FiinRtings nhận định: Tái cấu trúc nợ trái phiếu bằng "hàng đổi hàng" tương đối khả quan

Áp lực dòng tiền lên doanh nghiệp khi tiến hành mua lại trái phiếu trước hạn

Trong báo cáo chuyên đề về thị trường trái phiếu của FiinRtings, giá trị phát hành trong 10 tháng đầu năm 2022 cửa nhóm bất động sản ghi nhận là 51.600 tỷ đồng. Điều đặc biệt là giá trị trái phiếu trong quý 3 ghi nhận 5.520 tỷ đồng với chỉ vỏn vẹn 9 đợt và phần lớn là từ các doanh nghiệp có hồ sơ tín dụng mạnh, trong khi đó quý 2 đã phát hành 26 đợt đạt mức 10.900 tỷ đồng.

Đáng chú ý, nhóm bất động sản đã chứng kiến hoạt động mua lại đột biến vào hồi tháng 6 - 7 khi ghi nhận giá trị là 12.425 tỷ đồng, tương đương với giá trị phát hành trong 10 tháng đầu năm. 

Hoạt động mua lại trái phiếu đã tăng mạnh từ tháng 6 đến tháng 9 với mức giá trị mua lại đạt mức 94.400 tỷ đồng. FiinRtings cũng đánh giá việc mua lại trái phiếu đã tạo áp lực dòng tiền lên doanh nghiệp nhưng đây là dấu hiệu đã tích cực cho vấn đề về thanh khoản hiện nay, đặc biệt là với những doanh nghiệp có tiềm năng tài chính cũng như giảm thiểu gánh nặng nợ vay ở trong bối cảnh lãi suất tăng cao. 

Ở chiều hướng khác, hoạt động mua lại đã tăng lên đột ngột trong thời gian ngắn cũng đang tạo ra áp lực không hề nhỏ. Thị trường bất động sản trong thời gian 10 tháng đầu năm cũng đã chứng kiến mức thanh khoản thấp đã khiến cho hàng tồn kho của nhiều doanh nghiệp tăng mạnh từ đó làm giảm đi dòng tiền của các đơn vị này. 

Trong khi đó thì có một số doanh nghiệp cũng không chủ động trong việc mua lại trái phiếu doanh nghiệp mà bị các nhà đầu tư yêu cầu tiến hành tất toán trước hạn bởi e ngại các thông tin tiêu cực lan truyền. 

Cũng theo FiinRtings, khả năng thanh toán của các nhà phát triển bất động sản cũng sẽ bị suy giảm và nhất là khi kênh vốn đổ vào ngành bất động sản đã bị thu hẹp một cách đáng kể cũng như bị kiểm soát chặt chẽ hơn so với các năm trước. Chính vì thế mà nhà đầu tư cũng nên giữ bình tĩnh và tránh bán tháo trái phiếu bất động sản mà không đánh giá kỹ lưỡng sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. 

Tiến hành tái cấu trúc nợ trái phiếu bằng hình thức “hàng đổi hàng”

Ở thời điểm hiện tại, thị trường đang chứng kiến nhiều hoạt động tái cơ cấu nợ trái phiếu khác nhau và được áp dụng ngày càng nhiều bởi các tổ chức phát hành. Có một số phương án phổ biến mà đơn vị này ghi nhận có bao gồm một hoặc là kết hợp một số hình thức bao gồm gia hạn kỳ hạn thanh toán nợ gốc với mức lãi suất mới, chuyển đổi thành hợp đồng cho vay dài hạn với mức lãi suất mới hay chuyển đổi sang sản phẩm bất động sản. 

Trên thực tế thì có một số doanh nghiệp bất động sản đang phải áp dụng phương án hàng đổi hàng - nghĩa là các nhà đầu tư sẽ sử dụng trái phiếu đến hạn để mua các bất động sản cũng như nhận chiết khấu theo chính sách của doanh nghiệp phát hành có bất động sản. 

Và với phương thức hàng đổi hàng thì FiinRtings cho biết, hoạt động này cũng đã được diễn ra ở trên thị trường trong thời gian qua và đã đạt được kết quả tương đối khả quan. Phương án này cũng cần sự đồng thuận giữa nhà đầu tư và đơn vị phát hành. 

Đơn vị này cũng đánh giá việc hàng đổi hàng là một lựa chọn quan trọng và phụ thuộc nhiều vào bản chất hoạt động kinh doanh cũng như sản phẩm của mỗi doanh nghiệp. Nhà đầu tư cũng có thể đồng tình với giải pháp này khi mà có đầy đủ thông tin về mặt pháp lý về tài sản được sử dụng để hoán đổi. 

Ngoài ra, FiinRtings cũng gợi ý 2 phương án tái cấu trúc nợ. Đầu tiên là gia hạn kỳ trả nợ có thanh toán một phần được áp dụng với các doanh nghiệp có năng lực và mong muốn có thể đáp ứng nghĩa vụ nợ nhưng gặp khó khăn trong ngắn hạn và muốn giãn nợ để có thể vượt qua giai đoạn này. 

Và việc chủ động thanh toán một phần và phần còn lại cũng được giãn hoặc là hoãn cũng sẽ giúp cho doanh nghiệp có thể tuân thủ trả nợ gốc và lãi cũng sẽ giúp cho các nhà phát hành giữ được mức độ tín nhiệm dành cho các hoạt động huy động vốn ở trong tương lai. 

Cũng theo FiinRtings, các nhà phát hành nên chủ động thông tin đến nhà đầu tư về tình hình sản xuất kinh doanh, thực hiện dự án cũng như tiến độ trả nợ hay đưa ra mức lãi suất đền bù phù hợp. Trong khi đó thì nhà đầu tư cũng cần chủ động đánh giá cũng như rà soát tình trạng pháp lý hay tiến độ thực hiện của dự án trước khi đồng ý gia hạn kỳ trả nợ. 

Thứ hai chính là gia hạn kỳ trả nợ không thanh toán gốc, áp dụng trong trường hợp nhà phát hành gặp khó khăn lớn không thể nào đảm bảo duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, nhà đầu tư cũng có thể sẽ cần phải chấp nhận một mức chiết khấu nhất định để cho dự án có thể hoàn thành. 

Và tùy vào năng lực tài chính hiện tại thì các nhà đầu tư có khả năng sẽ phải chấp nhận giãn hoặc là hoãn toàn bộ nợ gốc nhưng vẫn có thể duy trì được cơ hội thu lại tiền gốc và lãi trong tương lai tùy theo thực tế đánh giá lại. 

FiinRatings khuyến cáo: “Phương án không thanh toán một phần nợ chính là động thái tương đối nhạy cảm và nó cũng có khả năng ảnh hưởng đến uy tín của nhà phát hành. Chính vì thế, doanh nghiệp nên chủ động xây dựng phương án cũng như đàm phán với trái chủ trước khi đến hạn nhằm tránh rơi vào tình huống vi phạm nghĩa vụ nợ". 

Đơn vị này cũng cho rằng các phương án trên được đánh giá là các giải pháp nhằm đảm bảo lợi ích cho cả hai bên và nhà phát hành không bị áp lực dòng tiền cùng nhà đầu tư vẫn có thể thu hồi khoản đầu tư ở tương lai mà không phải cắt lỗ.