Biến động thị trường thế giới có thể là cơ hội cho thị trường Việt Nam: Doanh nghiệp xuất khẩu tìm cơ hội trong thách thức

Xuất khẩu dệt may đã bị tác động bởi lạm phát

Có thể thấy, trong bối cảnh lạm phát của một số quốc gia như Mỹ, EU tăng cao và người dân hạn chế chi tiêu và may mặc chính là một trong những nhóm hàng bị cắt giảm nhiều nhất. Điều này cũng đã ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp sản xuất dệt may của Việt Nam. 

Phó Giám đốc Công ty TNHH xuất nhập khẩu Phương Nam - ông Trần Tiến Dũng cho biết, doanh nghiệp của ông chủ yếu sản xuất mặt hàng túi xách bằng chất liệu vải không dệt. 

Các sản phẩm này trước đây được nhiều khách hàng ở Anh, Pháp, Nhật, Hàn ưa chuộng. Mặc dù vậy thì những năm 2020 - 2021 bởi ảnh hưởng của COVID-19 nên xuất khẩu cũng gặp khó khăn. 

Và từ đầu năm đến hiện tại, tình hình xuất khẩu đã tăng trưởng trở lại nhưng chủ yếu là xuất khẩu sang Nhật Bản, Hàn Quốc cùng khối các nước EU bởi lạm phát tăng cao nên chưa có đơn đặt hàng nào. 

Cũng theo Hiệp Hội Dệt may Việt Nam, lũy kế trong 8 tháng đầu năm 2022, kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm dệt may đạt khoảng 30,2 tỷ USD, so với cùng kỳ năm 2021 tăng gần 20%. 

Có thể thấy, đây chính là tốc độ tăng trưởng cao nhất trong thời gian 10 năm trở lại đây của ngành dệt may Việt Nam. Đáng chú ý, xuất khẩu hàng dệt may trong 3 tháng 6,7,8 đều lập đỉnh liên tiếp và lần đầu tiên cán mốc 4 tỷ USD vào tháng 8/2022, so với cùng kỳ năm ngoái tăng 53%. 

Mặc dù vậy thì bước sang tháng 9, xuất khẩu dệt may giảm gần 1,2 tỷ USD so với hồi tháng 8. Điều này cũng cho thấy ngành này đã có sự giảm tốc và cũng có thể đối diện với khó khăn trong thời gian tới. 

Cập nhật thông tin từ các hãng sản xuất hàng may mặc ở trong nước thời gian gần đây cho thấy, số lượng đơn đặt hàng trong quý IV/2022 thấp hơn từ 25 - 50% so với quý 2/2022 chủ yếu là do lượng hàng tồn kho ở các thị trường nhập khẩu hiện tại đang ở mức cao. 

Và dù có nhiều công ty đã bắt đầu nhận lãi suất đơn đặt hàng cho quý 1/2023 nhưng lượng đơn đặt hàng nhận về vẫn còn khá xa so với công suất hoạt động ở những công ty này. Còn các doanh nghiệp xuất khẩu dệt may có khách hàng tập trung chủ yếu ở Hoa Kỳ và EU chịu tác động rõ rệt. 

Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) - ông Lê Tiến Trường cho biết, ngành dệt may sẽ đối mặt với nhiều bất lợi trong thời gian tới đó là dự kiến các tháng cuối năm chỉ được 3,1 đến 3,2 tỷ USD. 

Những cơ hội và thách thức

Nhìn chung, xuất khẩu của Việt Nam vẫn còn nhiều cơ hội ở trong năm 2022. Đơn cử là ngành dệt may mặc dù đã có nhiều dấu hiệu giảm tốc nhưng nhờ vào sự tăng trưởng cao trong những tháng trước đó nên sau thời gian 9 tháng, xuất khẩu dệt may tăng 24,3% so với cùng kỳ với 29,1 tỷ USD và dự báo của cả năm vẫn có thể đạt mục tiêu là 43,5 tỷ USD. 

Còn theo như số liệu của Tổng Cục Thống kê, sau thời gian 9 tháng, tăng trưởng xuất khẩu ghi nhận ở cả khu vực kinh tế ở trong nước và khu vực có vốn đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) với mức tăng trưởng lần lượt là 16,4% và 17,6%. Cả nước có 32 mặt hàng đạt kinh ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD và chiếm 92,8% tổng kim ngạch và 6 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD chiếm 63,9%. 

Đưa ra nhận định về tình hình xuất khẩu của Việt Nam, Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thống kê Việt Nam - ông Lê Trung Hiếu cho biết, tình hình xuất khẩu trong 9 tháng đầu năm là một trong những điểm sáng của nền kinh tế. 

Mặc dù vậy thì xuất khẩu của Việt Nam vẫn còn tiềm ẩn khá nhiều rủi ro như lạm phát ở một số nước tăng cao và nhất là Mỹ và EU đồng thời nguyên liệu đầu vào như giá xăng dầu và sắt thép, phân bón chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Điều này cũng đã phản ánh trong tháng 9 có một số ngành xuất khẩu đã giảm tốc. 

Trong thời gian tới, các doanh nghiệp cũng cần chuẩn bị kỹ càng đối diện với khó khăn ở trong quá trình sản xuất khẩu. Khi nói về cơ hội xuất khẩu của Việt Nam trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều biến động, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý kinh tế Trung ương - Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho biết, những biến động của thị trường thế giới cũng có thể sẽ là cơ hội mở ra cho thị trường Việt Nam. 

Chính vì thế mà các doanh nghiệp cũng cần phải phối hợp với các cơ quan nghiên cứu để có thể xác định rõ xu hướng thị trường và tìm thấy cơ hội mới để phát triển doanh nghiệp. Khi có cơ hội thì phải tranh thủ tận dụng bởi các nước khác cũng đang nhòm ngó những cơ hội tương tự. 

Đến thời điểm hiện tại, Mỹ đang tiến hành đánh thuế hàng Trung Quốc lên 270% - điều này cũng đã tạo sức ép cho hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang thị trường Mỹ. Cùng lúc này được xem là cơ hội cho các doanh nghiệp Việt nhưng không thể vì thế mà đổ xô vào thị trường này mà không có sự kiểm soát chặt chẽ về chất lượng của sản phẩm với quy trình chuẩn hóa. 

Trong thời gian qua, Ấn Độ cũng đã có chính sách cấm xuất khẩu gạo và điều này cũng đã tạo ra những lợi thế cho Việt Nam. Theo đó, doanh nghiệp Việt Nam cần phải hợp tác chặt chẽ với các công ty xuất nhập khẩu ở các nước để có thể xác định xu hướng cũng như nhu cầu thị trường.