Chuyên gia nhận định: Những nhà đầu tư ít kinh nghiệm chọn "đóng băng" hay "ngủ đông" trong giai đoạn này là đúng đắn

VN-Index thủng mốc 1.000 điểm, nhiều nhà đầu tư xóa ứng dụng giao dịch chứng khoán

Theo đó, Trang (30 tuổi) đang là nhân viên văn phòng của một công ty truyền thông tại TP. Hồ Chí Minh. Cô cho biết rằng bản thân đã chặn đường dẫn vào website công ty chứng khoán và tắt thông báo ở tất cả nhóm chat có liên quan. Điều này là khác hoàn toàn với thói quen cứ 5 phút là mở bảng điện một lần của Trang khi thị trường thăng hoa trong những tháng đầu năm. 

Trong thời gian 4 năm tham gia đầu tư vào chứng khoán thì Trang cho rằng chưa bao giờ tưởng tượng được danh mục chỉ gồm những cổ phiếu có vốn hóa, nền tảng cơ bản tốt như HPG, TCB, VHM có ngày bốc hơi hơn 30%. Và đây cũng chỉ là mức lỗ trong lần gần nhất cô kiểm tra tài khoản vào cuối tháng 8 - đây là thời điểm mà VN-Index còn đang ở quanh vùng 1.250 điểm. 

Trang cho hay: “Hiện tại thì VN-Index đã thủng mốc 1.000 điểm và ba mã này là tác nhân chính khiến cho chỉ số rơi thẳng đứng nên danh mục của tôi chắc đã lỗ hơn 50%. Nhưng thôi cứ mặc kệ, tôi không muốn quan tâm nữa”. 

Trong khi đó thì bà Hải - đây là chủ một quán ở quận Bình Tân - TP. Hồ Chí Minh vào cuối tháng 5 đã nghe lời tư vấn của em họ là một môi giới của một công ty chứng khoán đã rót 3 tỷ đồng để bắt đáy lúc mà VN-Index rơi thẳng đứng từ đỉnh 1.500 điểm. Thị trường sau đó cũng đã đi lên đúng như kỳ vọng nên tính cả vốn lẫn lãi nên có lúc tài khoản của bà xấp xỉ 4 tỷ đồng. Nhưng bà Hải không vội chốt lời mà giải ngân  một tỷ đồng để gom thêm cổ phiếu. 

May mắn trong lần này không lặp lại với bà Hải, cụ thể, những cổ phiếu mà bà Hải đang nắm giữ cứ cách vài ngày là lại có một phiên giảm sàn. Cho đến hôm qua thì tài khoản chỉ còn 1,7 tỷ đồng nhưng bà vẫn án binh bất động, một phần vì không còn đủ tiền để mua bình quân giá và phần không đủ can đảm để cắt lỗ. Hiện tại thì bà còn đang bị kẹp hàng cổ phiếu FLC - đây là mã chiếm tỷ trọng gần 20% trong danh mục bởi đang bị đình chỉ giao dịch. 

Người phụ nữ này than thở rằng: “Tôi quá chán chứng khoán. Giờ ngồi yên không mua bán gì nữa để chờ cho thị trường phục hồi cho khoản lỗ còn vài trăm triệu đồng thôi là bán đứt”. 

Cũng tương tự Tràng và bà Hải, hầu hết các nhà đầu tư trong thời gian qua đều không thể ngược dòng của thị trường. Theo khảo sát, trong một tuần qua đã ghi nhận 89% trong số 12.5000 độc giả tham gia cho biết danh mục đang âm so với cuối năm ngoái và 22% nói rằng khoản lỗ dao động là từ 30 - 50% còn tỷ lệ các nhà đầu tư lỗ hơn phân nửa số vốn bỏ ra lên đến 46%. 

Đây chính là hệ quả sau thời gian 3 tháng bùng nổ đầu năm, thị trường chứng khoán Việt Nam bước vào đợt điều chỉnh kéo dài bởi tác động của nhiều sự kiện như khởi tố lãnh đạo một số công ty niêm yết, hủy kết quả đấu giá đất Thủ Thiêm và tăng lãi suất điều hành cộng thêm với dòng vốn rút ra để phục vụ sản xuất kinh doanh cũng như san sẻ qua các kênh đầu tư khác. 

Nhà đầu tư lựa chọn “ngủ đông” khi VN-Index và thanh khoản cùng lao dốc

Trưởng phòng tư vấn đầu tư Công ty Chứng khoán Thành Công - ông Nguyễn Thành Trung cho rằng tín hiệu rõ nhất thể hiện nhà đầu tư ngủ đông là khi mà VN-Index và thanh khoản cùng lao dốc. Giá trị giao dịch bình quân mỗi phiên trong 6 tháng gần đây nhất đó chính là đều dưới 20.000 tỷ đồng và chỉ bằng phân nửa những tháng cuối năm ngoái và đầu năm 2022. Cá biệt là có một số phiên chỉ số giảm sâu nhưng dòng tiền bắt đáy đã không xuất hiện nên thanh khoản chỉ còn 8.000 tỷ đồng - đây là mức gần bằng trước COVID-19. 

