Thị trường chứng khoán sẽ phản ứng ra sao khi Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất điều hành?

Chiều ngày 14/3, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã phát đi thông báo về việc giảm 1% các loại lãi suất điều hành kể từ ngày 15/3.

Theo đó, lãi suất tái cấp vốn vẫn giữ nguyên ở mức 6%/năm, lãi suất tái chiết khấu giảm từ 4,5%/năm xuống còn 3,5%/năm; lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ của Ngân hàng Nhà nước đối với các tổ chức tín dụng giảm từ 7,0%/năm xuống 6,0%/năm.

Ngoài ra, lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng tiền đồng đối với các lĩnh vực ưu tiên cũng giảm từ 5,5% xuống 5%/năm. Lãi suất cho vay ngắn hạn tối đa bằng tiền đồng của các Quỹ tín dụng nhân dân và tổ chức tài chính quy mô đối với các nhu cầu vốn này giảm từ 6,5% xuống 6%/năm.

Đây cũng là lần đầu tiên trong vòng 2 năm gần đây Ngân hàng Nhà nước giảm lãi suất. Trong đợt điều chỉnh gần nhất là vào tháng 9 năm ngoái, các loại lãi suất điều hành bao gồm trần lãi suất huy động đã tăng 0,3-1% một năm.

Ngân hàng Nhà nước cho biết, việc giảm lãi suất điều hành là một "bước đi quan trọng, định hướng cho xu hướng giảm lãi suất của thị trường trong thời gian tới". Đây là tín hiệu định hướng các ngân hàng giảm lãi suất cho vay, góp phần tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp và nền kinh tế.

Đánh giá về động thái hạ lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước, ông Huỳnh Minh Tuấn – Nhà sáng lập FIDT nhận định đây là bước đi sáng suốt và kịp thời trong bối cảnh hiện nay. Bởi nền kinh tế hiện tại đang phải chịu áp lực từ vĩ mô cả bên trong lẫn bên ngoài.

Nhìn ra bên ngoài, sự kiện các ngân hàng quy mô vừa và nhỏ tại Mỹ dừng hoạt động do nền lãi suất quá cao được dự báo cũng tác động ít nhiều đến các ngân hàng Việt Nam, dù là ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp.

Có thể thấy, nền kinh tế Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng khi Mỹ rơi vào suy thoái. Những lĩnh vực như xuất khẩu, sản xuất, tiêu dùng tại Việt Nam cũng ảm đạm từ hệ quả của việc tắc nghẽn thanh khoản. Do đó, kể kích thích lại nền kinh tế từ đầu tư và tiêu dùng thì cần chi phí vốn rẻ.

Ông Huỳnh Minh Tuấn nêu quan điểm: "Động thái hạ lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước vừa mang tính chiến lược dài hạn, song cũng là phản ứng ngắn hạn để "phòng ngự từ xa" trước những biến số khó lường từ Mỹ. Không chỉ quyết định hạ lãi suất điều hành, việc hút tiền cũng đã được ngừng lại từ tín phiếu. Hai giải pháp mà Ngân hàng Nhà nước có thể thực hiện là giảm chi phí đầu vào và tăng cung tiền".

Thị trường chứng khoán sẽ phản ứng như thế nào?

Nhận định về phản ứng của thị trường chứng khoán, ông Tuấn cho rằng đây là một kênh đầu tư vô cùng nhạy cảm và có tương quan nghịch với lãi suất. Về ngắn hạn, vị chuyên gia cho rằng thị trường sẽ phản ứng hưng phấn trước thông tin này. Nhìn lại lịch sử, sau những quyết định hạ lãi suất, thị trường có thể sