Tổng quan về khai phá dữ liệu - Data mining là gì?

Đặc biệt, trong thời buổi công nghệ thông tin đã phát triển như hiện tại thì việc áp dụng khoa học công nghệ vào quá trình thu thập, xử lý và phân tích dữ liệu trở nên vô cùng cần thiết mà khai phá dữ liệu là một trong những mấu chốt quan trọng góp phần xây dựng thành công cho mọi lĩnh vực. Cùng tham khảo ngay bài viết dưới đây để tìm hiểu chi tiết hơn về nội dung khái niệm, vai trò và ý nghĩa của khai phá dữ liệu nhé!

Khái niệm về khai phá dữ liệu - Data mining

Để có thể hiểu một cách tổng thể và chi tiết nhất thì bài viết này sẽ tách cụm từ “Data mining” thành 2 chữ “data” và “mining” để cho bạn đọc dễ theo dõi hơn. 

• Data được hiểu theo một cách đơn giản là nguồn dữ liệu của doanh nghiệp có được sau nhiều năm hoạt động kinh doanh.
• Mining hiểu theo nghĩa của tiếng việt là đào đất, nhưng nếu hiểu theo một cách tích cực thì đây được cho là việc tìm kiếm những thông thứ có giá trị.

Nhìn chung thì Data mining hay khai phá dữ liệu được hiểu một các tổng quan là quá trình đào sâu vào bộ dữ liệu mà công ty thu thập được để phân tích và tìm kiếm những giá trị ẩn nằm bên trong. Cụ thể là muốn xác định được dữ liệu mà công ty đang năm giữ cung cấp những thông tin gì, thông tin đó có mang lại lợi ích gì cho doanh nghiệp hay không?

Bên cạnh đó, trên thế giới còn xuất hiện nhiều định nghĩa hay những khái niệm về khai phá dữ liệu khác nhau. Và tùy vào từng mục đích tiếp cận mà ta có được những định về data mining như sau:

• Theo Data-Flair (một trang web cung cấp các khóa học và kiến thức dữ liệu) thì họ định nghĩa khai phá dữ liệu như sau: “Khai phá dữ liệu là một tập hợp, một hệ thống các phương pháp tính toán được áp dụng cho các cơ sở dữ liệu lớn và phức tạp với mục đích loại bỏ những chi tiết ngẫu nhiên, ngoại lệ. Nó được cho là thành quả của lĩnh vực công nghệ khoa học tiên tiến nhân loại, là quá trình khai phá những kiến thức vô giá bằng các phương pháp phân tích khối lượng lớn dữ liệu đồng  thời lưu trữ chúng ở dạng nhiều cơ sở dữ liệu khác nhau. Tuy nhiên ở một khía cạnh khác thì trang web này cũng cho rằng khai phá dữ liệu là một trong những lợi thế của các công ty trong ngành sản xuất, kinh doanh, marketing nếu các tổ chức đó biết sử dụng hợp lý phương pháp này để gia tăng lợi thế cạnh tranh và nâng cao chất lượng hoạt động. Do đó nhua cầu để xây dựng một hệ thống khai phá dữ liệu tiêu chuẩn ngày càng cao. Các mô hình dữ liệu, các quy trình ứng dụng phải có độ tin cậy cao và tạo ra những cơ hội rõ ràng để các nhà quản trị có thể sử dụng được. Vì thế, khai phá dữ liệu có thêm một cách hiểu nữa, đó là nó là quá trình khai thác, tiếp thu kiến thức từ những dữ liệu thu thập  cho nên nó được ứng dụng vào mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội.
• Còn theo SAS-công ty chuyên cung cấp các phần mềm và giải pháp lưu trữ, phân tích dữ liệu thì khai phá dữ liệu là quá trình tìm kiếm các chi tiết bất thường từ các mẫu, các mô hình, quy luật của dữ liệu và mối qua hệ tương quan giữa chúng với kết quả dự đoán. Bằng cách sử dụng một loạt các kỹ thuật khác nhau, thông tin có được từ data mining sẽ giúp cho doanh nghiệp gia tăng được doanh thu bán hàng, cắt giảm chi phí quản lý, cải thiện mối quan hệ với khách hàng và giảm thiểu những quyết định rủi ro cho các nhà quản trị.

Tóm lại, Data mining - Khai phá dữ liệu được hiểu một cách tổng thể là quá trình khám phá và phân tích khối lượng lớn dữ liệu để tìm ra những mẫu dữ liệu hay những mô hình và quy tắc có ý nghĩa. Data mining là một trong những lĩnh vực  nghiên cứu khoa học dữ liệu, khai thác và sử dụng các dữ kiện phân tích được để phục vụ cho việc ra quyết định trong tương lai của doanh nghiệp.

Quy trình của khai phá dữ liệu

Khai phá dữ liệu bao gồm việc tìm kiếm và phân tích các khối dữ liệu lớn để chọn lọc ra được các mẫu dữ liệu và xu hướng có ý nghĩa. Nó được sử dụng trong nhiều mục đích khác nhau như tiếp thị theo cơ sở dữ liệu, quản trị rủi ro tín dụng, phòng chống gian lận, lọc mail rác, hoặc đơn giản là để tìm hiểu tâm lí và ý kiến của người dùng. Vì vậy, quy trình khai phá dữ liệu được phân ra thành 5 bước chính. Cụ thể như sau: 

Quy trình của khai phá dữ liệu

•  Bước 1: Doanh nghiệp sẽ phải thu thập dữ liệu và tải chúng lên kho dữ liệu. 
•  Bước 2: Lưu giữ và quản lý những dữ liệu này trên server riêng hoặc trên một dịch vụ điện toán đám mây. 
• Bước 3: Nhà quản trị, nhà phân tích kinh doanh, đội ngũ quản lý và các chuyên gia công nghệ thông tin sẽ truy cập vào dữ liệu và xác định xem họ sẽ tổ chức chúng như thế nào.
• Bước 4: Thực hiện sắp xếp lại dữ liệu dựa theo kết quả của người dùng thông qua phần mềm riêng biệt. 
• Bước 5: Dự đoán ra được kết quả cho chương trình dành cho người dùng từ đầu đến cuối thể hiện những dữ liệu dưới một định dạng đơn giản và dễ chia sẻ như là đồ thị hoặc bảng thống kê.

Những lợi ích của khai phá dữ liệu 

Tùy thuộc vào các mục tiêu khai phá dữ liệu khác nhau trong lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp Data mining mang lại từng lợi ích cụ thể. Xét về khía cạnh phân tích dữ liệu thì quá trình khai phá dữ liệu sẽ tạo ra những điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp có thể dễ dàng phát triển hơn. Cụ thể những lợi ích đó là:

• Sàng lọc và giữ lại những dữ liệu quan trọng và cần thiết, đồng thời loại bỏ những dữ liệu không liên quan và dữ liệu bị trùng lặp trong tập dữ liệu của doanh nghiệp.
• Xác định được ác mẫu dữ liệu và dùng các thuật toán để phân tích từ đó đưa ra dự báo về xu hướng, hành vi người tiêu dùng.
• Có thể phân tích một khối lượng lớn dữ liệu trong một thời gian ngắn và chuyển đổi nó thành những thông tin có giá trị, có ý nghĩa.
• Các phòng ban marketing có thể cải thiện tỷ lệ chuyển đổi khách hàng tiềm năng hoặc tạo ra các chiến dịch truyền thông các nhân hóa hợp với nhu cầu của từng đối tượng khách hàng. 
• Data mining còn được các công ty sản xuất sản phẩm sử dụng để xây dựng mô hình dự báo về doanh thu, sản phẩm dịch vụ trong tương lai và cải thiện độ an toàn, chất lượng của sản phẩm.
• Ngoài ra, các công ty trong ngành tài chính còn sử dụng phương pháp này  để xây dựng các mô hình phát hiện rủi ro và gian lận.

Ý nghĩa của khai phá dữ liệu

• Hỗ trợ ra quyết định tự động

Khai phá dữ liệu cho phép các doanh nghiệp hay tổ chức có thể phân tích dữ liệu và tự động hóa các quyết định thông thường và quan trọng khi không bị trì hoãn và tác động bởi yếu tố con người. Các mô hình tự động trong khai phá dữ liệu có thể thu thập, phân tích và xử lý dữ liệu một cách độc lập và tự động cúng góp phần vào vấn đề gia tăng năng suất, tăng lợi nhuận kinh doanh, hạn chế rủi ro và cắt giảm thời gian công việc thông thường của nhân viên.

• Hỗ trợ đưa ra các quyết định chính xác

Trong mỗi lần một chiến dịch quan trong của một doanh nghiệp thì khai phá dữ liệu sẽ hoàn thành việc dự báo một quá trình quan trọng trong mỗi tổ chức. Nó không chỉ cung cấp những kế hoạch chi tiết mà còn dựa vào những dữ kiện từ quá khứ đưa ra được những tiên dự báo trong tương lai.

• Hỗ trợ cắt giảm chi phí

Khai phá dữ liệu cho phép các tổ chức sử dụng mọi nguồn nhân lực hiệu quả hơn. Các doanh nghiệp có thể kiểm soát được các hoạt động từ sản xuất đến bán hàng và từ đó phân bổ nguồn lực hợp lý cho từng nhiệm vụ, mục tiêu đã đặt ra. Bên cạnh đó khi áp dụng phương pháp này thì doanh nghiệp sẽ được hạn chế gặp những rủi ro , sai sót, tránh được tình trạng lãng phí nguyên vật liệu.

• Hỗ trợ khả năng thấu hiểu khách hàng:

Khai phá dữ liệu có thẻ cung cấp và phân tích được các đặc điểm chính của những đối tượng khách hàng mục tiêu mà tổ chức đang hướng tới về sở thích, thói quen, hành vi, độ tuổi, thu nhập,...từ đó giúp doanh nghiệp có thể dễ dàng xác định được nhu cầu của từng phân khúc khách hàng khác nhau. Do đó, vấn đề cá nhân hóa trong việc giao tiếp và cung cấp các thông tin về sản phẩm dịch vụ đến khách hàng sẽ trở nên dễ dàng hơn.

Bên trên là toàn bộ nội dung về vấn đề khai phá dữ liệu mà bạn có thể tham khảo. Hy vọng bài viết sẽ hữu ích và mang lại nhiều thông tin các giá trị cho bạn đọc. Cảm ơn đã đọc bài viết và chúc bạn thành công trong cuộc sống!