Thông tin quy hoạch khu du lịch bền vững trong giai đoạn mới 

Thời điểm dịch bệnh Covid 19 bùng phát, ngành du lịch đã lao đao khiến nhiều công ty rơi vào tình trạng phá sản ngành du lịch bị đóng băng hoàn toàn đã ảnh hưởng đến các nền kinh tế khác. Song, sau khi dịch bệnh được kiểm soát ngành du lịch đang dần phục hồi đã giúp cho nhiều ngành khác cũng phát triển trở lại. Dựa vào những yếu tố trước trong và sau đại dịch những đề xuất về quy hoạch khu du lịch đã được đề ra để giúp cho ngành này phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Quy hoạch được hiểu là trên một địa bàn lãnh thổ sẽ được sắp xếp, phân bố các hoạt động và các yếu tố sản xuất, dịch vụ và đời sống sao cho phù hợp với các điều kiện tại nơi đó. Đồng thời, quy hoạch là thực hiện một việc với mục đích nhất định nhằm mang lại hiệu quả trong một thời kì trung hạn, dài hạn (có chia các giai đoạn). Từ đó, mới có thể cụ thể hóa chiến lược phát triển kinh tế, xã hội hiệu quả và tạo cơ sở cho việc lập các kế hoạch phát triển.

Quy hoạch có nhiều loại với những cấp độ, phạm vi và lĩnh vực khác nhau: Quy hoạch phát triển kinh tế, xã hội, phát triển một ngành kinh tế – kỹ thuật, quy hoạch đô thị, quy hoạch khu công nghiệp, quy hoạch cảng biển… Theo tổ chức du lịch thế giới “Du lịch được hiểu là hành động du hành đến một nơi khác với địa điểm cư trú thường xuyên của mình nhằm mục đích không phải để làm ăn, tức không phải để làm một nghề hay một việc kiếm tiền sinh sống”.

Quy hoạch khu du lịch là việc dựa vào các yếu tố tự nhiên, vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng, điều kiện kinh tế xã hội, điều kiện tài nguyên thiên nhiên, kiến trúc xây dựng, kỹ thuật chương trình, đường lối chính sách,… để đề ra các phương pháp cải thiện tình trạng du lịch và phát triển du lịch trong tương lai. Đồng thời, đây còn là việc cụ thể hóa những dự đoán, định hướng, chương trình và kế hoạch phát triển du lịch để có cách giải quyết tốt nhất. Từ đó, đưa ra các quyết định, thực hiện quy hoạch và bổ sung các điều kiện phát triển nhằm đặt được các mục tiêu phát triển du lịch bền vững.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt nhiệm vụ lập Quy hoạch hệ thống du lịch thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 với các nội dung chính như sau:

Mục tiêu quy hoạch khu du lịch

- Quy hoạch khu du lịch phải bảo đảm phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế - xã hội, phát triển bền vững kinh tế biển, Chiến lược phát triển Du lịch Việt Nam đến năm 2030, Chiến lược phát triển kinh tế- xã hội được thông qua tại Đại hội XIII của Đảng, đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn.

- Quy hoạch được xây dựng nhằm phát triển du lịch bền vững theo hướng tăng trưởng xanh, kết hợp hài hòa giữa nhiệm vụ phát triển du lịch với bảo tồn, phát huy các giá trị tài nguyên, đặc biệt là tài nguyên văn hóa để xây dựng sản phẩm du lịch mang đậm bản sắc dân tộc, giải quyết các vấn đề xã hội, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và bảo đảm quốc phòng, an ninh.

- Quy hoạch hệ thống du lịch quốc gia phải xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, đáp ứng được các yêu cầu nhiệm vụ trước mắt, lâu dài,  khắc phục được những tồn tại, bất cập, bảo đảm phát huy lợi thế quốc gia, tiềm năng, thế mạnh du lịch của từng vùng, từng địa phương.

- Quy hoạch hướng đến mục tiêu cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về định hướng phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; kết nối các ngành, các vùng theo quy hoạch tổng thể quốc gia.

- Tạo công cụ hiệu quả, hiệu lực của Nhà nước để quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng hợp lý các nguồn lực cho phát triển du lịch; cơ sở huy động nguồn lực xã hội cho phát triển du lịch.

- Xác định cơ sở định hướng phát triển du lịch cho các vùng, khu vực động lực, khu du lịch quốc gia và khu vực có tiềm năng phát triển du lịch khác trong các quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh và các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành khác liên quan đến lĩnh vực du lịch; quản lý, điều hành hoạt động phát triển du lịch, xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển du lịch trung và dài hạn.

Nội dung quy hoạch khu du lịch bền vững

- Nghiên cứu, đánh giá thực trạng và phân tích các yếu tố, điều kiện tự nhiên, nguồn lực, bối cảnh cũng như mục đích sử dụng không gian của hệ thống du lịch. Đánh giá liên kết ngành, liên kết vùng trong thực trạng hệ thống phát triển du lịch.

- Dự báo các kịch bản có thể xảy ra với ngành du lịch cũng như các xu thế phát triển trong tương lai có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống du lịch quốc gia trong thời kỳ quy hoạch.

- Xác định sự tác động của kinh tế - xã hội đối với phát triển du lịch, đồng thời, chỉ ra những cơ hội, thách thức có thể sẽ phải đối mặt với phát triển của hệ thống du lịch.

- Trong thời kì quy hoạch cần phải xác định các quan điểm, mục tiêu phát triển hệ thống du lịch. Đồng thời, phải đánh giá được tình hình phát triển du lịch trên cả nước và các vùng lãnh thổ để xác định phương án, định hướng phát triển. 

- Xác định diện tích sử dụng đất, nước để hoạch định kế hoạch và hoạt động bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu và bảo tồn sinh thái, cảnh quan, di tích đã xếp hạng quốc gia có liên quan đến phát triển hệ thống du lịch.

- Liệt kê các danh mục dự án trọng điểm quốc gia, dự án ưu tiên đầu tư cho phát triển du lịch. Từ đó, xây dựng các giải pháp, nguồn lực để thực hiện quy hoạch, đánh giá môi trường tiềm năng để phát triển du lịch bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thời tiết khắc nghiệt. 

- Xác định các giải pháp về phát triển sản phẩm, thị trường du lịch cũng như một số giải pháp thúc đẩy thị trường du lịch, quảng bá du lịch như:

+ Giải pháp về phát triển sản phẩm - thị trường du lịch, giải pháp về xúc tiến

+ Giải pháp phát triển doanh nghiệp du lịch và nguồn nhân lực du lịch

+ Giải pháp về đầu tư phát triển du lịch

+ Giải pháp về cơ chế, chính sách

+ Giải pháp liên kết, hợp tác trong phát triển du lịch

+ Giải pháp bảo vệ tài nguyên, môi trường du lịch, ứng phó với biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng

+ Giải pháp khuyến khích

+ Giải pháp phối hợp liên ngành, liên địa phương trong phát triển du lịch

+ Giải pháp về tổ chức, quản lý ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý và phát triển du lịch, hỗ trợ cộng đồng tham gia hoạt động du lịch

+ Giải pháp phát triển du lịch gắn với bảo đảm quốc phòng an ninh và chủ quyền quốc gia, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn cho khách du lịch

+ Thúc đẩy khả năng chi tiêu của khách du lịch và kéo dài thời gian lưu trú của khách du lịch khi còn ở Việt Nam. 

- Những nguồn lực cần thiết nhất để thực hiện quy hoạch sẽ cần đến các yếu tố như: Tài nguyên du lịch, hệ thống kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch, về con người, về vốn đầu tư, khoa học công nghệ, chính sách, thể chế và các nguồn lực khác.

Theo đó, để thực hiện các nội dung này Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch là cơ quan tổ chức lập Quy hoạch hệ thống du lịch thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, có trách nhiệm bảo đảm việc triển khai thực hiện các bước theo đúng quy định của pháp luật về quy hoạch và pháp luật khác có liên quan.

Trong quá trình lập quy hoạch, tuỳ theo yêu cầu cần nghiên cứu chuyên sâu, Bộ trưởng Bộ VHTTDL quyết định và chịu trách nhiệm về việc thực hiện các nhiệm vụ cụ thể để phục vụ cho công tác lập quy hoạch bảo đảm chất lượng, tiến độ.

Các bộ, ngành và UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm phối hợp với Bộ VHTTDL trong quá trình lập quy hoạch theo quy định của pháp luật và phân công của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Giải pháp để phát triển du lịch bền vững

Tạo dựng các sản phẩm du lịch mang đậm bản sắc dân tộc

Quy hoạch khu du lịch nhằm phát triển theo hướng bền vững tăng trưởng xanh, kết hợp hài hòa giữa phát triển du lịch với bảo tồn và phát huy các giá trị thiên nhiên, truyền thống dân tộc. Qua đó, sáng tạo và xây dựng những sản phẩm du lịch mang đậm bản sắc dân tộc truyền bá đến khách du lịch trong và ngoài nước.  

Mục tiêu lập Quy hoạch là hiện thực hóa và áp dụng các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước một cách đúng đắn và hiệu quả đối với sự phát triển của du lịch.

Đồng thời, thúc đẩy du lịch trở thành một trong những ngành kinh tế mũi nhọn, là tiền đề phát triển cho các ngành khác, quy hoạch tổng thể quốc gia. Đây cũng là công cụ hiệu quả nhất để quảng bá hình ảnh Việt Nam đến các nước bạn. 

Bên cạnh đó, mỗi địa phương cần xác định cơ sở định hướng phát triển du lịch, điểm mạnh, điểm yếu của địa phương đó làm cách nào để khai thác tối đa tiềm năng du lịch của địa phương góp phần tăng kinh tế cho người dân. 

Xây dựng giải pháp, nguồn lực thực hiện quy hoạch

Trong thời kì bình thường mới, để phát triển du lịch cần phải có những giải pháp và nguồn lực cụ thể. Giải pháp để thúc đẩy du lịch phát triển bền vững là cần phải có nền tảng vững chắc từ đó mới đưa ra những giải pháp cụ thể. Một số giải pháp thúc đẩy du lịch bền vững trong tương lai phải kể đến như:

- Khai thác tối đa các nguồn lực của địa phương

- Cải thiện hệ thống giao thông vận tải, cơ sở hạ tầng, vật chất kĩ thuật của địa phương

- Phát triển du lịch về đêm, đa dạng hóa các loại hình du lịch mà địa phương đang có

- Ứng dụng khoa học công nghệ thông minh, hiện đại trong quá trình phát triển đón tiếp khách du lịch

- Thu hút vốn đầu tư nước ngoài để nâng cao vị thế của du lịch địa phương

- Tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm xây dựng, đầu tư du lịch giữa các địa phương

- Lưu ý đến những đề xuất, ý kiến của lãnh đạo các địa phương từ cấp thấp nhất

Nguồn lực để thực hiện quy hoạch cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau cụ thể như:

- Nguồn lực tài nguyên thiên nhiên

- Nguồn lực kinh tế

- Nguồn lực con người

- Nguồn lực về cơ sở hạ tầng, vật chất kĩ thuật…

Việc phát triển du lịch bền vững là nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới khi xã hội đang dần phục hồi. Bên cạnh đó, các nhà quản lý cũng cần phải chú trọng đến những khó khăn của từng địa phương để phối hợp tìm cách khắc phục.