Tìm hiểu tiền điện tử phi tập trung và một số sàn giao dịch uy tín hiện nay

Định nghĩa về tiền điện tử phi tập trung

Tiền điện tử phi tập trung là một đơn vị tiền tệ hoạt động dựa trên những thuật toán điện tử và được lưu giữ trên Internet, smartphone, hệ thống máy tính, và các thẻ thanh toán điện tử, nó được giao dịch trên các sàn giao dịch ứng dụng nền tảng phi tập trung Blockchain, một cuốn sổ cái công cộng khổng lồ liệt kê lưu trữ tất cả các giao dịch được xác thực bởi một hệ thống máy tính kết nối toàn cầu.

Nguyên lý hoạt động 

Decentralized Exchange DEX chính là sàn giao dịch phi tập trung, nơi các dạng tiền điện tử được phát hành và giao dịch. Tại đây, các giao dịch tiền điện tử được diễn ra theo mạng ngang hàng (P2P) giữa những người dùng với nhau trên nền tảng Blockchain, mà không cần tới bất cứ tổ chức trung gian nào. Không ai giữ tiền của bạn và bạn cũng không cần tin tưởng sàn giao dịch như khi sử dụng sàn giao dịch tiền điện tử tập trung.

Sổ lệnh trên chuỗi

Mọi giao dịch đều được ghi vào các khối Blockchain. Hệ thống yêu cầu tất cả các node cùng tham gia việc xác nhận giao dịch. Người dùng phải trả phí và chờ đợi khá lâu để các giao dịch được hoàn thành. Bitshares và StellarTem là những sàn áp dụng mô hình này. 

Sổ lệnh ngoài chuỗi

Các lệnh không bị ràng buộc về tốc độ giao dịch và được lưu giữ lại trên một máy chủ tập trung thay vì lưu trên blockchain. Tất nhiên, bạn đừng quá lo lắng, khi thực hiện giao dịch tại đây vẫn đảm bảo bạn là người có toàn quyền nắm giữ và kiểm soát tài sản của mình.

So với sổ lệnh trên chuỗi thì sàn DEX mô hình này có tốc độ giao dịch nhanh và phí giao dịch cũng rẻ hơn. Một số sàn áp dụng mô hình này thành công phải kể đến như EtherDelta, Binnace DEX và 0x.

Automated Market Makers

AMM không sử dụng sổ lệnh mà tận dụng những smart contract để tạo ra các nhóm thanh khoản tự động thực hiện giao dịch. AMM tương đối thân thiện với người dùng, các giao dịch trên DEX AMM được thực hiện on-chain nên bạn phải tốn phí.

Proactive Market Maker

PMM tận dụng Price Oracle giúp giảm trượt giá và mang lại tính ổn định giá tốt hơn AMM. Nhà cung cấp thanh khoản ít phải chịu rủi ro Impermanent Loss. Bạn có thể trải nghiệm sàn PMM DEX ở trên DODO Exchange. 

Hybrid Liquidity DEX

Là sự kết hợp những tính năng tốt nhất của orderbook và AMM. Giao dịch được thực hiện nhanh chóng với mức giá tốt nhất và tiết kiệm chi phí hiệu quả. Idex là một trong số ít những sàn áp dụng mô hình này thành công. 

Ưu điểm

Không phải xác minh danh tính: Tất cả các sàn CEX đều yêu cầu bạn phải xác minh danh tính khi thực hiện giao dịch. Đối với sàn DEX, những gì bạn cần là một ví tiền điện tử mà không cần phải cung cấp bất cứ thông tin cá nhân nào. Bạn hoàn toàn yên tâm giao dịch mà không phải lo lắng bị kiểm soát bởi luật pháp hay bị đánh cắp thông tin.

Không phải đối mặt với những rủi ro từ sàn giao dịch: Sàn tập trung CEX luôn là miếng mồi ngon dành cho những hacker tấn công và chiếm đoạt tài sản của người dùng. Còn ở đây, việc tấn công sàn DEX gần như là không thể vì tài sản của người dùng nằm trên Blockchain và được bảo mật bởi hàng triệu node trong mạng lưới toàn cầu.

Được kiểm soát và quản lý tài sản: Không cần sự cho phép nhưng sàn CEX hoàn toàn có thể kiểm soát, thao túng, sử dụng tài sản, thậm chí là khóa quyền truy cập của người dùng bất cứ lúc nào. Còn khi sử dụng sàn DEX, mọi giao dịch diễn ra ngang hàng thông qua các hợp đồng thông minh, người dùng được nắm toàn quyền sở hữu tài sản của mình.

Tính ẩn danh cao: Sàn phi tập trung cho phép việc ẩn danh. Khi người dùng thực hiện các giao dịch thì sàn chỉ biết được số lượng ví mà không thể biết bạn là ai.

Tính bảo mật cao: So với sàn tập trung CEX thì hệ thống bảo mật của sàn DEX an toàn hơn vì gần như không hề có 1 lỗ hổng cụ thể nào để tạo cơ hội cho tin tặc tấn công, vậy nên việc sập sàn rất khó xảy ra.

Có nhiều token giao dịch hơn: Một số token mới chưa niêm yết trên sàn CEX, song bạn có thể giao dịch những token này ở trên sàn DEX bất cứ khi nào có nhu cầu.

Nhược điểm

Trải nghiệm người dùng chưa cao: Sự thân thiện với người dùng đang là hạn chế lớn nhất của các sàn phi tập trung DEX. Nền tảng này đòi hỏi người dùng phải thực hiện nhiều bước như kết nối DApp, thậm chí là cài bản DEX client độc lập để thực hiện giao dịch. 

Thiếu tính thanh khoản: So với các sàn CEX thì khả năng thanh khoản với các sàn DEX kém hơn rất nhiều. Điều này là do số lượng trader sử dụng sàn DEX còn chưa nhiều.

Độ trễ giao dịch: Vì các lệnh được thực hiện on-chain ở trên Blockchain, sau đó chờ đợi sự xác nhận của các nodes trên mạng lưới dẫn đến độ trễ của lệnh. Tuy nhiên, với các mô hình mới như Hybrid Liquidity DEX thì tốc độ giao dịch đã được cải thiện rất nhiều.

Phí giao dịch cao: Không phải giao dịch nào cũng sẽ phải trả mức phí cao. Tuy nhiên, khi bạn thực hiện giao dịch trong khi mạng lưới quá tải, mạng tắc nghẽn thì mức phí phải trả sẽ cao bất thường.

Một số sàn giao dịch phi tập trung uy tín hiện nay

Uniswap

Uniswap ứng dụng mô hình hoạt động tạo lập thị trường tự động AMM, vận hành trên blockchain của Ethereum, cho phép người dùng giao dịch token tiêu chuẩn ERC-20 với nhau.

Uniswap V3 là phiên bản cập nhật mới nhất của Uniswap, được nâng cấp thêm tính năng Optimism giúp cho phí gas giảm đi đáng kể. Đặc biệt, ở phiên bản này cũng giúp giảm thiểu rủi ro trượt giá và giảm giá so với bản Uniswap V2.

 Pancakeswap

PancakeSwap là một sàn phi tập trung DEX áp dụng mô hình tạo lập thị trường tự động (AMM), cho phép người dùng swap token tiêu chuẩn BEP-20 ở trên blockchain Binance Smart Chain (BSC). Sàn DEX này còn giúp người tham gia thu về khoản lợi nhuận cao khi tạo thanh khoản, farm hay staking.

Nhờ hoạt động ở trên BSC mà PancakeSwap có phí giao dịch rẻ hơn và tốc độ xử lý giao dịch nhanh chóng hơn Uniswap.

1inch

Đây là sàn DEX cho phép người dùng giao dịch token với mức phí tốt nhất hiện nay. 1inch hoạt động trên nền tảng blockchain Polygon, Ethereum và Binance Smart Chain. Với 1inch, người dùng có thể swap mọi token tiêu chuẩn ERC-20.

Bên cạnh token 1INCH, sàn còn giới thiệu Chi GasToken (CHI) giúp giảm phí giao dịch tối đa cho người dùng.

Sushiswap

Sushiswap cũng là một sàn giao dịch phi tập trung lớn ở thời điểm bây giờ. Với Sushiswap, người dùng sẽ thực hiện trao đổi những mã token và thu về lợi nhuận thông qua dạng hợp hợp đồng thông minh  Automated Market Maker (AMM). Sàn giao dịch Sushiswap nằm trong hệ thống mạng Ethereum và trước đây là một phân nhánh được tách từ giao thức Uniswap.

Sự kiện Sushiswap tách ra khỏi Uniswap cũng đã từng gây xôn xao trên thị trường tiền điện tử. Tuy nhiên, bỏ qua dư luận và lời đồn gây tranh cãi, Sushiswap vẫn vươn lên top đầu là một trong những sàn giao dịch phi tập trung tốt nhất hiện nay.

Sushiswap luôn khuyến khích nhà đầu tư cung cấp thanh khoản khi tạo ra các token. Các chi phí xây dựng hệ thống sẽ được nền tảng này chi trả cho các nhà đầu tư. Từ đó, họ có thể nhận phần thưởng là chi phí xây dựng và chi phí từ các nhà giao dịch khác trả khi thực hiện hoán đổi token.

Raydium

Raydium là một AMM được xây dựng và phát triển trên nền tảng Solana blockchain, sử dụng order book trung tâm của Serum DEX.

Raydium thừa kế những giá trị vốn có của AMM trong Serum và là một phần không thể thiếu trong việc đưa các dự án và giao thức mới cũng như hiện có vào trong hệ sinh thái. Giao thức làm nhiệm vụ là cầu nối cho các dự án. Với mục tiêu là trung tâm DEX của Solana, Raydium thúc đẩy các giao dịch trên Solana và cho phép giao dịch diễn ra nhanh chóng, thanh khoản nhanh và các tính năng mới để mang lại lợi nhuận.

Raydium và RAY token sẽ trở thành nền tảng có tiềm năng cao, phát triển tốt, với cả nền tảng của riêng nó cũng như toàn bộ hệ sinh thái.

Lời kết

Qua bài viết trên đây, chắc hẳn bạn cũng đã hiểu phần nào về tiền điện tử phi tập trung cũng như một số sàn nổi bật. Hy vọng những thông tin ở trên sẽ bổ sung cho bạn một nguồn kiến thức mới và giúp bạn trang bị thêm trước khi đầu tư.