Doanh nghiệp logistics chuyển mình mạnh mẽ, hồi phục nhanh chóng

Theo báo cáo của các doanh nghiệp vận tải biển, lợi nhuận 9 tháng năm nay đều vượt chỉ tiêu kế hoạch. Theo ghi nhận của Tổng công ty cổ phần Vận tải dầu khí (PVTrans - PVT), lãi trước thuế đạt hơn 1.035 tỷ đồng, vượt 72% kế hoạch của cả năm. Lãi của Công ty cổ phần Vận tải và Xếp dỡ Hải An (HAH) đạt 270 tỷ đồng, gấp 1,5 lần kế hoạch năm sau 9 tháng.

Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines - MVN), cũng ghi nhận mức lãi tăng trên 30% so với cùng kỳ và vượt 10% kế hoạch cả năm khi đạt hơn 2.770 tỷ đồng trong 3 quý qua.

Ngoài doanh nghiệp nhóm xếp dỡ, vận tải, nhiều công ty hoạt động về kho vận cũng giữ tỷ lệ cho thuê kho lấp đầy 9 tháng đầu năm. Ở báo cáo mới phát hành, theo Cushman & Wakefield, một công ty dịch vụ bất động sản thương mại toàn cầu, tỷ lệ phủ lấp đầy bình quân của nhà kho tại Hà Nội và TP HCM 3 quý đầu năm đã ở mức trên 90%. Tỷ lệ này trong quý cuối năm có thể đạt tới 100% khi các nhà bán lẻ ký hợp đồng dài hạn nhằm chuẩn bị cho mùa mua sắm sắp tới.

Theo Thống kê của Cục Hàng hải Việt Nam, khi dịch đã lắng xuống trong năm nay, hoạt động kho vận, vận chuyển đã sôi động trở lại và giúp ngành này hồi phục nhanh chóng.

Bảng xếp hạng của Agility 2022 cho thấy thị trường logistics Việt Nam xếp hạng 11/50 thị trường mới nổi toàn cầu nhờ sự chuyển mình mạnh mẽ của những doanh nghiệp cung cấp và dùng dịch vụ này.

Ông Vũ Đức Thịnh - Tổng giám đốc Lazada Logistics Việt Nam chia sẻ tại diễn đàn logistics gần đây rằng thị trường này rất tiềm năng, nhất là trong dịch vụ kho bãi có nhiều đổi thay (kho bãi chiếm 35% trong logistics) khi nhu cầu về mua hàng online và giao hàng nhanh tăng lên trong thời gian qua.

Lazada có quy mô hoạt động lên tới hàng trăm nghìn đơn hàng mỗi ngày. Do đó, công ty đã phải dịch chuyển mạnh mẽ về chuyển đổi số, quản lý dựa theo tự động hóa, AI và công nghệ.

Kể từ năm 2017, Lazada là đơn vị đầu tiên ứng dụng công nghệ chia chọn tự động ở nhà kho tại TPHCM, hiện đã chuẩn bị dùng công nghệ mới nhất nhằm tối ưu hóa công suất và thời gian trong chuỗi vận hành và giảm lượng nhân công nhằm chuẩn bị đưa vào hoạt động trung tâm chia chọn. Cuối năm ngoái, Tiki đã dùng ứng dụng robot vào trung tâm vận hành nhằm tối ưu kho vận. Nhờ robot mà toàn bộ quy trình lấy hàng được tự động hóa.

DHL và Viettel Post là các ông lớn vận chuyển cũng đang dần chuyển đổi theo tự động hóa trong phát triển cơ sở hạ tầng kho vận nhằm giảm những chi phí cho chuỗi logistics. Thế nhưng, các chuyên gia cho biết việc đầu tư ứng dụng tự động hóa ở các kho bãi của các doanh nghiệp vẫn chỉ là sơ khởi. Chi phí logistics của Việt Nam đang thuộc hàng đắt đỏ trên toàn cầu.

