Bộ Xây dựng đặt mục tiêu hoàn thành một triệu căn hộ cho người thu nhập thấp vào năm 2030

Chính sách khuyến khích đầu tư nhà ở xã hội chưa hấp dẫn

Theo laodong.vn, tại Hội nghị, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị thông tin, trên địa bàn cả nước hiện nay đã hoàn thành hàng trăm dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân tương đương với 7,8 triệu m2 giúp tạo điều kiện cho hàng trăm gia đình có thu nhập thấp và hàng trăm nghìn công nhân được cải thiện nhà ở, đáp ứng nhu cầu “an cư lạc nghiệp”. Hiện nay, đang tiếp tục triển khai nhiều dự án, dự kiến sẽ cung cấp khoảng 22 triệu m2 nhà ở xã hội. 

"Với kết quả này, việc phát triển nhà ở xã hội cho công nhân và người thu nhập thấp chưa đáp ứng nhu cầu rất lớn và những yêu cầu đặt ra. Do đó, việc này cần được tập trung đẩy mạnh trong thời gian tới", ông Nghị nói.

Bên cạnh mặt tích cực kể trên, trong quá trình triển khai thực hiện các chính sách về nhà ở xã hội đã xuất hiện một số tồn tại, hạn chế cần được khắc phục nhằm thúc đẩy việc phát triển nhà ở xã hội, nhằm giải quyết tốt hơn nhu cầu cải thiện nhà ở của các đối tượng chính sách xã hội. 

Nghị định số 49/2021/NĐ-CP ngày 1/4/2021 đã sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ nhằm tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong việc phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân. Tuy nhiên, tại Luật Nhà ở và các luật khác liên quan vẫn còn tồn tại một số bất cập cần nghiên cứu sửa đổi. 

Đặc biệt là trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, mua bán nhà ở còn khó khăn, phức tạp hơn các dự án nhà ở thương mại. Ví dụ như, dự án nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất nhưng vẫn phải thực hiện thủ tục tính tiền sử dụng đất để miễn; đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội phải được các cơ quan chức năng có thẩm quyền thẩm định về đối tượng, điều kiện. 

Về phía doanh nghiệp muốn thực hiện bán, cho thuê, cho thuê mua đối với nhà ở xã hội đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngoài ngân sách thì phải được cơ quan nhà nước cấp tỉnh thẩm định giá, điều này "kéo dài thời gian, tốn kém cho doanh nghiệp".

Theo quy định hiện hành, các dự án nhà ở xã hội phải dành tối thiểu 20% diện tích để cho thuê, sau 5 năm chủ đầu tư mới được bán. Tuy nhiên trên thực tế nhiều dự án không thể cho thuê được khiến các căn hộ bỏ không, gây lãng phí, còn chủ đầu tư không thu hồi được vốn. Luật Nhà ở chưa cho phép doanh nghiệp, hợp tác xã mua, thuê, thuê mua nhà xã hội, trong khi thực tế họ muốn mua, thuê cho người lao động thuê lại.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nói: "Các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đã ban hành chưa đủ hấp dẫn, không thực chất, không thu hút, khuyến khích chủ đầu tư".

Do đó, Bộ trưởng cho rằng cần sửa đổi Luật Nhà ở năm 2014 đồng bộ với Luật Đất đai, Luật Đấu thầu sửa đổi, Luật Thuế để quy định cụ thể về điều kiện thụ hưởng; quy hoạch quỹ đất phát triển nhà ở xã hội; lựa chọn chủ đầu tư dự án; cơ chế ưu đãi của Nhà nước. Chính sách nhà ở cho công nhân cần tách riêng để có cơ chế khuyến khích, ưu đãi nhằm phát triển nhà lưu trú ở khu công nghiệp.

Địa phương, doanh nghiệp chưa “mặn mà” với nhà ở xã hội

Bộ trưởng Xây dựng chỉ ra một thực tế các nhiều địa phương chưa quan tâm đến phát triển nhà ở xã hội. Các chỉ tiêu phát triển nhà ở, đặc biệt là chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân chưa được địa phương đưa vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm và hàng năm. 

Quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội trong quy hoạch đô thị, khu công nghiệp chưa được xác định rõ. Cùng với đó, quy định dành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển nhà ở xã hội chưa được thực hiện nghiêm túc đã dẫn đến tình trạng thiếu quỹ đất sạch để triển khai các dự án nhà ở xã hội ở nhiều địa phương. 

Hay chính tại các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh trong khu công nghiệp cũng chưa thực sự quan tâm đến vấn đề nhà ở cho công nhân, người lao động của mình. 

Phát triển 1 triệu nhà ở xã hội 

Bộ trưởng Xây dựng cho biết, quan điểm phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân là một trong những nội dung quan trọng của chính sách phát triển kinh tế - xã hội; là trách nhiệm của Nhà nước, của xã hội và của người dân; Nhà nước khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân theo cơ chế thị trường đồng thời có chính sách để hỗ trợ về nhà ở cho các đối tượng này.

Do đó, Bộ Xây dựng đặt mục tiêu tổng quát, phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân có mức giá phù hợp với khả năng chi trả của hộ gia đình có thu nhập trung bình, thu nhập thấp và của công nhân, người lao động trong khu công nghiệp, khu chế xuất. 

Cụ thể, đặt mục tiêu đến năm 2025, hoàn thành các dự án đã triển khai đầu tư xây dựng (156 dự án với quy mô 156.700 căn hộ) và các dự án đang thực hiện thủ tục đầu tư (245 dự án với quy mô 300.000 căn hộ); tiếp tục khởi công các dự án mới. Đến năm 2030, hoàn thành đầu tư xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội, công nhân khu công nghiệp. 

Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ Xây dựng chủ trì, xây dựng đề án đầu tư, xây dựng ít nhất 1 triệu nhà ở xã hội cho công nhân, người thu nhập thấp trong giai đoạn từ nay tới năm 2030, hoàn thành ngay trong tháng 8 này.

Để xây dựng và triển khai đề án này, chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố báo cáo trước ngày 15/8 về các dự án nhà ở xã hội đang triển khai, các vị trí đất đã có chủ trương xây dựng nhà ở xã hội nhưng chưa triển khai, lập kế hoạch triển khai cho thời gian tới với số lượng dự án, căn hộ cụ thể từ nay tới năm 2030 để bảo đảm nhu cầu địa phương. Chính phủ sẽ nghiên cứu, tổng hợp, giao kế hoạch cụ thể.

"Các doanh nghiệp đã đăng ký đầu tư, xây dựng trên 1,2 triệu căn hộ từ nay tới năm 2030, cần nói đi đôi với làm, không để người dân mất niềm tin", Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu.