TP Hồ Chí Minh: Hơn 81.000 căn nhà, shophouse, officetel chưa được cấp sổ hồng 

Hơn 10.000 căn officetel, shophouse chưa cấp sổ hồng

Theo Vneconomy, Văn phòng Đăng ký đất đai TP Hồ Chí Minh vừa báo cáo Ban Đô thị HĐND TP Hồ Chí Minh về kế hoạch giám sát công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn. 

Cụ thể, trên địa bàn thành phố hiện nay có nhiều trường hợp dự án phát triển nhà ở trước đây đã được Sở Tài nguyên Môi trường thẩm định đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận cho người mua và đã được Văn phòng đăng ký đất đai TP Hồ Chí Minh lập hồ sơ, trình Sở Tài nguyên và Môi trường ký cấp giấy chứng nhận. 

Trong tổng số 398 dự án đã nộp với tổng 191.348 căn hộ và nhà ở riêng lẻ, thì thành phố đã cấp giấy chứng nhận cho 110.016 căn và chưa cấp giấy chứng nhận cho 81.332 căn. 

Trong hơn 81.000 căn chưa được cấp giấy chứng nhận thì có 5.386 căn nhà do chủ đầu tư chưa hoàn tất nghĩa vụ tài chính bổ sung; 10.019 căn nhà bị vướng do thuộc loại hình bất động sản mới gồm căn hộ văn phòng (officetel), nhà phố thương mại (shophouse), căn hộ du lịch khách sạn (condotel) và 17.515 căn nhà không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận.

Một số nguyên nhân được Văn phòng đăng ký đất đai TP Hồ Chí Minh chỉ ra làm ảnh hưởng tới tiến độ cấp giấy chứng nhận. Có thể kể đến như quy định pháp luật thay đổi (thực hiện nghĩa vụ tài chính bổ sung theo quy định tại Nghị định 148/2020/NĐCP); việc xác định nghĩa vụ tài chính của cơ quan nhà nước có thẩm quyền còn chậm; bị rà soát quá trình giao đất, chuyển nhượng, góp vốn thực hiện dự án, chuyển mục đích sử dụng đất, rà soát lại phương án sử dụng đất khi cổ phần hóa doanh nghiệp, xác định lại nghĩa vụ tài chính; chủ đầu tư chậm thực hiện nghĩa vụ tài chính nên kéo dài thời gian giải quyết hồ sơ.

Một số dự án được sử dụng vào mục đích sử dụng hỗn hợp như làm căn hộ lưu trú (căn hộ cho thuê) hoặc văn phòng kết hợp lưu trú (gồm condotel, officetel, shophouse) nhưng hiện nay pháp luật đất đai không quy định về các loại hình bất động sản này. 

Các cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền hiện còn nhiều ý kiến trái chiều, chưa có sự thống nhất trong việc xác định mục đích sử dụng đất, thời hạn sở hữu công trình và đối tượng được cấp giấy chứng nhận cho chủ đầu tư hay người mua. Do đó, Văn phòng Đăng ký đất đai thành phố chưa có cơ sở pháp lý để giải quyết hồ sơ cấp giấy chứng nhận trên địa bàn. 

Nguyên nhân khác được chỉ ra là trong giai đoạn này, số lượng hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận tiếp nhận và giải quyết tăng đều qua các năm, đặc biệt so với năm 2021, số lượng hồ sơ nhận vào trong năm 2022 tăng đột biến từ 28.835 hồ sơ lên 38.144 hồ sơ. 

Với những lý do trên Văn phòng đăng ký đất đai TP Hồ Chí Minh đề xuất với HĐND TP Hồ Chí Minh kiến nghị với các cơ quan Trung ương nhanh chóng bổ sung quy định cụ thể về việc cấp giấy chứng nhận đối với các loại hình bất động sản mới (officetel, shophouse…).

Đồng thời, kiến nghị Hội đồng thẩm định giá TP Hồ Chí Minh, Sở Tài nguyên và Môi trường sớm tham mưu và trình UBND TP Hồ Chí Minh ban hành quyết định về phê duyệt giá đất để các chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ tài chính. Sớm xem xét, xác nhận việc hoàn tất thực hiện nghĩa vụ về nhà ở xã hội đối với các chủ đầu tư lựa chọn hình thức nộp tiền vào ngân sách Nhà nước.

Officetel, shophouse, condotel chịu “số phận” lênh đênh

Theo ghi nhận, tại khu vực của TP Hồ Chí Minh gồm các quận 2, 4, 7, Tân Bình, Bình Thạnh các căn hộ officetel đều chưa được cấp sổ hồng, trong đó có những căn đã bàn giao hơn 10 năm nay nhưng cũng chưa được cấp sổ. Trong khi đó, giá bán các căn hộ officetel trên thị trường thứ cấp thấp hơn 20 - 30% so với căn hộ sở hữu lâu dài (đã có sổ hồng) cùng dự án. 

Có chung số phận với officetel, một số loại tài sản cũng bị xếp vào nhóm loại hình bất động sản mới như condotel, shophouse ở các đô thị lớn và shophouse nghỉ dưỡng tại các tỉnh ven biển cũng chưa được cấp sổ hồng. Giá giao dịch của những loại tài sản này thường từ vài tỷ đến hàng chục tỷ đồng nhưng thiếu vắng giao dịch trong nhiều năm nay do vướng mắc về pháp lý. Người mua condotel, shophouse rơi vào thế bị động, chờ đợi từng ngày luật sửa đổi, công nhận để được cấp sổ hồng. 

Theo thống kê của Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh (HoREA), đến cuối năm 2022, cả nước có khoảng 83.000 căn condotel mòn mỏi chờ sổ hồng, phần lớn thuộc các khu du lịch nghỉ dưỡng, sử dụng quỹ đất thương mại, dịch vụ có thời hạn 50 - 70 năm.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA xác nhận, trong một thập kỷ qua, các loại hình bất động sản mới officetel, shophouse, condotel đều đang vướng pháp lý ở khâu cấp giấy chứng nhận. Các cơ quan có thẩm quyền liên quan tới nay vẫn chưa có câu trả lời cho người dân. 

Trở ngại về mặt pháp lý này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của người mua và doanh nghiệp là chủ đầu tư bán sản phẩm mà còn tác động tiêu cực đến tính minh bạch của thị trường. Chủ tịch HoREA đề nghị những vướng mắc này cần được các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền sớm xem xét giải quyết vì đây là yêu cầu chính đáng của người dân lẫn doanh nghiệp.