Co-founder Vulcan Augmetics - doanh nhân Trịnh Khánh Hạ: Khuyết tật không còn là sự bất hạnh

Hành trình từ xóm bộ đội bước ra thế giới của Khánh Hạ

Khánh Hạ cho biết, thế hệ bây giờ các bạn đi du học rất nhiều nhưng với background gia đình cô thì đi du học là một giấc mơ. Khánh Hạ lớn lên trong một xóm bộ đội ở vùng quê Phú Yên, ba mẹ chia tay và cô đã đậu đại học xã hội nhân văn nhưng quyết định học cao đẳng kinh tế đối ngoại ngành quản lý khách sạn bởi vì muốn học nhanh nhất có thể để đi làm kiếm tiền phụ giúp cho gia đình. 

Cô gái này cũng có cơ hội thực tập ở một resort 5 sao rất đẹp ở Nha Trang với tiền phòng lên đến cả trăm triệu đồng/đêm. Nhưng đi làm được một thời gian thì cô cảm thấy thất vọng, những gì mà người khác kỳ vọng bản thân cô lại không thực sự phù hợp, lúc đó cô suy nghĩ mông lung không biết bản thân nên làm gì. 

Và có một điều may mắn đó là trong gia đình cô có dì đang ở London và dì đã hỗ trợ cho mượn tiền đi du học. Lúc cô học cao đẳng thì số điểm rất tốt nên đã được tuyển thẳng vào đại học ở bên Anh, cô đã chọn ngành kinh tế bởi bản thân có năng khiếu liên quan đến giao tiếp, ngoại ngữ và cũng có đam mê muốn làm gì đó cho riêng mình. 

Thông thường thì những người xuất phát điểm ở một môi trường không mạnh về tài chính mà có cơ hội được ra nước ngoài du học và đặc biệt là UK thì họ sẽ lựa chọn ở lại làm thuê nhưng Khánh Hạ lại quyết về Việt Nam để khởi nghiệp. Cô cho biết rằng trong thời gian học ở UK được tiếp xúc với những người làm trong ngành tài chính thì cô đã không thấy ai hạnh phúc hết.  Cuộc sống của họ cũng chỉ có số má,  investment banking cũng có thể là một nghề mơ ước với mức thu nhập rất cao mà người ngoài khi nhìn vào họ sẽ thấy vô cùng lộng lẫy nhưng cô thấy họ không hạnh phúc. Cô cho biết bản thân thích  London nhưng không nghĩ sẽ ở đó cả đời. Bản thân là người đọc nhiều sách nên cô nhận ra ai cũng chỉ có một cuộc đời thôi và nên dành cái gì khiến cho bản thân, trái tim cháy bỏng hàng ngày. Khánh Hạ cũng thích làm cái gì khó, thử thách nhưng đi làm đều hào hứng và hạnh phúc. 

Nói về việc tại sao không đi làm thuê và lại thích khởi nghiệp, Khánh Hạ cho hay trong quá trình đi học ở bên Anh, đoạn đường đi từ nhà đến trường rất là xa và hàng ngày đã phải đi tàu điện ngầm cả tiếng mới đến nơi. Trong khoảng thời gian đó cô đã đọc nhiều sách về khởi nghiệp và được truyền năng lượng. Vậy nên ngay từ đầu xác định mình học xong sẽ tìm cách khởi nghiệp. Nhưng khởi nghiệp ở Anh thì lại phi thực tế bởi vì yêu cầu vốn cao, nên xác định học xong sẽ về Việt Nam. 

Và khi về Việt Nam, cô vẫn chưa có ý tưởng nên muốn tìm một startup trẻ để tham gia vào founding team. Lúc đầu cô đã tham gia vào một startup giống như một nền tảng đặt chỗ nhưng startup này chỉ hoạt động ở TP. Hồ Chí Minh, nó cũng rất khó để có thể mở rộng thị trường. Cô cũng trình bày với founder về tầm nhìn của business nhưng anh đã không lắng nghe và cũng không thấy được vấn đề nên cô đã nghĩ mình nền tự startup. 

Lúc đó cô đã quyết định ra đời Boss Lady, châu Âu cũng có rất nhiều app về shopping, Việt Nam có nhiều hãng nội địa và cửa hàng đẹp nhưng mọi thứ đều nhỏ và manh mún. Cô cũng muốn gom mọi người lên lên 1 platform để cho khách hàng có thể shopping ở trên đó. Cũng trong khoảng thời gian ở Anh thì cô có đi làm thêm ở nhà hàng, làm nail và vừa học vừa làm nên cũng đã tích góp được cho mình một khoản nho nhỏ, khoản tiền đó em dự định nếu như không startup thì đi học thạc sĩ. 

Khi thành lập Boss Lady, cô ấy đã tự tay mình làm hết từ marketing, sale,... Lúc đó thì team có 4 người, làm trong 8 tháng thì kẹt vốn và cô đã đốt hết hơn 10.000 USD. Đến khi hết tiền thì phải đi gọi vốn và đó là lần đầu tiên cô cọ xát với thị trường vốn ở Việt Nam. 

Cũng trong giai đoạn đó, đã có shark đưa ra lời khuyên với cô rằng thị trường ecommerce đáng đốt tiền rất nhiều, nếu như co không có khả năng cạnh tranh thì nên đóng cửa. Cô cũng cố gắng thêm 1- 2 tháng rồi sau đó mới gặp đội hiện tại. 

Ngày đầu tiên gặp Ironman

Theo Khánh Hạ, Vulcan Augmetics sinh ra ở trong một venture builder - nó cũng giống như một lồng ấp khởi nghiệp với nhiều dự án nhỏ. Cô cũng đã được giới thiệu với chị founder venture lúc đó thì chị muốn tìm một người có thể lead các dự án. Trong đó có một dự án mang tên là Ironman và là tiền thân của Vulcan Augmetics. Lúc đó thì Vulcan Augmetics có Rafael Masters - founder, Akshay Sharma - CTO người Ấn Độ cùng 2 kỹ sư và 1 freelancer.

Khánh Hạ tâm sự rằng: “Em gặp đội đó em thấy quá tuyệt vời, ở Việt Nam có một startup làm tay robot cho người khuyết tật, nhưng lúc đó mọi thứ còn quá sơ khai, sản phẩm rất bự, rất nặng và rất xấu”. 

Cô rất thích nhưng không dám làm bởi vì nghĩ bản thân không có kinh nghiệm ở trong lĩnh vực thiết bị y tế hay là hardware và cũng sợ thất bại nên sợ rằng nếu như team và dự án đổ bể thì như thế nào nhưng chị founder người Malaysia nói rằng startup này toàn con trai nên cần một người có kỹ năng tổ chức rất tốt mới có thể gom lại được. 

Sau đó thì Akshay đa cho Khánh Hạ xem một clip về một bạn bị mất 2 tay vẫn có thể điều khiển xe máy bằng hai chân, Akshay cũng đã nói rằng các bạn khuyết tật rất giỏi và rất nhiều tiềm năng nhưng cần tool để tự tin vào bản thân mình và mình là người muốn xây cái tool đó cho họ. 

Cũng vì thế mà cô đã quyết định tham gia vào Ironman lúc đó là năm 2018 và sau đó đã thành lập công ty và biến thành doanh nghiệp xã hội, cô là người đầu tiên fulltime còn những người khác là partime. Sau một thời gian thì Akshay là CTO của Vulcan nhưng đồng thời cũng là CTO của một startup nữa và đến giai đoạn gọi vốn. Bởi vì Ironman vẫn còn quá trẻ nên anh đã lựa chọn startup lớn hơn. Khi mà Akshay rời đi thì mới nhận lại cổ phần và chính thức trở thành Co-founder. 

