Chỉ với một chiếc bè tự chế, nhà thám hiểm thành công thực hiện chuyến du hành xuyên đại dương kéo dài 30 năm

Thời điểm mà Thor Heyerdahl - một nhà thám hiểm được nhìn vào những di sản thế giới cổ đại, ông đã phát hiện ra các hình mẫu thú vị. Đó là những đồ tạo tác, ngôn ngữ cũng như các hoạt động văn hóa, trong đó có việc xây dựng kim tự tháp đối với các nền văn hóa khác nhau. Chính những điều này đã thuyết phục Thor Heyerdahl về việc người cổ đại rất có thể đã tương tác với nhau từ khắp các đại dương. Chính vì thế, ông bắt đầu hành trình để có thể chứng minh điều này. 

Trong vòng hơn 3 thập kỷ, nhà thám hiểm Heyerdahl đã thực hiện được một số chuyến du hành xuyên đại dương nhằm chứng minh rằng người cổ đại có thể ảnh hưởng và tương tác lẫn nhau. Ông cùng nhóm nhỏ của mình di chuyển bằng một chiếc thuyền, đúng hơn là một chiếc bè tự chế đơn giản, đã vượt qua hàng nghìn hải lý. Ông đã chứng minh rằng, những chuyến đi như thế cũng có thể thực hiện được từ thời cổ đại.

Kết quả, dù những chuyến đi của nhà thám hiểm Heyerdahl không chứng minh được một điều gì chắc chắn. Tuy nhiên, nó cũng đã chứng minh được rằng có thể người cổ đại đã thực hiện những chuyến đi tương tự.  

Hành trình trở thành nhà thám hiểm của Thor Heyerdahl

Thor Heyerdahl sinh ngày 6/10/1914 tại Larvik, Na Uy. Từ nhỏ, ông đã có niềm đam mê cháy bỏng với việc khám phá thế giới rộng lớn bên ngoài. Mẹ của ông là bà Alison - người đứng đầu hiệp hội bảo tàng khu vực Larvik. Chính bà đã là người truyền cảm hứng cho con trai về sở thích thiên nhiên cùng với động vật.

Để theo đuổi đam mê của mình, khi trưởng thành Thor Heyerdahl đã đăng ký học tại Đại học Oslo năm 1933 để có thể dễ dàng nghiên cứu động vật học và địa lý. Tuy nhiên, sự nghiệp học hành của ông cũng chỉ kéo dài được trong một khoảng thời gian ngắn. Vì quá háo hức muốn được nhìn ngắm thế giới bên ngoài, năm 1936 ông đã quyết định nghỉ học, sau đó chuyển đến sống tại Polynesia với người vợ mới của mình là Liv Coucheron Torp.

Tại đây, Thor Heyerdahl sinh sống ở Fatu-Hiva, quần đảo Marquesas của Polynesia Pháp. Trong khoảng thời gian này, Thor Heyerdahl cũng bắt đầu tự hỏi, làm sao mà con người đã sớm định cư được ở nơi này. Vì thế, ông kết luận rằng rất có thể mọi người đã đi theo dòng hải lưu ở phía đông để di chuyển từ Nam Mỹ. Theo như tin tức được đưa từ History Daily, chính Thor Heyerdahl là người đã đưa ra kết luận này nhờ một vài lý do. 

Đầu tiên, những người tại Polynesia đều ăn thực vật giống như người Nam Mỹ, họ đều ăn khoai lang và còn có chung một số huyền thoại cũng như truyền thuyết với người Peru. Chính vì thế, Thor Heyerdahl tin rằng đây chắc hẳn không phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên mà chính là bằng chứng cho thấy những nền văn minh cổ đại đã tương tác với nhau bằng cách này. Nhiều năm trôi qua, ông bắt đầu phát triển các ý tưởng của mình, dù theo đuổi những câu trả lời của mình đã bị ngừng lại trong một thời gian ngắn vì Thế chiến thứ hai diễn ra. Sau đó, Thor Heyerdahl chuyển sang phục vụ trong lực lượng vũ trang Na Uy tự do ở miền bắc nước này. Đến khi chiến tranh kết thúc, người đàn ông này tiếp tục quay trở lại với công việc nghiên cứu của mình. 

