Trả tiền thuê đất hàng năm, doanh nghiệp không "mặn mà"?

Lo ngại thuế đất sẽ tăng cao nếu trả theo năm

Theo quy định tại Luật Đất đai sửa đổi vừa được ban hành, quyền lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất đã có sự thay đổi. Theo đó, các tổ chức kinh tế đang thuê đất được Nhà nước cho phép trả tiền một lần cho cả thời gian thuê được lựa chọn và chuyển sang trả tiền thuê đất hàng năm.

Nếu chuyển hình thức trả tiền thuê đất hàng năm, có thể sẽ giúp giảm áp lực tài chính cho chủ đầu tư, chủ đầu tư có thể giảm tải áp lực tài chính ngay từ đầu để phân bố nguồn lực cho việc phát triển hạ tầng, dịch vụ. (Ảnh: VnEconomy)

Quy định này được kỳ vọng sẽ giúp doanh nghiệp linh hoạt trong hình thức trả tiền thuê đất và có thể giảm bớt những khó khăn khi phải nộp cùng lúc một khoản tiền lớn trong khi đó có thể sử dụng nguồn tài chính một cách linh động và hợp lý hơn.

Một số chuyên gia cho rằng, nếu chuyển hình thức trả tiền thuê đất hàng năm, có thể sẽ giúp giảm áp lực tài chính cho chủ đầu tư, chủ đầu tư có thể giảm tải áp lực tài chính ngay từ đầu để phân bố nguồn lực cho việc phát triển hạ tầng, dịch vụ, sau đó lấy lợi nhuận thu được từ các sản phẩm trên đất, từ đó có thể cân đối chi phí vốn và hạ giá bán nhà.

Tuy nhiên, về phía doanh nghiệp, ông Nguyễn Anh Quê, Chủ tịch Tập đoàn G6 cho biết, quy định về trả tiền thuê đất hàng năm sẽ tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp đang gặp khó khăn, doanh nghiệp không có khả năng nộp tiền sử dụng đất một lần.

Ông Quê cũng nói rõ, nếu doanh nghiệp đã đóng rồi thì sẽ được khấu trừ vào thời hạn thuê đất chứ không được trả lại tiền. Như vậy sẽ có trường hợp xảy ra đó là doanh nghiệp đã đóng hết tiền sử dụng đấy thì không cần chuyển lại hình thức đóng tiền thuê đất, còn doanh nghiệp đã đóng tiền thuê đất một phần thì gần như không có tác động. “Quy định mới này chỉ có lợi cho doanh nghiệp mới đóng tiền thuê đất một phần hoặc chưa đóng tiền”, ông Quê cho biết.

Bên cạnh đó, theo ông Quê, sẽ ít doanh nghiệp có sự hào hứng với quy định mới này bởi nếu lựa chọn trả tiền thuê đất hàng năm thì mức đóng tổng sẽ cao bởi mức giá hàng năm sẽ thay đổi, cao dần lên, chưa kể nếu đóng hằng năm sẽ bất lợi trong việc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư.

Ông Nguyễn Anh Quê, Chủ tịch Tập đoàn G6. (Ảnh NVCC)

Từ thực tế này, ông Quê cho rằng, trước nay chỉ có doanh nghiệp xin chuyển đóng tiền thuê đất hàng năm sang đóng tiền một lần chứ không có chiều ngược lại. Nhất là trên thực tế, khi đóng tiền một lần, đất đó mới được cấp sổ đỏ cũng như thế chấp ngân hàng.

Ở góc độ khác, ông Phạm Đức Toản - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Bất động sản (EZ Property) cho rằng quy định này đang đi ngược với mong muốn của doanh nghiệp, bởi hiện nay rất nhiều doanh nghiệp đều có mong muốn trả tiền thuê đất một lần.

Lý giải thêm về vấn đề này, ông Toản nhìn nhận, nếu trả tiền thuê đất một lần thì giá trị của khu đất sẽ khác so với trả hàng năm. Nếu doanh nghiệp chọn hình thức trả tiền một lần thì tài sản đó sẽ được hạch toán là tài sản cố định và đáp ứng được điều kiện thế chấp vay ngân hàng. Trường hợp doanh nghiệp chọn hình thức trả tiền hằng năm thì đất đó là đất thuê và chỉ vay được ngân hàng với tài sản trên đất. “Đó là còn chưa kể tiền thuê đất sẽ thay đổi hàng năm và hầu như có xu hướng tăng, điều này sẽ gây rủi ro tài chính rất lớn với doanh nghiệp”.

Đồng tình với ông Quê, ông Toản cũng đánh giá quy định mới tại Luật Đất đai (sửa đổi) này phù hợp với trường hợp thuê đất một lần và chưa nộp tiền thì sẽ giúp các doanh nghiệp có thể chuyển đổi trả tiền thuê đất hàng năm để giải quyết những khó khăn trước mắt.

Cần có mốc điều chỉnh cụ thể

Các chuyên gia đánh giá, quy định mới này sẽ giúp hỗ trợ doanh nghiệp, đồng thời nắn chỉnh nguồn thu theo hướng kích thích sinh lợi từ đất đai. Việc được nộp tiền thuê đất hàng năm sẽ giúp các chủ đầu tư giảm gánh nặng tài chính, nhờ đó giá bán bất động sản cũng có cơ hội được điều chỉnh về mức phù hợp hơn, chất lượng sản phẩm cũng được tốt hơn.

Tuy nhiên, bình luận về quy định mới này cũng như những tác động tới doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Đính - Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) nhận xét, thay vì nhận "một cục", quy định sẽ giúp Nhà nước có cơ hội tăng thu nhờ giá trị tăng thêm của đất đai. Tuy nhiên, cần phải có quy định rõ ràng, cụ thể về mốc thời gian điều chỉnh tiền sử dụng đất. Đồng thời, cần có phương pháp tính toán một cách hợp lý, có mức giới hạn cụ thể. Có như vậy mới tránh được tình trạng doanh nghiệp làm dự án trong tình trạng đắn đo, lo lắng và phải xác lập quỹ dự phòng lớn bởi nếu thu thuế theo năm mà giá đất điều chỉnh tăng lên thì sẽ phát sinh thêm nhiều chi phí.

Cần phải có quy định rõ ràng, cụ thể về mốc thời gian điều chỉnh tiền sử dụng đất. (Ảnh: TTXVN)

"Khi đó, không những không đạt được mục tiêu là giảm áp lực tài chính mà thậm chí còn gây tâm lý hoang mang cho doanh nghiệp", ông Đính nói.

Từ góc độ chuyên gia, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng, việc thu tiền thuê đất hàng năm có thể sẽ đem lại nhiều mối lo hơn cho doanh nghiệp. Ông Thịnh lý giải, nếu tiền thuê đất hàng năm tăng đột biến thì doanh nghiệp rất có thể bị "phá sản" phương án tài chính kinh doanh của mình. Cùng với đó, quy định mới sẽ khiến nhiều doanh nghiệp lo ngại về quyền chủ thể sử dụng đất trả tiền hàng năm sẽ bị giới hạn o với chủ thể sử dụng đất trả tiền một lần.

"Quy định nào cũng có tính hai mặt, chúng ta cần cân nhắc, xem xét, đánh giá kỹ lưỡng xem ưu nhược điểm của các mặt. Làm sao để giảm thiểu, hạn chế các vấn đề phát sinh, để từ đó đưa ra được những chính sách pháp luật hợp lý hơn, đảm bảo phát triển nền kinh tế bền vững, doanh nghiệp được yên tâm hoạt động, sản xuất, kinh doanh", PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nhấn mạnh.