Doanh nghiệp ngành gỗ xoay sở đủ cách để hoàn thành mục tiêu 2022

Năm 2022 là một năm có nhiều biến động, từ chính trị, kinh tế đến các hoạt động giao thương, và xuất nhập khẩu, nhất là ngành sản xuất và chế biến gỗ.

Điều đó khiến cho các doanh nghiệp xuất khẩu và chế biến gỗ phải tính toán lại từng bước ở giai đoạn cuối năm để đạt được chi tiêu đã đề ra.

Tìm kiếm cơ hội trong sản phẩm ngách

Trong quý 3/2022, lạm phát trên thế giới diễn ra mạnh mẽ, tác động tiêu cực tới các đơn hàng cho những tháng cuối năm của ngành gỗ, đưa doanh nghiệp xuất khẩu và chế biến gỗ rơi vào trạng thái trụ được càng nhiều thời gian càng tốt.

Tuy nhiên, với những nỗ lực của doanh nghiệp, ngành gỗ cũng đến gần hơn với mục tiêu đã đề ra từ đầu năm nay.

Thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam cho thấy kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ trong năm nay ước đạt 15,8 tỷ USD, trong đó ước tính xuất khẩu sản phẩm gỗ đạt 10,92 tỷ USD, tăng 6,7% so với năm ngoái.

Các doanh nghiệp đã phải tận dụng từng loại phế phẩm từ ngành gỗ, từng đơn hàng để đạt được con số xuất khẩu đó, giúp không xảy ra tình trạng tồn đọng hàng hóa.

Theo ông Nguyễn Liêm, Chủ tịch Hội đồng Quản trị, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Lâm Việt, mặc dù gặp những khó khăn như lãi suất ngân hàng tăng tới 12%/ năm từ giữa năm nay trở đi cùng với việc dừng đầu tư thi công của doanh nghiệp địa ốc, ngành gỗ cũng phải tìm hướng phát triển thay thế cho sản phẩm nội thất. Đó là việc tận dụng phế phẩm ngành gỗ, bù vào phần khuyết của xuất khẩu.

Xuất khẩu dăm gỗ và viên nén gỗ tăng mạnh, trong khi xuất khẩu đồ gỗ và sản phẩm gỗ giảm. Xuất khẩu viên nén gỗ của Việt Nam chủ yếu tới Nhật Bản, châu  u và Hàn Quốc, còn dăm gỗ thì tới thị trường Trung Quốc. Trung Quốc mua dăm gỗ làm nguyên liệu sản xuất những loại bao bì giấy cũng như làm viên nén.

Trung Quốc vẫn là thị trường lớn của Việt Nam về những sản phẩm phụ, và phế phẩm của ngành gỗ.

Trước đây, không ít doanh nghiệp cung ứng phế phẩm dăm gỗ cho Trung Quốc như Việt Nam, Brazil, Úc, thì ở giai đoạn biến động kinh tế thì chỉ còn nhà cung ứng Việt Nam. 

Trung Quốc thiếu nguồn cung đã chuyển sang Việt Nam thu mua dăm gỗ cũng như viên nén, thậm chí là vỏ cây, lá cây để thu mua.

Giá dăm gỗ trước đây chỉ khoảng 110 USD/ tấn thì hiện viên nén tăng lên 180 USD/ tấn, tăng hơn 50%. Đó là mức tăng khủng khiếp, do đó cây trồng mới 1, 2, hay 3 năm tuổi người dân cũng đã chặt bán. Đó là điểm khơi thông cho ngành xuất khẩu và chế biến gỗ Việt Nam ở giai đoạn khó khăn nhất.

Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam đưa ra thống kê cho thấy cả nước có 300 cơ sở sản xuất viên nén để xuất sang Hàn Quốc, châu Âu và Nhật Bản.

Theo ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam, viên nén gỗ được làm hoàn toàn từ phụ phẩm lâm nghiệp như vỏ cây, cành cây nhỏ, lá cây, đầu mẩu gỗ vụn. Nguồn phụ phẩm này được thải ra từ hệ thống những xưởng ván bóc, xưởng xẻ, xưởng dăm… Dòng sản phẩm từ phế phẩm phụ phẩm có tiềm năng xuất hiện trong top các mặt hàng nông lâm sản xuất khẩu trị giá hàng tỷ đô.

Sức mua của thế giới hiện nay tăng trưởng rất nhanh khi mà nguyên liệu gốc, đặc biệt là nhiên liệu hóa thạch ngày càng khan hiếm và đắt đỏ.

Đến nay, xu thế các nhà máy điện than và điện hạt nhân phát thải khí Co2 ngày càng nhiều, các nguyên liệu có thể bảo vệ môi trường có tiềm năng thị trường lớn, như viên nén gỗ.

Tăng trưởng lợi nhuận

Dù lạm phát khiến sức mua đối với gỗ và sản phẩm gỗ sụt giảm, nhưng người tiêu dùng hạn chế thay sản phẩm nội thất đã sử dụng trong vài năm nhằm cân đối chi tiêu cho các nhu cầu sức khỏe, thực phẩm, y tế… gây ảnh hưởng tới ngành gỗ Việt Nam.

Tuy nhiên, những biến động từ nguồn nguyên liệu nội địa cũng gây khó cho doanh nghiệp trong việc xoay sở để tiếp tục sản xuất.

Cùng vì thiếu nguyên liệu nên các nhà nhập khẩu có tâm lý trữ hàng, tạo cơ hội để doanh nghiệp ngành gỗ vượt khó.

Bên cạnh những chiến lược hợp tác dài hạn của doanh nghiệp ngành gỗ nội thất, việc tìm hướng đi để gia tăng lợi nhuận cho ngành cũng được nhiều doanh nghiệp chú ý.

Ông Nguyễn Tuấn Hồng Phúc, thành viên điều hành, Trưởng bộ phận Tư vấn về Chiến lược Khách hàng và Chuỗi cung ứng KPMG Việt Nam cho biết ngành sản xuất và gỗ nói riêng tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu bao gồm 4 cấp độ. Đó là cấp độ sản xuất và dịch vụ tiên tiến, sản xuất có giới hạn, hàng hóa và cấp độ đổi mới sáng tạo. Cấp độ thứ 4 đang là mục tiêu mà nhiều doanh nghiệp Việt trong ngành hướng tới.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đưa ra thống kê cho thấy Việt Nam có hơn 160 triệu tấn phụ phẩm hàng năm được tạo ra từ sản xuất nông nghiệp, trong đó phần lớn là phụ phẩm ngành gỗ theo cấp độ sản xuất hàng hóa. Đó là tài nguyên và đầu vào quan trọng cho nhiều ngành đối với nhiều quốc gia trên thế giới.

Theo ông Đỗ Văn Hải, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Sản xuất-Xuất Nhập khẩu lâm sản Hải Oanh, doanh nghiệp có thể trụ được là nhờ sản xuất, xuất khẩu viên nén gỗ, dăm gỗ. Với tình hình khó khăn như hiện nay, xuất khẩu thanh gỗ không thôi thì sẽ không thể trụ được.

Do đó, muốn trụ vững và có lợi nhuận, doanh nghiệp sản xuất sản phẩm nào cũng cần đầu tư chất lượng, dù là bán phụ phẩm của ngành gỗ. Doanh nghiệp có thể khẳng định uy tín, có được khách hàng trung thành và phát triển ổn định là nhờ đi từ chất lượng.