Ông Trung cũng chia các nhà đầu tư ở trên thị trường thành ba nhóm để có thể đánh giá được mức độ ngủ đông. Đầu tiên đó chính là những đội nhóm giao dịch thường xuyên với mục đích là tạo thanh khoản và giá cho các cổ phiếu. Sau động thái quyết liệt của Ủy ban chứng khoán đối với trường hợp thao túng giá cổ phiếu có liên quan đến Tập đoàn FLC và Louis Holdings thì nhóm này lo ngại nên đang án binh bất động.

Nhóm thứ hai là nhà đầu tư cá nhân có giá trị tài sản ròng trong chứng khoán dưới 2 tỷ đồng. Đây cũng là nhóm đông đảo nhất và cũng hành động cảm tính nhất. Lỗ càng đậm thì họ cũng càng dễ có tâm lý buông xuôi thể hiện qua việc đóng bảng điện và chặn liên lạc của môi giới, ngừng giao dịch để chờ thị trường vượt qua giai đoạn khó khăn. 

Ông Trung nhận định rằng: “Đa phần họ không có chiến lược đầu tư rõ ràng nên VN-Index giảm 30% thì danh mục họ có thể mất 50-60%".

Còn nhóm thứ ba là những nhà đầu tư tay to có tài sản trên 20 tỷ đồng. Họ có một lợi thế thông tin hơn các nhà đầu tư nhỏ, chính vì thế mà có thể bán ra ở vùng 1.400-1.500 điểm và đứng ngoài chờ đợi. Nhóm này cũng đã đứng ngoài thị trường từ đỉnh nên không bị ảnh hưởng nhiều khi mà VN-Index lao dốc và thậm chí xem đây là cơ hội để có thể chuẩn bị giải ngân trở lại. 

Còn riêng với nhóm chủ các doanh nghiệp thì theo ông Trung, họ tham gia thị trường hăng hái nhất trong giai đoạn giãn cách xã hội bởi lúc đó kinh doanh không được và dòng vốn nhàn rỗi. Mặc dù vậy thì nhóm này đã rút tiền từ cuối năm ngoái và đầu năm nay để có thể quay lại kinh doanh nên không gọi là ngủ đông. 

Cũng đồng quan điểm, Giám đốc Kinh doanh của Công ty Chứng khoán ACB - ông Võ Công Minh đánh giá: “Phần đông tạm ngừng giao dịch là những nhà đầu tư mới chinh chiến thị trường vài năm, chưa trải qua nhiều cú sốc tương tự nên thiếu kinh nghiệm đánh giá thị trường. Trong khi đó thì những nhà đầu tư kỳ cựu có thể cũng đang âm vốn nhưng họ vẫn mua hàng hàng ngày với hy vọng thu hẹp được khoản lỗ". 

Và thực tế này đã được chứng minh bằng số liệu mua bán của các nhà đầu tư cá nhân trong nước. Cũng theo đó, nhóm này đã tiến hành mua ròng bà tuần liên tiếp để có thể bù đắp cho làn sóng rút vốn từ khối ngoại. Cũng trong hai tuần đầu tháng 10, cá nhân ở trong nước đã lần lượt mua ròng 2.310 tỷ đồng và 2.940 tỷ đồng còn trong tuần gần nhất là 360 tỷ đồng.

Bên cạnh những lý do tạm dừng giao dịch phổ biến là hết tiền mặt và sợ cắt lỗ cũng như bi quan về triển vọng của thị trường thì khuyến nghị thận trọng từ các nhóm phân tích cũng đã có tác động không nhỏ đến quyết định của nhà đầu tư. Ngược lại với các dự báo lạc quan cũng như kỳ vọng tăng 30 - 50% hồi đầu năm thì nhiều công ty chứng khoán thời gian gần đây đã kêu gọi nhà đầu tư đứng ngoài thị trường. 

Cũng theo ông Minh, những nhà đầu tư ít kinh nghiệm lựa chọn đóng băng hay ngủ đông ở trong giai đoạn này là vô cùng đúng đắn. Thị trường luôn vận động theo chu kỳ hình sin nên khả năng thu hẹp lại khoản lỗ cao hơn là bán ngay ở thời điểm này. Còn đối với các nhà đầu tư cầm tiền, nhiều chỉ báo đã vào vùng hấp dẫn nhưng quán tính giảm vẫn còn nên giải ngân bắt đáy có thể thành bắt dao rơi.