Doanh nghiệp bất động sản phải nhanh chóng tái cơ cấu đầu tư và sản phẩm

Tổn thất lớn cho nền kinh tế

Sau hai tháng đầu năm, thị trường bất động sản vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi khiến nhiều doanh nghiệp không đủ khả năng trả nợ và đứng trước nguy cơ phá sản.

Theo số liệu mới nhất của Tổng cục Thống kê, trong tháng 1 và tháng 2 năm 2023, số lượng doanh nghiệp bất động sản thành lập mới chỉ khoảng 500, giảm hơn 62% so với cùng kỳ.

Trong khi đó, số lượng doanh nghiệp bất động sản giải thể là 235, tăng khoảng 20% so với hai tháng đầu năm 2022. Tương tự, số lượng doanh nghiệp kinh doanh bất động sản quay trở lại hoạt động khoảng 600, giảm 19% so với cùng kỳ.

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, năm 2022 là năm các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản gặp nhiều thách thức và phải thay đổi phương án kinh doanh, quản lý, thậm chí phải tinh giản tối đa bộ máy, tạm dừng hoạt động đầu tư, thi công xây dựng một số dự án để ứng phó với điều kiện khó khăn hiện tại.

Bày tỏ sự lo ngại khi số lượng doanh nghiệp bất động sản giải thể tăng cao sẽ ảnh hưởng nhiều đến các thị trường, ông Nguyễn Văn Đính (Phó Chủ tịch Hiệp hội bất động sản Việt Nam) dẫn giải: Đóng góp trung bình của ngành xây dựng và bất động sản vào GDP các năm gần đây chiếm khoảng 11% tổng thu ngân sách. Trong đó, ngành bất động sản trực tiếp chiếm khoảng 4,5%, đóng góp trung bình khoảng 0,5 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP.

“Điều này cho thấy, thị trường bất động sản phát triển không chỉ làm giàu cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực này mà còn đóng góp rất lớn đến sự phát triển chung của cả nước. Do đó, nếu để tình trạng các doanh nghiệp rời bỏ thị trường ngày càng nhiều sẽ tổn thất rất lớn cho nền kinh tế”,  ông Nguyễn Văn Đính nói và kiến nghị cần có các giải pháp mang tính tình thế để gỡ khó cho thị trường địa ốc ngay và luôn. 

Doanh nghiệp bất động sản cần… hành động

Trong khi đó, nhìn vào những con số nêu trên, ông Nguyễn Quốc Bảo (Chủ tịch Câu lạc bộ bất động sản TP HCM) đánh giá, thị trường địa ốc đang có sự thanh lọc mạnh mẽ.

Chủ tịch Câu lạc bộ bất động sản TP HCM cho rằng điều này là cần thiết sau nhiều năm lĩnh vực này phát triển nóng, thiếu sự cân bằng, mất kiểm soát. 

“Tuy nhiên mọi sự điều chỉnh, thanh lọc đều phải có chừng mực và biết dừng đúng thời điểm, nếu không sẽ gây ra tác dụng ngược. Đặc biệt, các doanh nghiệp bất động sản luôn có vai trò đóng góp hàng đầu trong sự phát triển của nền kinh tế”, ông Nguyễn Quốc Bảo chia sẻ.

Ở góc độ chuyên gia, ông Đào Phúc Tường (chuyên gia tài chính) cho rằng, để giải quyết tình thế trước mắt, chính các doanh nghiệp bất động sản phải nhanh chóng bắt tay vào hành động, thông qua việc tiếp tục tiến hành tái cấu trúc, tái cơ cấu đầu tư, cơ cấu sản phẩm. Đồng thời phải có chính sách bán hàng hợp lý, linh hoạt để kích thích nhà đầu tư quay lại thị trường. Bởi hiện nay các nhà đầu tư khá thận trọng và vẫn trong tâm thế “quan sát thị trường”.

“Về mặt logic thì không thể chờ mong giá bất động sản giảm mới có thể kích thích được thị trường, vì nhiều dự án có vấn đề pháp lý, có giảm giá thì công ty cũng chẳng bán được. Vấn đề hiện nay là tháo gỡ về pháp lý, chẳng hạn 70% giá tị tài sản đảm bảo của doanh nghiệp là bất động sản, nếu bây giờ giảm giá bán sẽ ảnh hưởng đến giá trị tài sản đảm bảo của các công ty đó ở ngân hàng. Khi đó, ngân hàng sẽ yêu cầu bổ sung tài sản đảm bảo, các công ty còn không mà bổ sung là câu chuyện hóc búa”, vị chuyên gia lo ngại.

Theo ông Đào Phúc Tường, muốn tháo gỡ vướng mắc về mặt pháp lý, ngay từ bây giờ, phải kiểm soát và đảm bảo chất lượng của dự thảo các văn bản luật sửa đổi, như: Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở (sửa đổi) và Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi).

Bên cạnh đó, cần sửa đổi một số điều của các luật có liên quan khác, bởi vì trong khi một số luật chưa được sửa đổi thì việc kết hợp sửa một số điều của các luật này sẽ đảm bảo pháp luật được đồng bộ, thống nhất.

“Đặc biệt, việc tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp bất động sản là vấn đề cần được quan tâm, Nhà nước cần có quy định cho phép doanh nghiệp mở rộng việc tiếp cận nguồn vốn. Tôi cho rằng Ngân hàng Nhà nước cần gia hạn trong phạm vi từ 12 - 24 tháng đối với các khoản vay tín dụng sắp đáo hạn để không bị chuyển qua nhóm nợ xấu nhóm 4 (nợ xấu không thu hồi được). Nếu các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền và doanh nghiệp cùng đồng hành, hợp tác thì những vướng mắc lớn trên sẽ được giải quyết. Từ đó ổn định tâm lý thị trường, kích cầu mua bán”, chuyên gia tài chính Đào Phúc Tường bày tỏ.