Giá cà phê 2023 sẽ biến động ra sao?

Giá cà phê lao dốc

Giá cà phê bắt đầu giảm kể từ tháng 10 sau khi giá ghi nhận ở mức cao trong 9 tháng hồi đầu năm. Giá Arabica trong gần 2 tháng gần đây đã giảm hơn một nửa, có lúc mức giá chạm mức thấp nhất trong 18 tháng và Robusta giảm nhẹ hơn khi giảm 17%.

Dấu hiệu khả quan hơn của nguồn cung đã thế chỗ cho những lo ngại của thị trường về việc thiếu hụt tại Brazil 6 tháng đầu năm. Báo cáo mới nhất được Rabobank đưa ra vào đầu tháng 11 cho thấy ngân hàng này dự báo sản lượng cà phê niên vụ 2023/2024 tại Brazil có thể lên tới 68,5 triệu bao (loại 60kg), đã tăng 8% so với niên vụ hiện nay. Nhờ những cơn mưa từ cuối tháng 9 ở Minas Gerais, vùng trồng cà phê chính của Brazil, sản lượng tăng thêm chủ yếu tập trung vào Arabica.

Nguồn cung của Robusta cũng khả quan hơn khi quốc gia cung ứng Robusta số 1 thế giới - Việt Nam đã bước vào vụ thu hoạch, khiến nguồn cung tăng cao trên thị trường. Các chuyên gia ước tính rằng 38% diện tích trồng cà phê tại Việt Nam tính đến ngày 20/11 đã được thu hoạch. Nguồn cung càng lớn, nhu cầu đẩy mạnh xuất khẩu tăng lên do nông dân cần kho để chứa lượng cà phê của vụ mới.

Không chỉ chịu áp lực từ nguồn cung, giá cà phê còn đảo chiều giảm mạnh do nhu cầu tiêu thụ suy yếu trong bối cảnh lo ngại về suy thoái kinh tế toàn cầu. 

Thế giới đứng trước nguy cơ suy thoái xuất phát từ việc các ngân hàng trung ương lớn tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát.

Điều này gây sức ép lên người dùng, buộc họ phải cắt giảm chi tiêu với những loại hàng hóa không thiết yếu và phục thuộc nhiều vào sức khỏe của nền kinh tế như cà phê. Báo cáo tháng 10 cho thấy IMF dự báo tăng trưởng toàn cầu năm nay ở mức 3,2%, gồm 2 thị trường tiêu thụ cà phê lớn là EU và Mỹ đều tiếp tục trì trệ.

Giá cà phê nội địa tại Việt Nam cũng không thoát khỏi xu hướng giảm của cà phê. Yếu tố chính khiến giá giảm là nguồn cung nới lỏng khi vụ thu hoạch mới diễn ra. Ngoài ra, đồng Dollar Mỹ tăng mạnh cũng khiến lực bán từ phía nông dân tăng, góp phần giảm hơn 10.000 VNĐ/kg trong gần 2 tháng.

Giá cà phê tiếp tục chạy theo những thay đổi của cung cầu

Các Ngân hàng Trung ương lớn vẫn quyết định thắt chặt chính sách tiền tệ trong năm say để đưa tỷ lệ lạm phát về mức mục tiêu. Cùng với đó là nhu cầu tiêu thụ với cà phê sẽ khó có thể phục hồi, ngược lại còn giảm mạnh trong năm sau.

IMF tháng trước đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2023 từ mức 3,6% hồi tháng 4 xuống còn 2,7%. Đây là mức tăng trưởng thấp hơn dự đoán 3,2% cho năm 2022. Trong đó, Mỹ và EU là 2 thị trường tiêu thụ cà phê lớn nhất toàn cầu đều có mức tăng trưởng khá khiêm tốn là 1% và 0,5% tương ứng.

Thế nhưng, các số liệu cập nhật mới nhất về cà phê niên vụ 2022/2023 của USDA cho thấy hai nước xuất khẩu Arabica hàng đầu là Colombia và Brazil đều điều chỉnh giảm sản lượng so với báo cáo hồi giữa năm. Điều này có thể khiến giá cà phê tránh được tình trạng suy yếu trong ngắn hạn.

Đối với Brazil, USDA đã cắt giảm sản lượng niên vụ hiện tại còn 62,6 triệu bao, giảm 1,7 triệu bao so với báo cáo hồi giữa năm. Sản lượng giảm kéo theo xuất khẩu giảm 2,4 triệu bao, về mức 36,65 triệu bao, mức thấp nhất trong 4 năm gần đây. Sản lượng tại Colombia được dự báo sẽ giảm nhẹ 3,1% so với báo cáo trước đó, về mức 12,6 triệu bao và xuất khẩu cung bị cắt giảm 2,3% so với dự đoán.

Mặt khác, nguồn cung ở những quốc gia xuất khẩu Robusta lại khả quan hơn, có thể là yếu tố gây sức ép lên giá trong giai đoạn tới. Mặc dù sản lượng vẫn được dự báo là suy yếu nhẹ so với báo cáo trước, ở mức 30,22 triệu bao. Theo ước tính, xuất khẩu tại Việt Nam sẽ tăng nhẹ lên 27,65 triệu bao. Nước xuất khẩu Robusta lớn thứ 3 thế giới - Indonesia ghi nhận cả sản lượng và xuất khẩu đều được dự báo khả quan hơn với mức tăng tương ứng 7% và 1,5%.

Thị trường trong dài hạn sẽ phản ứng mạnh hơn với những dự đoán về sản lượng cà phê niên vụ 2023/2024 của những quốc gia xuất khẩu hàng đầu. Thị trường có những kỳ vọng khả quan hơn so với niên vụ trước khi La Nina sẽ bớt khắc nghiệt dù còn khá sớm để đoán được chính xác nguồn cung. Tại Brazil, các nhà phân tích nhận định rằng đầu ra ít nhất sẽ ngang với niên vụ hiện tại dù có những quan điểm trái chiều về sản lượng cà phê trong niên vụ tới.

Suy thoái cận kề, giá tiếp tục đi xuống

Trong bối cảnh chịu áp lực từ nhu cầu tiêu thụ tiếp tục suy yếu vì lo ngại suy thoái kinh tế, giá cà phê toàn cầu nói chung và giá cà phê Việt Nam nói riêng sẽ nối tiếp xu hướng giảm. Thế nhưng, do nguồn cung không thực sự khả quan như những gì thị trường đã và đang kỳ vọng, đà giảm của cà phê sẽ được điều chỉnh chậm lại.

Vào cuối tháng 10 và đầu tháng 11, Minas Gerais đã xuất hiện những cơn mưa đá, làm hư hại hơn 50.000 hecta cà phê tại Brazil và thị trường cũng có phần dao động với kỳ vọng trước đó. Ngoài ra, 2023 là năm mất mùa của cà phê theo chu kỳ 2 năm được mùa 1 lần ở Brazil, sẽ là nhân tố làm ngăn chặn đà giảm của do nhu cầu yếu gây ra.

Theo đó, kịch bản đặt ra là giá cà phê tiếp tục giảm, tuy nhiên đà giảm sẽ được điều chỉnh so với mức hiện tại. giá Arabica trên Sở ICE US có thể được giao dịch ở vùng giá 120-150 cents, giá Robusta trên Sở ICE EU cũng giảm chậm và trong khoảng 1.600 – 1.800 USD. Tại Việt Nam giá sẽ biến động từ 35.000 đến 38.000 VNĐ/kg.