Bức tranh toàn cảnh của "ông lớn" The Coffee House: Chuỗi cà phê được định giá nghìn tỷ, hai năm COVID-19 lỗ hơn 360 tỷ đồng

Chuỗi cà phê trong top đầu Việt Nam được định giá nghìn tỷ

The Coffee House là một trong chuỗi cà phê lớn nhất tại Việt Nam về quy mô và doanh thu. Số liệu thống kê từ Statista đến tháng 4/2022, chuỗi này đứng thứ 3 về số lượng cửa hàng chỉ sau Highlands Coffee và Trung Nguyên. Được thành lập vào năm 2014, The Coffee House xuất phát từ giấc mơ về một ngôi nhà cà phê của nhà sáng lập Nguyễn Hải Ninh - đây là người trước đó được biết đến với vai trò đồng sáng lập của chuỗi cafe Urban Station. The Coffee House mở rộng một cách nhanh chóng và chỉ sau thời gian 3 năm ra đời, thương hiệu này đã có 60 cửa hàng ở TP. Hồ Chí Minh. Vào năm 2018, Nikkei đã đánh giá startup của ông Nguyễn Hải Ninh chính là chuỗi phát triển nhanh nhất trong các công ty khởi nghiệp về cà phê tại Việt Nam. Đến hiện tại, chuỗi có 155 cửa hàng ở nhiều tỉnh thành trên cả nước (thông tin từ trang web của hãng). 

Ngoài việc kinh doanh chuỗi trà và cà phê, The Coffee House đã từng có tham vọng mở rộng hoạt động bán lẻ sang mảng trà sữa. Đến năm 2017, công ty đã tiến hành mua nhượng quyền thương hiệu Ten Ren của Đài Loan (Trung Quốc). Dù vậy, chưa đến 2 năm, toàn bộ 23 cửa hàng Ten Ren dừng hoạt động tại thị trường Việt Nam bởi vì kết quả kinh doanh không đạt như kỳ vọng. 

The Coffee House hiện tại thuộc Seedcom - đây là doanh nghiệp sở hữu hệ sinh thái bán lẻ bao gồm nhiều công ty như Juno, AhaMove, Giao Hàng Nhanh,... Năm 2021, Seedcom đã huy động 50 tỷ đồng bằng bán lẻ trái phiếu để tăng quy mô vốn hoạt động đầu tư vào các công ty con. Tài sản đảm bảo ghi nhận là hơn 1,8 triệu cổ phần Thương mại Dịch vụ Trà Cà phê Việt Nam (đơn vị vận hành The Coffee House) với mức định giá là hơn 200 tỷ đồng. Điều này tương đương với việc The Coffee Hóe được định giá hơn 1.100 tỷ đồng. 

Trong tháng 6 vừa qua, The Coffee House đã tiến hành tăng vốn điều lệ từ mức 108,4 tỷ đồng lên 120,6 tỷ đồng, trong đó quỹ Ficus Asia Investment nắm giữ hơn 23% cổ phần. Ficus cũng tiến hành đăng ký kinh doanh tại Singapore và được sáng lập bởi ông Đinh Anh Huân - đây là người đồng sáng lập của Thế giới di động và cũng là đồng sáng lập của Seedcom. Vào năm 2020, TechInAsia cũng từng đưa tin Ficus đã tiến hành huy động 50 triệu USD từ EWTP Capital – đây chính là quỹ đầu tư được chống lưng bởi Alibaba và Ant Financial.