Nói về lựa chọn làm startup về doanh nghiệp xã hội, Khánh Hạ cho biết, đó là cái mà bản thân phải đấu tranh hành ngày. Ngày hôm nay sáng ngủ dậy cô vẫn suy nghĩ thêm 1 ngày nữa và thêm 1 tháng nữa không gửi tiền cho ba mẹ. Bằng tuổi cô thì bạn bè mỗi tháng gửi cho bố mẹ và triệu, với cô gửi vài ba triệu cũng khó, giai đoạn startup cò mới các co-founder chỉ nhận lương tối thiểu để có thể duy trì cuộc sống của mình. Với Khánh Hạ, đó chính là cuộc chiến hàng ngày và phải gọi vốn nhanh hơn để thời gian quay trở lại hỗ trợ cho ba mẹ cũng sẽ ngắn hơn. 

Khuyết tật không còn là sự bất hạnh

Nói về ý tưởng định vị sản phẩm của mình không phải là một thiết bị y tế mà là một sản phẩm công nghệ, Khánh Hạ nói rằng những người khuyết tật khi mua sản phẩm thì họ đang muốn bù đắp cho mình sự mất mát và che dấu đi khiếm khuyết của mình, vậy nên Vulcan muốn người sử dụng khi dùng sản phẩm sẽ cảm thấy tự hào và tự tin hơn. 

Chia sẻ về quá trình sản xuất, Khánh Hạ nói rằng hiện tại một cánh tay có nhiều bộ phận và nhiều chất liệu khác nhau, khung xương được làm bằng kim loại và bên ngoài có 1 lớp khung 3D, silicon, bộ điện tử… Được biết, chip là tự thiết kế nhưng 70% outsource từ các đối tác gia công ở bên ngoài rồi sau đó sẽ mang về Vulcan lắp ráp và QC, đóng gói thành phẩm.

Chia sẻ thêm, Khánh Hạ đặt một câu hỏi rằng “Vì sao người khuyết tật đa số là người nghèo?”. Có 70% bạn khách bị mất tay đến với Vulcan là vì tai nạn lao động, là vì họ đang làm công nhân và họ đang làm cho những cái xưởng không được bảo hộ lao động. Ho cũng đi làm lương từ 5 - 7 triệu đồng/tháng. 

Điều thứ hai nữa là bệnh lý tiểu đường. Khi mắc bệnh tiểu đường thì sức đề kháng của con người là rất thấp. Có nhiều trường hợp bị bệnh tiểu đường và 40% là sẽ bị cắt chân, mà không phải chỉ cắt 1 lần. Còn lại là tai nạn bom mìn nơi đang sống ở những vùng quê nghèo. Vậy thì rốt cuộc cái vòng luẩn quẩn nghèo - khuyết tật - nghèo cứ kéo dài mãi. 

Mọi người cũng rất kỳ vọng tay giả sẽ dùng được như người bình thường nhưng đó lại là điều không thể. Đến hiện tại cánh tay của Vulcan đã có thể bổ trợ được tầm 40% chức năng của một cánh tay bình thường nhưng nó ở mức độ là sẽ bổ trợ cho cái tay còn lại. Tức là những việc gì làm bằng 2 tay thì tay của Vulcan sẽ hỗ trợ, còn nếu như cần cái gì làm bằng một tay thì sẽ làm tay chứ tự nhiên lấy tay Vulcan làm gì - mọi người đều phải hiểu được điều đó khi mua sản phẩm. 

Hay là cánh tay Vulcan có thể đi tập Gym, hiện nay là tay Vulcan là tay duy nhất ở trên thị trường tay giả thế giới có thể tập được gym. Cái đó không phải ngay từ đầu mọi người nghĩ ra mà người sử dụng trong quá trình sử dụng thì mấy bạn đề xuất, cũng tại vì đa số người mất tay là con trai, mà một khoảng thời gian mà họ không tập bởi vì tay còn lại sẽ bị teo, vậy nên việc giữ những hoạt động mạnh vô cùng quan trọng để giữ thể hình của họ.