Xuất khẩu nông sản bứt phá mạnh mẽ, thiết lập kỷ lục mới

Đơn hàng trái cây nhiều không làm kịp, tôm cá thiết lập kỷ lục

Vào cuối tháng 11, 40 tấn bưởi da xanh tại Bến Tre đã được vận chuyển tới Mỹ. Đây là lô bưởi đầu tiên xuất sang Mỹ sau gần 2 tháng có thông báo chính thức từ Bộ Nông nghiệp Mỹ cho phép nhập khẩu bưởi Việt Nam.

Sau đó, những trái bưởi da xanh đã được bày bán trên kệ các cửa hàng và siêu thị tại Mỹ với mức giá cao chưa từng có, từ 530.000 - 900.000 đồng một quả. Mức giá này cao hơn gấp 16-20 lần so với giá bán tại thị trường trong nước.

Bà Ngô Tường Vy - Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn xuất khẩu trái cây Chánh Thu chia sẻ: “Lượng bưởi đầu tiên vận chuyển tới Mỹ bằng hàng không đã lập tức cháy hàng sau khi được bày bán”. Doanh nghiệp của bà đang bận rộn chuẩn bị cho những đơn hàng bưởi tiếp theo xuất đi Mỹ. Mặt khác, lô 35 tấn bằng đường biển sẽ tới Mỹ vào đầu tháng 1 năm sau kịp bán đợt Tết.

Ngoài bưởi, bà Thu những ngày cuối năm nay còn chuẩn bị những đơn hàng sầu riêng lớn để xuất sang Trung Quốc. Theo đó, công ty năm nay đạt mức tăng trưởng cao. Thế nhưng, bà nhận định rằng đó mới chỉ là khởi đầu và năm 2023 sẽ là giai đoạn tăng tốc của bưởi và sầu riêng với doanh thu dự kiến tăng gấp đôi. Nhiều nhà nhập khẩu đã đặt những đơn hàng lớn, vượt ngoài khả năng cung ứng của đơn vị.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nam Ninh (Quảng Tây, Trung Quốc), ông Bob Wang chia sẻ tại một diễn đàn trái cây mới đây rằng muốn nhập khoảng 1.500 container sầu riêng Việt Nam để phục vụ thị trường từ nay đến Tết. Chủ tịch Hội doanh nghiệp Việt Nam lâm thời tại Trung Quốc, bà Trà My cũng cho hay hội doanh nghiệp đã đàm phán để lấy được đơn hàng 10.000 tấn sầu riêng từ một nhà nhập khẩu lớn của Trung Quốc.

Theo nhận định của Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT), 2022 là năm bùng nổ của ngành hàng rau quả trên thị trường quốc tế. Đó là nhờ chuối, sầu riêng, chanh leo hay khoai lang mở cửa được thị trường Trung Quốc, bưởi được xuất sang Mỹ và chanh, bưởi của Việt Nam cũng được New Zealand chấp thuận nhập khẩu.

Đối với mặt hàng gạo, theo ông Nguyễn Như Cường - Cục trưởng Cục Trồng trọt, năm nay, sản lượng gạo xuất khẩu năm 2022 đạt kỷ lục 7 triệu tấn. Đặc biệt, gạo Việt dần có hình hài trên thị trường khó tính, khi món cơm chiên sử dụng gạo ST25 đến từ Việt Nam lần đầu trở thành “bữa trưa đặc biệt” tại Văn phòng Nội các Nhật Bản. Tại trời Âu, thương hiệu “Cơm Việt Nam” cũng được bày bán trên kệ 4.000 siêu thị tại Pháp.

Ngày thủy sản cũng có một năm bội thu chưa từng có. Xuất khẩu tôm cá chỉ trong 11 tháng năm 2022 thu về 10,14 tỷ USD, vượt qua mục tiêu đề ra hồi đầu năm là 9 tỷ USD. Xuất khẩu cá tra năm nay dự kiến phá đỉnh lịch sử với 2,4 tỷ USD. Trong khi xuất khẩu tôm và cá ngừ ước tính lần đầu vượt mốc 4,3 tỷ USD và 1 tỷ USD tương ứng.