Thay tướng liên tục

Được biết, sau khi nhà sáng lập Nguyễn Hải Ninh rời ghế CEO thì vị trí điều hành được đảm nhiệm bởi ông Mai Hoàng Phương. Ông Phương chính là một trong những thành viên sáng lập và làm CEO của Seedcom. Doanh nhân 7x này cũng từng làm CEO của các công ty con như Juno và Cầu Đất Farm. Đến tháng 7/2021, The Coffee House đã một lần nữa thay CEO. Và người ngồi ghế nóng lần này là ông Lê Bá Nam Anh (sinh năm 1988). Ông Anh từng theo học trường THPT chuyên Hà Nội – Amsterdam, nhận học bổng của Đại học Dartmouth đồng thời là người rất nổi tiếng trong giới du học sinh Việt Nam ở Mỹ. Và trước khi trở thành CEO, ông Nam Anh đã làm việc cho Seedcom từ hồi tháng 4/2019 và giữ vị trí Phó Tổng giám đốc của The Coffee House từ đầu năm 2021. Trong tháng 3/2022, ông Nam Anh đã đầu quân cho Masan Group. 

Hiện nay, người đại diện pháp luật và CEO của The Coffee House là ông Ngô Nguyên Kha. Ông Kha vốn là một nhân vật có tiếng trong ngành sản xuất điện thoại di động tại Việt Nam. Doanh nhân sinh năm 1971 là đồng sáng lập đồng thời là cựu CEO của Mobiistar. Đây chính là thương hiệu smartphone Việt từng có thời gian nằm trong TOP 5 hãng điện thoại có thị phần lớn nhất ở thị trường Việt Nam. 

Vào tháng 5/2020, ông Kha đã gia nhập vào Seedcom. Trước đó một năm, doanh nhân này đã tham gia vào một số công việc tại Juno và Hnoss với vai trò là cố vấn cho ban giám đốc. Trong thời gian đầu làm việc ở Seedom thì ông Kha được biết đến với vị trí là Tổng giám đốc Fashion Group (đây cũng là một công ty thuộc Seedcom). 

Trong hai năm COVID-19, The Coffee House lỗ hơn 360 tỷ đồng

Do tác động của đại dịch COVID-19 và sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường đã khiến cho kết quả kinh doanh của The Coffee House có xu hướng đi xuống trong những năm trở lại đây. Vào năm 2019, doanh thu thuần của chuỗi này là gần 862 tỷ đồng. Dù vậy, con số này giảm xuống còn 735 tỷ đồng trong năm 2020 và 475 tỷ đồng vào năm 2021. Trong 3 năm trở lại đây, biên lợi nhuận gộp của The Coffee House đều trên 70% - đây là mức cao so với nhiều chuỗi cà phê khác ở trên thị trường. Tỷ lệ này của Starbuck Việt Nam trong năm 2019 là khoảng 19,3% và đến năm 2021 chỉ là 1,3%. The Coffee House vẫn lỗ do chi phí bán hàng tăng cao. Và trong hai năm COVID-19, chi phí bán hàng của chuỗi này đều lớn hơn lợi nhuận gộp. Chi tiết, The Coffee House đã ghi nhận khoản lỗ 80,6 tỷ đồng vào năm 2019. Đến năm 2010, chuỗi này ghi nhận lỗ 111 tỷ đồng và tiếp tục sẽ lỗ 249,3 tỷ đồng vào năm ngoái. Lỗ lũy kế của công ty này tính đến cuối năm 2021 ghi nhận gần 434 tỷ đồng. Hết năm 2021, vốn chủ sở hữu của The Coffee House ghi nhận âm hơn 23 tỷ đồng. 

Còn về phía công ty mẹ của The Coffee House, Seedcom đã ghi nhận doanh thu lỗ sau thuế là hơn 238 tỷ đồng và lỗ gần 193 tỷ đồng trong năm trước đó. Dẫn lời ông Đinh Anh Huân trong buổi trò chuyện mới đây: "Dịch bệnh giai đoạn 2020 - 2021 đã kéo Seedcom đi lùi lại 2 năm". 

Theo lời ông Huân, giai đoạn dịch bệnh các công ty Seedcom đã rất khó khăn và nhiều tháng liền hầu như không có doanh thu nhưng chi phí hàng tháng vẫn còn rất lớn để có thể duy trì được mạng lưới điểm bán, duy trì đội ngũ nhân sự để cùng vượt qua khó khăn. 

