Cổ nhân dạy: "Ăn tránh ba, đũa tránh năm, tiệc tránh sáu": Tại sao lại kiêng ngồi 6 người/bàn?

Trung Hoa xưa nổi tiếng với các lễ nghi và yến tiệc. Vì thế, cổ nhân Trung Hoa đã để lại nhiều quy tắc trên bàn ăn là điều dễ hiểu. Một trong những quy tắc đó có câu: "Ăn tránh ba, đũa tránh năm, tiệc tránh sáu". Câu nói này có nghĩa là gì?

Ăn tránh ba

Người xưa có câu "Ăn tránh ba" tức là không đặt ba món khi tiếp đãi khách. Nguyên nhân bởi ở Trung Hoa thời xưa, đồ cúng lễ là ba món, thường là lễ tam sinh hoặc ba loại gia súc. Vì thế, nếu đãi khách với ba món ăn sẽ được hiểu là không tôn trọng khách.

Bên cạnh đó, trong văn hóa truyền thống của Trung Quốc, họ còn rất coi trọng việc thành đôi thành cặp. Do đó, nếu đãi khách với số món lẻ trên bàn tiệc sẽ được coi là nhạo báng. Những quy tắc về số lượng món trên bàn ăn chủ yếu được dùng cho các dịp lễ hội hoặc chiêu đãi khách. Đối với các bữa ăn trong gia đình thì không có nhiều quy tắc đến vậy.

Đũa tránh năm

Việc phát minh và sử dụng đũa được coi là một trong những sự kiện quan trọng của lịch sử văn minh Đông Á. Việc sử dụng đũa không chỉ tiện lợi mà còn giúp não bộ rèn luyện sự linh hoạt. Trong văn hóa Trung Hoa, con người đề cao sự hòa hợp âm dương. Một đôi đũa được coi là một cặp âm dương. Khi chúng kết hợp với nhau mới có thể phát huy tác dụng một cách tối đa.

Một đầu đôi đũa là hình tròn, nghĩa là "trời tròn đất vuông" theo văn hóa truyền thống Đông Á. Chiều dài đôi đũa là bảy tấc sáu, tượng trưng cho khác biệt cơ bản của con người với động vật. Con người có "thất tình lục dục", tức là bảy cảm xúc và sáu mong muốn.

Nói rộng ra, "đũa tránh năm" là một hệ thống nghi lễ Trung Hoa xoay quanh đôi đũa, trọng tâm là ý niệm về sự hòa hợp âm dương và tôn trọng quy luật tự nhiên. Những đôi đũa trên bàn tiệc có sự tương xứng, đầy đủ được coi là sự chúc phúc và tôn trọng người dự tiệc.

Tiệc tránh sáu

Tại Trung Quốc, bàn tiệc thường có hình tròn, bầu dục hoặc bát quái. Với hình dáng này, nếu 6 người ngồi vào sẽ tạo thành hình con rùa với đầy đủ đầu, đuôi cùng với bốn chân. Tuy nhiên, con rùa là một loại con vật ít khi được so sánh với những điều tốt đẹp.

Chưa kể, số sáu trong âm Hán cổ là "lục", đồng âm với "lạc". Chưa kể, thế ngồi sáu người ở quanh bàn sẽ tạo thành cụm từ với ý nghĩa rơi rụng, sa ngã, không có ý nghĩa tốt đẹp nên người Trung Hoa xưa cũng thường tránh đi. Thực tế, quan niệm này có bản chất được cho là để tránh lãng phí đồ ăn, tận dụng tối đa không gian bàn tiệc cũng như đồ ăn được bày trên đó.