Sản lượng tôm xuất khẩu sang Trung Quốc sụt giảm, chưa thể khởi sắc trong ngắn hạn

Theo Doanh Nghiệp & Kinh Doanh, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản (VASEP) cho biết xuất khẩu tôm sang Trung Quốc trong 3 tháng 3, 4 và 5 tăng trưởng cao từ 126-140%. Tuy nhiên, 3 tháng liên tiếp sau đó lại ghi nhận tốc độ tăng trưởng chỉ ở mức 13-32%, thậm chí xuất khẩu tôm sang thị trường Trung Quốc trong tháng 7 giảm tới 17% so với cùng kỳ năm ngoái.

VASEP cho biết sản lượng tôm sản xuất trong nước của Trung Quốc trong năm nay giảm mạnh vì thời tiết xấu, do đó nhu cầu nhập khẩu tôm của nước này luôn cao. Nhờ vậy, tính đến 15/9/2022, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc vẫn tăng 56% đạt 438 triệu USD.

Trong tháng 8 vừa qua, tổng sản lượng nhập khẩu tôm của Trung Quốc đạt kỷ lục với 95.000 tấn, đã tăng 89% so với cùng kỳ năm 2021. Nhập khẩu tôm của Trung Quốc hồi tháng 7 cũng ghi nhận con số khổng lồ với 93.000 tấn. 

Nhập khẩu tôm của Trung Quốc sau 8 tháng đầu năm đã gần bằng 11 tháng đầu năm 2021, với 524.000 tấn. Giá trị nhập khẩu tăng 64% đạt mức 3,42 tỷ USD.

Tôm chân trắng đông lạnh bỏ đầu/lột vỏ, tôm hùm sống, tôm chân trắng bỏ đầu/ vỏ/ đuôi đông lạnh, tôm chân trắng PD tươi/đông lạnh, hay tôm sú tươi nguyên con đông semi block là những sản phẩm tôm xuất khẩu chính của Việt Nam tới thị trường quốc gia tỷ dân.

Theo nhận định của VASEP, rất khó để cạnh tranh với các nhà chế biến nội địa Trung Quốc trong phân khúc chế biến dù quốc gia này là thị trường tiêu thụ lớn trên thế giới. Bởi vậy, các công ty nên tập trung vào thị phần tôm sơ chế sẽ tốt hơn.

Ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Chế biến thực phẩm Sao Ta (Mã: FMC): “Trung Quốc hiện sở hữu hơn 1000 nhà máy chế biến tôm và chỉ cần bán sang thị trường tỷ dân nội địa cũng đủ có lãi. Bởi vậy, họ nhập khẩu tôm giá rẻ của Ấn Độ, Ecuador về chế biến mà không cần chú ý đến nguồn gốc. Do đó, Việt Nam xuất khẩu tôm thẻ chân trắng sang thị trường Trung Quốc sẽ rất khó cạnh tranh”.

Nhu cầu của Trung Quốc với tôm sú nguyên con của Việt Nam khá cao vì người tiêu dùng, nhất là giới thượng lưu, thích ăn tôm cỡ lớn. Đa số loại tôm này được nuôi dài ngày 6 - 9 tháng tại Bạc Liêu và Cà Mau. Dữ liệu từ Undercurrent News cho thấy tỷ trọng tôm Việt Nam tại Trung Quốc trong tháng 8 chiếm 3% và bị hai đối thủ là Ấn Độ và Ecuador bỏ lại khá xa. 

Mặc dù Trung Quốc đã mở cửa trở lại và nới lỏng quy định về Covid nhưng quy định liên quan đến hàng nhập khẩu đông lạnh vẫn rất nghiêm ngặt nên doanh nghiệp gặp nhiều trở ngại.

Theo Hiệp hội này, dự kiến xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc trong những tháng cuối năm nay dự kiến vẫn tăng dù không quá mạnh. 

Do chính sách còn hạn chế để phòng dịch COVID-19 cũng như đồng nhân dân tệ mất giá nên các nhà nhập khẩu tôm của Trung Quốc đang gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, nhập khẩu tôm của Trung Quốc nói chung trong thời gian tới vẫn có thể tiếp tục giảm.