Vào năm 2021, một số nguồn tin cho hay Seedcom đã bán lại Cầu Đất Farm cho Nova Comsumer. Thời điểm trước đó, công ty này đã tiến hành mua lại Cầu Đất Farm với mục tiêu sản xuất nguyên liệu trà và cà phê cho The Coffee House, rau củ quả cho KingFood Mart đồng thời cũng có chất liệu tốt để làm ra thương hiệu cho mảng F&B trong danh mục đầu tư.

Tiến hành đóng cửa cửa hàng Signature và tập trung mở ki-ốt

Vào hồi tháng 10 năm ngoái, thông tin về cửa hàng The Coffee House Signature nằm trên đường Phạm Ngọc Thạch, Quận 3, TP. Hồ Chí Minh đã dừng hoạt động đã khiến cho nhiều người cảm thấy tiếc nuối. Có thể thấy, mô hình Signature được The Coffee House khai trương vào hồi tháng 4/2018 và hoạt động tương tự với mô hình Reserve của Starbucks - nghĩa là thiên nhiều về trải nghiệm với tệp khách hàng cao cấp hơn.

CEO The Coffee House tại thời điểm đó - ông Lê Bá Nam Anh chia sẻ với truyền thông rằng: “Quyết định đóng cửa với mục đích chuyển đổi mô hình kinh doanh phù hợp tình hình dịch từ đó đáp ứng được nhu cầu mới của người dùng”.

Ông Nam Anh nhấn mạnh, việc đóng cửa cơ sở nằm trong lộ trình phát triển của chuỗi và là động thái với mục đích tối ưu chi phí vận hành trong mùa dịch. Việc cắt giảm những thứ kém hiệu quả, chưa phù hợp để dồn toàn lực vào những chuyển đổi mới. 

Sau đó, chuỗi cà phê này đã cho ra mắt mô hình The Coffee House Now - chuỗi này hoạt động theo hệ thống ki ốt chuyên phục vụ cho tệp khách hàng mua mang đi. Công ty cũng chọn hướng tích hợp vào các siêu thị tiện lợi hoặc các điểm bán thu nhỏ ở những trục đường chính. Cửa hàng đầu tiên nằm trong chuỗi mới được tích hợp vào siêu thị King Foodmart Phạm Hùng (TP. Hồ Chí Minh). 

Đại diện của The Coffee House cho biết, ki ốt khi kết hợp với các chuỗi phân phối ở trên thị trường - nơi mà có mật độ người tiêu dùng cao sẽ giúp tối ưu hóa hoạt động kinh doanh. Khách hàng cũng có thể trải nghiệm sản phẩm của thương hiệu này theo cách vô cùng tiện lợi và hiện đại dựa trên nền tảng công nghệ. Hơn thế, chuỗi kinh doanh mới này có thể đảm bảo được an toàn cho nhân viên và khách hàng nhờ vào hình thức tự phục vụ. Ông Nam Anh kỳ vọng rằng: "Mô hình xe đẩy sẽ mang đến một The Coffee House thu nhỏ khắp Việt Nam". 

Thực tế cho thấy, trước The Coffee House thì cũng có hàng loạt chuỗi F&B khác ở Việt Nam cũng đã áp dụng các mô hình thu nhỏ để thích ứng với tình hình dịch bệnh COVID-19. Cụ thể, thương hiệu trà và cà phê Phúc Long đã tiến hành triển khai mô hình ki ốt ở các cửa hàng VinMart+. Trong khi đó thì ông lớn Highlands Coffee cũng như McDonald’s, Ông Bầu, Otoke Chicken,.. cũng đã tiến hành thử nghiệm mô hình ki ốt và xe đẩy bán hàng. Để có thể thu hút thêm khách hàng, ngoài mô hình ki ốt thì The Coffee House cũng tung ra những sản phẩm mới như cà phê sữa đá hòa tan, lon cà phê sữa đá, cà phê 3 in 1,...