Chân dung Founders Earable - GS Vũ Ngọc Tâm: Quyết bỏ nghiệp giáo sư để phát triển startup sản xuất thiết bị thông minh chăm sóc giấc ngủ và não bộ con người

Khó khăn của việc làm những sản phẩm chưa từng tồn tại trên thế giới

Được biết, vào năm 2020, anh Tâm đã chuyển phần lớn hoạt động của công ty từ Mỹ về Việt Nam và tránh được COVID-19 nhưng đến năm 2021 đại dịch lại bùng phát mạnh tại TP. Hồ Chí Minh và Earable cũng đã gặp không ít khó khăn. 

Anh Tâm cho hay, theo như kế hoạch, vào tháng 12/2021 công ty đã phải tiến hành sản xuất đại trà và bán ở thị trường Mỹ nhưng tình hình dịch COVID-19 bùng phát và diễn biến phức tạp tại TP. Hồ Chí Minh đã khiến cho mọi việc bị đình trệ, sản xuất cùng kế hoạch ra mắt đã phải dời lại. Trên thực tế thì khó khăn lớn nhất mà Earable nói riêng cùng với nhiều công ty sản xuất phần cứng nói chung gặp phải đó chính là chuỗi cung ứng và nguồn nguyên liệu thô thiếu hụt. Hơn thế, bước sang năm 2022, vấn đề này đã càng trở nên nghiêm trọng hơn khi thế giới vừa phải đối mặt với COVID-19 lại vừa trải qua xung đột Nga - Ukraine, những nơi có trữ khoáng, nguyên liệu thô lớn lại càng bị ảnh hưởng hơn nhiều. 

Theo đó, Earable đã đặt hàng các linh kiện điện tử và vi mạch cho sản xuất hàng loạt từ giữa năm 2021 nhưng các nhà cung cấp như Texas Instrument, Analog Devices lại thông báo sẽ giao hàng vào đầu năm 2022, lại bất thình lình dời lịch sang cuối 2023 và đầu 2024. Lúc này, mọi thứ đã đảo lộn hết. 

Chia sẻ về vấn đề thiếu chip, anh Tâm cho hay: "Earable làm chủ công nghệ của sản phẩm và có đội ngũ kỹ sư trình độ cao nên đã nghiên cứu, kiểm thử và sản xuất để ra quyết định thay 4 con chip thiếu ấy bằng hẳn…1 con chip". 

Được biết, 4 con chip đó nằm ở phiên bản tai nghe thứ 3 nhưng nguồn cung linh kiện lại rất hạn chế, các nhà cung cấp đã tạm dừng sản xuất hoặc cho đặt hàng với giá gấp 4 lần trước đó. Cũng chính vì thế mà Earable đã phải tìm phương án thay thế. Và khi sản xuất phiên bản thứ 8 (X8) thì nhóm khoa học và kỹ sư của Earable đã tìm ra phương án thay thế 4 con chip cũ bằng một con chip mới của Qualcomm. Tận dụng cơ hội thiết kế này thì Earable cũng đã tiến hành cải tiến công nghệ cảm ứng lõi để có thể tăng cường độ nhạy của thiết bị, dù cho ở phiên bản thứ 3 thì tính năng này đã rất hoàn thiện. 

Kết quả chính là không chỉ giảm được kích thước bo mạch nhỏ nhẹ mà còn tiết kiệm được rất nhiều chi phí mua linh kiện. Dù vậy, Earable đã phải đánh đổi bằng việc phải dành thêm rất nhiều thời gian và công sức để thiết kế lại toàn bộ mạch làm sao cho phù hợp với con chip mới. 

Có một điểm khó khăn nữa chính là khi thiết kế để sản xuất đại trà với chip Qualcomm đó là hệ thống của Qualcomm yêu cầu phải có một bộ phần mềm nhúng chuyên biệt để từ đó đòi hỏi Earable lại phải phát triển lại toàn bộ. 