Theo báo cáo công bố của Agility, chi phí logistics của Việt Nam nắm khoảng hơn 20% GDP trong năm ngoái, còn mức trung bình trên toàn cầu chỉ ở khoảng 11% GDP.

Ông Chen HongMing, CEO GRS Global cho biết các nước phát triển trên toàn cầu đang áp dụng những giải pháp về mô hình dịch vụ tự động hóa, nên chi phí chỉ bằng ½ so với Việt Nam, ngoài ra họ còn khắc phục được bài toán thiếu hụt lao động.

Ông lấy ví dụ rằng những năm trước, ở trung tâm hoàn thiện đơn hàng TMĐT của Trung Quốc, có khoảng 4000 công nhân phải đóng gói và phân hàng vào mùa cao điểm như ngày lễ 11/11. Khi họ ứng dụng robot ở các nhà kho năm 2021, lượng nhân công chỉ còn 1.000 người phối hợp với robot làm việc. Đáng chú ý, nếu như vào mùa cao điểm trước đây, họ soạn hàng lúc 5h và 3h chiều khách có thể nhận, thì sau khi dùng robot, khách có thể nhận hàng sớm hơn 6 giờ đồng hồ. Theo đó, tự động hóa khiến miếng bánh logistics thu hút hơn.

Ông Chen HongMing kỳ vọng rằng: “Việt Nam sẽ là nơi thu hút các nhà đầu tư châu Á nếu doanh nghiệp Việt hấp thụ ứng dụng mô hình dịch vụ tự động hóa trong logistics nhanh chóng”.

Bên cạnh đó, theo các chuyên gia, thị trường logistics Việt Nam vẫn còn quá mỏng mạnh. Dù có sự góp mặt của hơn 5.000 doanh nghiệp, tuy nhiên có tới 89% là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Những kho bãi của doanh nghiệp chủ yếu hoạt động thủ công, trong khi tồn kho tăng khiến khó chứa chật vào dịp cao điểm và khiến chi phí lưu kho tăng vọt.

Theo đánh giá của ông Chen HongMing, cơ sở hạ tầng từ kho bãi, cảng biển hay sân bay của Việt Nam đều chưa được quy chuẩn như thế giới. Tuy nhiên, ông tin rằng tại Đông Nam Á, Việt Nam sẽ là thị trường bùng nổ nhất và phát triển mạnh như Hong Kong trong 5-10 năm nữa.

Ông cho rằng thị trường giao nhận trong nước của Việt Nam có sự tham gia của nhiều doanh nghiệp quốc tế nên ngày càng cạnh tranh mạnh mẽ. Xuất khẩu của Việt Nam tăng vọt, hàng hóa cũng ngày càng được ưa chuộng. GDP của Việt Nam nhiều năm qua tăng trưởng ấn tượng dù chịu tác động của dịch bệnh.

Ông Chen HongMing nói: “GDP Việt Nam trong 10 năm tới vẫn tăng trưởng 8%/ năm nên miếng bánh logistics sẽ lớn hơn. Các doanh nghiệp logistics buộc phải thay đổi từ hôm nay vì xu hướng tự động hóa trong hậu cần là giải pháp cấp bách”.

Virac (đơn vị chuyên cung cấp các báo cáo nghiên cứu, phân tích chuyên sâu về các ngành kinh tế cho khách hàng trong và ngoài nước) đã đưa ra dự báo về triển vọng logistics Việt Nam rằng tốc độ tăng trưởng đạt 15-20% một năm, quy mô thị trường sẽ đạt 80 tỷ USD vào năm 2025. Chi phí logistics của Việt Nam sẽ giảm xuống mức đáy, chỉ chiếm 16% GDP. 

Theo Bộ Công thương, cơ chế, chính sách và những lĩnh vực ảnh hưởng đến sự phát triển của logistics sẽ được hoàn thiện nhằm đẩy mạnh phát triển ngành này. Cơ quan này sẽ hướng doanh nghiệp thúc đẩy tự động hóa trong hậu cần nhằm tối ưu hiệu quả.