% so với giá bình quân tháng 12/2022. Tỉ lệ này vẫn thấp hơn so với khu vực và thế giới, chẳng hạn như giá bình quân thép cây nhập khẩu vào ASEAN cùng thời điểm đã tăng 6% so với tháng 12 năm trước.

Theo nhận định của VSA, giá thép xây dựng nội địa đầu năm nay tiếp tục hồi phục theo xu hướng chung của thế giới nhờ yếu tố chi phí nguyên liệu đầu vào tăng mạnh.

Ngày 6/1/2023, giá quặng sắt loại (62% Fe) giao dịch ở mức 116,95-117,45 USD/tấn CFR cảng Thiên Tân, Trung Quốc, đã tăng 6,5 USD/tấn so với thời điểm đầu tháng 12/2022.

Những ngày đầu tháng 1 vừa qua, giá thép phế có xu hướng điều chỉnh tăng. Thép phế liệu giao dịch cảng Đông Á 6/1/2023 giao dịch ở mức 402-405 USD/tấn.

Giá than mỡ luyện cốc (Hard coking coal) xuất khẩu tại cảng Australia ngày 6/1/2023 được giao dịch ở mức 282,5 USD/tấn FOB, đã tăng mạnh 52,25 USD/tấn so với đầu tháng 12 năm ngoái. 

Dự kiến, thị trường than điện cực graphite sẽ chứng kiến xu hướng tăng trưởng dao động trong dài hạn, mặt khác các mối lo ngại về chuỗi cung ứng và lạm phát dự kiến vẫn sẽ tiếp tục vào năm nay.

Theo nhận định của VSA, thị trường đang nóng dần lên, nhất là giá phôi và giá phế tăng sớm một nhịp trường khi thép thành phẩm tăng giá. Các nhà máy cân nhắc điều chỉnh giá bán thép một phần, nhất là thép cây với mác CB4 và CB5, đặc biệt là trước quyết định nới lỏng chính sách Zero Covid của Trung Quốc.

Theo Công ty Cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), thị trường thép xây dựng năm nay có thể được hỗ trợ nhờ yếu tố đầu tư công.

Theo đó, tổng vốn kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021-2025 tăng 43,5% so với kế hoạch 2016-2020 khi đạt 2,8 triệu tỷ đồng. Trong quý IV/2022, giải ngân đầu tư công đã tăng tốc dần.

Những dự án giao thông chiếm phần lớn tỉ trọng khi tổng chi chiếm 47% kế hoạch phân bổ vốn đầu tư trung hạn nguồn ngân sách trung ương khi đạt 507.400 tỷ đồng. Bởi vậy, các nhà sản xuất thép xây dựng như Formosa, Thép Pomina hay Hòa Phát… có thể hưởng lợi.

Khó khăn từ xuất khẩu và thị trường bất động sản

Ở một mặt khác, đà hồi phục của mảng thép xây dựng có thể bị cản trở bởi sự chững lại của thị trường địa ốc và xuất khẩu.

Theo VDSC, ngành địa ốc năm 2023 được cho là sẽ trầm lắng và chưa hồi phục ngay. Nguồn vốn vào những dự án địa ốc dân dụng đang bị tắc nghẽn vì tín dụng ngân hàng bị siết chặt, niềm tin nhà đầu tư suy giảm.

Bộ Xây dựng công bố số liệu chỉ ra rằng số lượng dự án được cấp phép và đủ điều kiện mở bán nhà ở thương mại 9 tháng năm 2022 lần lượt giảm 49% và 24% so với cùng kỳ. Số lượng dự án đất nền và du lịch nghỉ dưỡng lần lượt giảm 56% và 54%.

VDSC nhận định rằng vấn đề lệch pha cung cầu sẽ chưa thể sớm được xử lý trong ngắn hạn, mặt khác lãi suất cho vay mua nhà tăng nhanh sẽ khiến khả năng hấp thu của các dự án sụt giảm.

Theo Trung tâm Phân tích và Tư vấn Đầu tư của CTCP Chứng khoán SSI (SSI Research), do nhu cầu ổn định của Trung Quốc nên giá thép năm nay có thể sẽ ít biến động hơn.

Nhu cầu của Trung Quốc sau khi giảm 2-4% trong năm 2022 dự kiến sẽ không thay đổi hay hồi phục nhẹ trong khoảng 1-2% trong năm 2023. Điều đó được thúc đẩy bởi việc mở cửa trở lại trong những tháng đầu năm.

Dù có thể vẫn yếu nhưng nhu cầu của thị trường Trung Quốc sẽ được hỗ trợ bởi những biện pháp gần đây của chính phủ nhằm giải quyết vấn đề thanh khoản. Ngoài ra, sản lượng thép của các nhà sản xuất lớn nhất toàn cầu cũng sụt giảm vì các nhà máy phải cắt giảm sản lượng sau khi thua lỗ trong thời gian dài.

Sản lượng thép đạt mức 96,6 triệu tấn - cao nhất vào tháng 5/2022 đã giảm dần còn 74,5 triệu tấn vào tháng 11, khiến cung cầu trở nên cân bằng hơn. Nhờ đó, giá thép khu vực trong năm nay ổn định hơn.

Thế nhưng, theo SSI Research, ít có nguy cơ giá thép tăng mạnh bởi việc mở cửa trở lại tại Trung Quốc cũng sẽ khiến nguồn cung tăng lên. Bên cạnh đó, mức giá hiện đã cao hơn 20-40% so với mức trước dịch.

Mặt khác, xuất khẩu sang đối tác thương mại lâu năm của nước ta có thể chịu tác động vì sự gia tăng công suất trong những năm gần đây tại các nước hàng xóm như Indonesia, Malaysia và Philippines.

SSI Research đã dự báo rằng xuất khẩu thép thành phẩm có thể giảm hơn 10% so với cùng kỳ trong năm nay. Từ năm 2022, lợi nhuận của các công ty có thể hồi phục nhưng vẫn còn rủi ro cao. Trong năm 2023, giá thép và nguyên liệu thô ổn định hơn có thể giúp lợi nhuận của công ty thép cũng ổn định hơn.