Xuất khẩu thủy sản sẽ sớm đạt mục tiêu 10 tỷ USD

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cho biết xuất khẩu thủy sản trong tháng 9/2022 đạt trên 850 triệu USD. Mặc dù vẫn cao hơn 36% so với cùng kỳ năm ngoái, tuy nhiên đó vẫn là lần đầu tiên xuất khẩu thủy sản rơi xuống mức dưới 900 triệu USD sau 7 tháng.

Thị trường xuất khẩu chính là Trung Quốc

Xuất khẩu các sản phẩm thủy sản chính tính chung 9 tháng năm nay đều tăng so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong số đó, mặt hàng có mức tăng trưởng cao nhất vẫn là cá tra khi tăng 97% đạt 161 triệu USD. Nhu cầu nhiều sản phẩm thủy sản giảm đi vì lạm phát, tuy nhiên cá tra vẫn là mặt hàng lợi thế nhờ mức giá phù hợp với túi tiền của người dân.

Trong tháng 9, xuất khẩu tôm đạt gần 350 triệu USD, đã tăng 13%. Đây là mức tăng thấp nhất trong những sản phẩm chính. Trong tháng vừa qua, vấn đề thiếu tôm nguyên liệu cùng với nhu cầu chững lại tại nhiều thị trường do lạm phát đã khiến xuất khẩu tôm giảm so với tháng 8.

Mặt khác, cá ngừ, mực, hay bạch tuộc đều ghi nhận mức tăng, với cá ngừ 84%, bạch tuộc 40% và những loại cá biển khác tăng 55% trong tháng 9 này

Xuất khẩu thủy sản sang Hoa Kỳ đã giảm 11% so với cùng kỳ, đạt mức 140 triệu USD trong tháng 9. Trung Quốc đã vượt mặt Hòa Kỳ và trở thành thị trường số 1 của thủy sản Việt Nam. 

Trong tháng 9, xuất khẩu thủy sản tới thị trường EU và Hàn Quốc vẫn giữ ở mức tăng 31% và 19% tương ứng so với cùng kỳ năm 2021.

Sau 9 tháng đầu năm, Việt Nam ghi nhận xuất khẩu thủy sản đạt 8,5 tỷ USD, tăng 38% so với cùng kỳ. Kết quả này chủ yếu nhờ tôm và cá tra với mức tăng trưởng ấn tượng.

Trong tổng kim ngạch xuất khẩu của ngành thủy sản, tôm đóng góp khoảng 40%, đã mang về gần 3,4 tỷ USD sang 9 tháng, tăng 23% so với cùng kỳ năm ngoái.

Cá tra là điểm sáng đáng chú ý nhất với mức giá xuất khẩu cá tra bình quân các thị trường trong 9 tháng qua đều ghi nhận mức tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái. Cá tra đã đem lại doanh thu xuất khẩu 2 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm, tăng 82% so với cùng kỳ.

Bên cạnh đó, xuất khẩu cá ngừ cũng tăng 55% so với cùng kỳ, với 729 triệu USD. Kim ngạch xuất khẩu từ nhóm sản phẩm các loài cá biển khác đạt 1,35 tỷ USD, tăng 23%. Đóng góp doanh số từ 100 đến 300 triệu USD đến từ những sản phẩm như cá nục, cá cơm, surimi, cá hồi.

Sẽ đạt mục tiêu 10 tỷ USD

Hoa Kỳ vẫn là thị trường giữ tỷ trọng cao nhất trong 9 tháng với gần 1,8 tỷ USD, tăng 22% so với cùng kỳ năm ngoái. Thị trường đứng thứ 2 là Trung Quốc, tuy nhiên đây là thị trường có tốc độ tăng trưởng cao nhất 76%, ghi nhận đạt mức 1,35 tỷ USD trong 9 tháng qua.

Mặt khác, xuất khẩu thủy sản tới khối các nước thuộc Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) tăng 41% đạt gần 2,2 tỷ USD. Và xuất khẩu thủy sản tới thị trường EU đã vượt 1 tỷ USD, tăng 41% so với cùng kỳ.

Theo nhận định của bà Lê Hằng - Phó Giám đốc Trung tâm Đào tạo và Xúc tiến thương mại của Vasep về xuất khẩu thủy sản quý cuối năm, dù Trung Quốc là thị trường khó lường nhưng đây vẫn là thị trường mục tiêu của Việt Nam trong quý 4 vì nhu cầu đang phục hồi và yếu tố địa lý thuận lợi, đặc biệt là khi chi phí vận tải và ách tắc vận chuyển vẫn là vấn đề lớn.

Bà Lê Hẳng cho rằng khi lạm phát thực phẩm khiến Mỹ chao đảo hơn, nhập khẩu thủy sản của nước này sẽ tăng lên trong những tháng tới. Ngoài ra, nhu cầu của Hoa Kỳ cũng tăng lên do dịp Noel và năm mới sắp đến.

Bên cạnh đó, dự báo nhu cầu của Hòa Kỳ đối với thủy sản còn được nhìn nhận từ việc Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) đã đưa ra Kết quả cuối cùng của Cuộc rà soát quản lý thuế chống bán phá giá lần thứ 18 (POR18). Cụ thể, DOC không thay đổi mức thuế chống bán phá giá cho từng công ty dựa theo POR17. Bởi vậy, quyết định đó không ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu cá tra tới Mỹ trong năm 2022.

Bà Lê Hằng cho rằng các nước thành viên Hiệp định đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) đang là tâm điểm với xuất khẩu cá tra và tôm của Việt Nam.

Bà Hằng nhận định rằng: “Bên cạnh yếu tố người dùng chuyển sang lựa chọn những sản phẩm có giá vừa phải như cá tra do ảnh hưởng từ lạm phát thì một yếu tố khác giúp xuất khẩu cá tra sang các nước CPTPP có mức tăng trưởng tích cực từ đầu năm đến nay là thuế nhập khẩu 0% theo hiệp định CPTPP. Trong những tháng cuối năm, đà tăng trưởng vẫn có thể duy trì được ở mức tốt”.

Trong 3 tháng gần đây, mức tăng trưởng và kim ngạch xuất khẩu thủy sản có xu hướng giảm dần. Tuy vậy, theo dự báo của VASEP, xuất khẩu thủy sản Việt Nam đến hết tháng 11/2022 đã có thể đạt được mục tiêu xuất khẩu 10 tỷ USD như kỳ vọng của toàn ngành và mục tiêu đã được đề ra bởi Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kể từ đầu năm. Thời điểm để các doanh nghiệp hướng tới mục tiêu tăng trưởng vượt kế hoạch sẽ là tháng cuối cùng của năm 2022.

Từ đà tăng trưởng mạnh mẽ của ngành thủy sản, có thể thấy kết quả từ việc xây dựng và phát triển thành công chuỗi giá trị thủy sản và tái cơ cấu theo hướng tăng cường giá trị gia tăng và đẩy mạnh phát triển bền vững. Đó cũng là tiền đề để ngành thủy sản nhắm đến mục tiêu đạt 40-45 nghìn tỷ đồng giá trị chế biến thủy sản tiêu thụ nội địa. Đồng thời, đưa kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt mức 14-17 tỷ USD năm 2030 như mục tiêu của Chiến lược phát triển ngành thủy sản.