Tuy nhiên, hầu hết các học giả lại không ủng hộ lý thuyết của Thor Heyerdahl vì một vấn đề. Họ cho rằng, những người cổ đại đã di cư tới Polynesian từ phía tây, Châu Á; trong khi đó những người Nam Mỹ cổ đại không thể nào vượt qua đại dương. Đây cũng là lý do mà Thor Heyerdahl quyết định chứng minh cuộc vượt biên như thế là hoàn toàn có thể xảy ra. Thế là vào năm 1947, nhà thám hiểm này chuẩn bị đi từ Peru đến Polynesia thuộc Pháp bằng một chiếc thuyền đơn giản.

Những chuyến hành trình ngoạn mục của Thor Heyerdahl

Đúng ngày 28/4/1047, Thor Heyerdahl bắt đầu chứng minh lý thuyết của mình, rằng những hòn đảo ở Polynesia có thể đã được người Nam Mỹ cổ đại liên lạc. Nhà thám hiểm này cùng với 5 người khác đã trèo lên một chiếc bè được làm bằng những khúc gỗ balsa sau đó dùng dây gai dầu để buộc lại với nhau. Tên của chiếc bè này là Kon-Tiki dựa theo tên thần Mặt Trời của người Inca. Sau đó, đoàn thám hiểm này bắt đầu đi về phía đông. Trong cuốn sách cùng tên Kon-Tiki năm 1950, Heyerdahl từng viết rằng: “Chuyến thám hiểm Kon-Tiki đã giúp tôi mở mang tầm mắt về đại dương thực sự là gì”.

Sau 101 ngày lênh đênh ở trên biển, Heyerdahl cùng với nhóm của mình cuối cùng đã cập bến thành công ở đảo san hô Polynesia thuộc Pháp, Raroia. Đây là kết quả giúp ông chứng minh được rằng, người cổ đại cũng có thể tự mình thực hiện chuyến đi dài đến 4.300 dặm bằng những chiếc bè đơn giản. Tuy nhiên, người đàn ông này vẫn không dừng lại ở đó. Bên cạnh những cuộc thám hiểm tại  Quần đảo Galapagos và Đảo Phục sinh, đây đều là hai nơi mà Heyerdahl tin rằng đã được người Nam Mỹ định cư từ trước đó, ông cũng bắt đầu xem xét những mối liên hệ xuyên đại dương khác giữa nhiều nền văn hóa cổ đại. 

Vào cuối những năm 1960, Heyerdahl chuyển sự chú ý của mình sang Ai Cập và nhanh chóng bị thu hút bởi những điểm tương đồng giữa người Ai Cập cổ đại cùng với người Mexico cổ đại, điển hình như việc người Ai Cập đã xây dựng những kim tự tháp cùng với tàn tích của Chichén Itzá tại Mexico. Vì thế, năm 1969 người đàn ông này tiếp tục chuyến đi xuyên Đại Tây Dương, từ Maroc đến Barbados bằng một chiếc thuyền sậy có tên Ra. Chuyến đi này nhằm chứng minh cho các học giả - những người đã nghi ngờ về việc người Ai Cập cổ đại có thể đã thực hiện một chuyến đi như vậy - là sai.