Cơ hội để bứt tốc

Kết quả có được trong năm nay là tín hiệu vui, dù xuất khẩu nhiều nhóm hàng có phần giảm nhiệt ở những tháng cuối năm. Theo nhận định, 2023 sẽ là một năm khó khăn hơn với ngành nông nghiệp vì giá vật tư và nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất vẫn neo cao, thị trường nước ngoài diễn biến phức tạp do chịu ảnh hưởng từ chiến sự tại Ukraine. 

Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng Thư ký VASEP, ngành thủy sản không hẳn là bi quan. Thị trường vẫn sẽ có lúc đi lên, tuy nhiên, không rõ thị trường sẽ lên trở lại vào lúc nào.

Nhiều người hy vọng rằng thị trường sẽ phục hồi vào cuối quý I/2023. Việt Nam có thể hy vọng sớm vượt qua giai đoạn khó khăn trong năm 2023 nếu thực tế tình hình kinh tế thế giới cải thiện và nhu cầu sớm quay trở lại.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp thủy sản đã thay đổi thị trường linh hoạt trong bối cảnh đầy khó khăn của năm 2022. Đồng thời, họ đa dạng hóa sản phẩm để phù hợp với nguồn cung nội địa.

Chẳng hạn như khi tôm nguyên liệu gặp khó, các doanh nghiệp tập trung sản xuất những sản phẩm có giá trị gia tăng để xuất khẩu sang những khu vực có giá cao như Úc, Hàn, Nhật. Đối với biến động tiền tệ, doanh nghiệp lựa chọn thị trường như Mexico có ít biến động hơn nhằm biến thách thức trở thành cơ hội.

Doanh nghiệp thuỷ sản cũng tận dụng được cơ hội ở những thị trường chủ chốt để bứt phá trong 6 tháng đầu năm. Theo đó, xuất khẩu thủy sản thu được gần 11 tỷ USD, phá mốc lịch sử hơn 20 năm tham gia thị trường toàn cầu.

Theo ông Đặng Phúc Nguyên - Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam, xuất khẩu trái cây năm 2023 sẽ rất thuận lợi vì năm nay đã mở cửa được nhiều thị trường, nhất là Trung Quốc. 

Trung Quốc hiện là thị trường chính của rau quả cũng như nhiều loại nông sản xuất khẩu khác. Quốc gia này gần đây dần nới lỏng những biện pháp kiểm dịch Covid 19. Nông sản xuất khẩu trên các cửa khẩu đã thông thương nhanh chóng. Những tín hiệu chỉ ra rằng kim ngạch xuất khẩu sẽ tăng trưởng mạnh mẽ tại Trung Quốc trong năm sau.

Bộ trưởng NN-PTNT Lê Minh Hoan nhận định về thị trường xuất khẩu năm 2023 rằng lúc nào cũng khó khăn, tuy nhiên đó cũng là cơ hội để bứt tốc. Cần phải chủ động thích ứng khi thế giới thay đổi.

Ngành nông nghiệp trong năm nay đã gặp nhiều khó khăn khi thị trường biến động. Tuy nhiên, vẫn đạt được nhiều thành tựu lớn về xuất khẩu. Các mặt hàng nông sản nước ta xuất khẩu một cách đường hoàng sang các thị trường và dần len lỏi vào các hệ thống siêu thị tại nhiều nước trên thế giới.

Bộ trưởng chia sẻ: “Thay đổi nào cũng khó khăn nhưng nếu không thay đổi sẽ càng gặp khó khăn hơn. Thay đổi đem đến hình ảnh mới, thương hiệu mới, giá trị mới và việc làm mới. Tôi kỳ vọng doanh nghiệp sẽ dần bước vào hành trình mới này”.