Nguyên nhân mà Earable không sử dụng chip Qualcomm ngay từ đầu chính là tượng đài của thế giới chip này chỉ hợp tác với đối tác cũng đã chứng minh được tiềm năng công nghệ và thị trường. Cũng nhờ có công nghệ lõi ưu việt được công nhận và trao thưởng bởi các tổ chức uy tín về công nghiệp cũng như khoa học của Mỹ điển hình như Google, Sloan Research Fellowship, NSF - Quỹ khoa học Quốc gia của chính phủ và còn có hậu thuẫn về tài chính tốt từ Founders Fund và rào cản để cho Earable tiến đến hợp tác với Qualcomm đã được gỡ bỏ. Hiện tại, Earable không chỉ phát triển thuận tiện trên chip Qualcomm mà còn nhận được những hỗ trợ chủ động và nhiệt tình từ phía đội ngũ của Qualcomm.

Việc phải thiết kế toàn bộ mạch cũng đồng nghĩa với việc làm lại gần như toàn bộ sản phẩm, anh Tâm nhấn mạnh: "Đúng là việc này đã tạo ra những thách thức rất lớn cho đội ngũ kỹ sư của Earable. Có bạn nhìn vào khối lượng công việc lớn và khó của việc thiết kế lại sản phẩm cũng thấy nản, có bạn xin nghỉ, có kỹ sư đề nghị đi copy thiết kế từ bên khác". 

Và để có thể ra được bản thử nghiệm cho tai nghe thông minh theo dõi cũng như cải thiện trí lực đầu tiên thì Earable đã dành hơn 3 năm để hoàn thiện nhưng vì không thể sản xuất được hàng loạt, đội ngũ các nhà khoa học và kỹ sư đã phải làm ra một phiên bản hoàn toàn mới và gần như là bắt đầu lại. 

Mọi người khi nghe đến POC - proof of concept chính là phiên bản chứng minh được tính khả thi của sản phẩm từ ý tưởng. Nhưng thời gian trước đó, Earable đã phải thực hiện cả development board, tiếp đó là brass board rồi mới đến proto board để có thể cho ra được POC đầu tiên. Và khi POC đã được chứng minh thì sản phẩm lại tiếp tục đi qua những vòng EVT - Xác thực kĩ thuật, DVT - Xác thực thiết kế và PVT - Xác thực sản xuất trước khi được đưa vào MP - Sản xuất đại trà. Và vòng kể trên cần 6 - 10 tuần, chưa kể đến việc có những lúc phải chạy một vòng đến 2 lần. 

Nhìn chung, nếu như may mắn thì công ty sẽ phải mất khoảng nửa năm để có thể phát triển ra một phiên bản phần cứng mới và cải tiến hơn. Con đường đưa sản phẩm khác biệt và hoàn thiện đến tay người tiêu dùng khá gập ghềnh, bắt đầu lại những công đoạn khó khăn thì lại càng gập ghềnh. 

Có thể thấy, việc làm startup công nghệ để có thể tạo ra một sản phẩm hoàn toàn mới ở trên thế giới, chưa từng tồn tại trước đó thì không chỉ khó mà còn tiềm ẩn rất nhiều điều khó có thể đoán được. Không giống như việc làm một chiếc điện thoại hay sản xuất một chiếc ô tô có thể mua được công nghệ từ nước ngoài về thay tên và đổi giao diện mà Earable đã làm ra một sản phẩm chẳng dễ gì biết trước công nghệ mới áp dụng vào sẽ thế nào, các thành phần có gì hay chi phí, thời gian như thế nào.

Câu chuyện "thay máu" tại Earable cùng lý do dịch chuyển ra Hà Nội

Chia sẻ về lý do chuyển trụ sở ra Hà Nội, anh Tâm cho hay đó là vì nhà máy sản xuất sản phẩm cho Earable tập trung ở phía Bắc. Hiện tại, Earable đang bước vào giai đoạn sản xuất hàng loạt nên phải ở gần nhà mát. Anh Tâm nhấn mạnh: "Phải ở đấy, làm thật gần thì mới thường xuyên đến được nơi sản xuất, thật sâu sát thì mới tinh chỉnh sản phẩm đến hoàn thiện thật tốt được. Nếu không ở gần nơi sản xuất mà cứ phải bay đi bay lại thì việc tinh chỉnh sản phẩm phần cứng sẽ rất khó. Trong khi đó, để sớm chế tạo được sản phẩm với độ tin cậy cao, giá thành hợp lý thì tỷ lệ lỗi phải thấp và quy trình sản xuất cần hoàn thiện nhanh chóng". 