Tuy nhiên, chuyến đi đầu tiên của Ra lại hoàn toàn thất bại. Sau khi đi được 3.000 dặm, con tàu này đã lênh đênh cách Barbados 600 dặm. Một năm sau đó, Heyerdahl tiếp tục thực hiện chuyến đi tiếp theo để chứng minh lý thuyết của mình là đúng. Kết quả, Ra II sau 57 ngày lênh đênh trên biển đã thực hiện thành công chuyến đi từ  Maroc đến Barbados dài 4.000 dặm. Theo báo cáo của The New York Times, Heyerdahl đã viết rằng: “Tôi vẫn không biết điều này sẽ chứng minh chính xác điều gì. Tôi không có cơ sở lý thuyết, tuy nhiên một chiếc thuyền sậy vẫn có khả năng đi biển và đặc biệt là Đại Tây Dương là điều hoàn toàn có thể. Sau này, tôi sẽ coi nó là một điều kỳ diệu nếu như vô số các cuộc thám hiểm hàng hải vẫn hoạt động trong suốt hàng thiên niên kỷ thời cổ đại không bao giờ diễn ra”. 

Ba năm sau đó, Heyerdahl tiếp tục một chuyến đi khác nhằm tìm hiểu các mối liên hệ (nếu có) giữa những nền văn hóa cổ đại ở Trung Đông. Ông đóng một chiếc thuyền sậy, đặt tên là Tigris. Sau đó, Heyerdahl cùng với các thủy thủ đoàn đã đi xuôi dòng sông Tigris nhằm chứng minh người Sumer cổ đại có thể đã ảnh hưởng đến những nền văn hóa tại Ai Cập và Ấn Độ ngày nay.

Tuy nhiên, chuyến đi này đã đưa ra một kết luận vô cùng bất ngờ. Heyerdahl cùng nhóm của mình đã đến Ethiopia. Khi các quan chức từ chối để thuyền cập bến do việc  xung đột đang diễn ra, Heyerdahl đã đốt con thuyền của mình. Sau đó, ở độ tuổi 60, Heyerdahl quyết định từ bỏ cuộc sống đi biển của mình. Tuy nhiên, ông vẫn cảm thấy bản thân mình đã để lại một tác động đáng kể cho mai sau, đồng thời đặt ra những câu hỏi quan trọng về cách thức mà các nền văn minh sơ khai đã tương tác với nhau như thế nào.  

Heyerdahl nói: “Tôi đã chứng minh rằng, tất cả những nền văn minh cổ đại trước châu Âu đều có thể giao tiếp giữa những đại dương với các con tàu nguyên thủy mà họ có theo như ý muốn của mình”, theo The New York Times. “Tôi cảm thấy gánh nặng chứng minh hiện tại đã thuộc về những người tuyên bố rằng, đại dương là một yếu tố trong việc cô lập các nền văn minh”, ông bổ sung thêm.

Ngày 18/4/2002, Heyerdahl qua đời. Thời điểm đó, nhiều học giả vẫn tin tưởng rằng  Polynesia đã được định cư bởi những người từng di cư từ phía tây chứ không phải phía đông giống như Heyerdahl đã đề xuất. Các nghiên cứu di truyền gần đây cũng cho thấy, Polynesia lần đầu tiên đã được định cư bởi những người đến từ Châu Á, những người này có thể đến từ Đài Loan hoặc Philippines.

Thế nhưng, Science Na Uy lại nhấn mạnh rằng, các nghiên cứu di truyền khác cũng đã gợi ý về việc Heyerdahl đã chứng minh một điều gì đó có ích. Thực tế, người Polynesia cổ đại có DNA của người Nam Mỹ cổ đại. Trong khi đó, những học giả hiện đại khác lại suy nghĩ trái ngược, họ cho rằng chính những người đi thuyền từ Polynesia đã ảnh hưởng tới những người cổ đại tại Nam Mỹ.

Thời điểm hiện tại, đây là một câu hỏi vẫn cần được khám phá, thảo luận cũng như thử nghiệm nhiều hơn. Trước khi qua đời, Heyerdahl cũng từng nói rằng: “Tôi đã thách thức rất nhiều những thứ giáo điều cũ, điều này kích thích rất nhiều cuộc thảo luận”.