Và một lý do khác đó chính là anh cũng từng học tập và trưởng thành ở Hà Nội nên hầu hết các mối quan hệ và đồng nghiệp đều ở Hà Nội nên việc kết nối và tuyển dụng nhân sự, xây dựng đội ngũ cũng sẽ thuận tiện hơn rất nhiều. 

Được biết, qua hai thử thách thì Earable đã cũng phải trải qua quá trình thay máu, tuy nhiên thì vẫn có những thành viên vẫn bám trụ được bởi họ là những yêu sản phẩm, có tầm nhìn và chung quyết tâm cũng như có những đóng góp rất quan trọng cho công ty. Cá nhân của anh Tâm và công ty cũng đã không cần hứa hẹn cao siêu gì mà ngược lại nếu như các bạn cảm thấy phù hợp với sứ mệnh của Earable cũng như có niềm tin vào sản phẩm của công ty thì việc đồng hành và gắn bó với công ty đó cũng là điều hiển nhiên. Bên cạnh đó, công ty cũng đã tạo điều kiện cho nhân viên từ TP. Hồ Chí Minh ra Hà Nội ví dụ như chính sách nhà công vụ cho nhân viên, 2 cặp vé máy bay khứ hồi/tháng cho nhân viên về thăm đón gia đình. Hiện nay, Earable vẫn đang tiếp tục tuyển những người mới từ TP. Hồ Chí Minh ra Hà Nội. Anh Tâm cho biết, đây chẳng phải việc dễ làm nhưng công ty cũng phải thay đổi để có thể phù hợp với tình hình mới. 

Quyết định từ bỏ giáo sư Oxford bỏ dạy để làm startup

Anh Tâm cho biết: "Bản thân mình cũng phải thay đổi rất nhiều. Mình nói đùa là thường nghe sinh viên bỏ học (drop out) để làm startup, ít ai nói giáo sư bỏ dạy để làm startup, nhưng đó lại là trường hợp của mình". Anh Tâm cũng tin rằng, Earable chính là cơ hội lớn của đời mình mà nếu như thành thì sẽ tiếp tục mở ra những cánh cửa khác. Mặc dù Oxford là một môi trường tốt nhưng nếu như anh dành 5 năm hay 10 năm nữa là một giáo sư đại học thì có lẽ những gì anh tạo ra được sẽ là patents, paper. Tuy nhiên, khát khao lớn nhất của anh lại chính là làm ra một sản phẩm đóng góp lợi ích trực tiếp đến cộng đồng. Điều mà anh thực sự muốn làm chính là thay đổi cuộc sống của hàng tỷ người trên trái đất bằng việc đưa sản phẩm tai nghe giúp tăng cường trí lực đến tay người dùng. Đó cũng chính là lý do khiến cho anh quyết định viết đơn xin nghỉ việc tại Đại học Oxford vào đầu năm để toàn tâm toàn ý cho Earable.

Thời điểm anh Tâm nộp đơn xin nghỉ tại Đại học Oxford, bản thân anh đã vô cùng áy náy bởi trường đã rất kỳ vọng rất nhiều khi mời anh về giảng dạy. Họ cũng đã cho anh một tòa nhà nghiên cứu riêng và rất nhiều tiền, gấp 8 - 9 lần so với mức bình thường để có thể xây dựng một trung tâm về chăm sóc sức khỏe bằng ứng dụng di động. Cũng trong thời gian đó thì anh lại điều hành Earable để rồi đại dịch COVID-19 xuất hiện nên anh cũng không đóng góp được nhiều cho trường. 

Dù cho áy náy là chưa đóng góp gì nhiều cho trường một cách trực tiếp nhưng anh cũng hy vọng rằng thành công của Earable sẽ đóng góp một phần cho việc phát triển các dự án nghiên cứu của trường cũng như cổ vũ tinh thần khởi nghiệp cho thế hệ sinh viên tiếp theo ở đây.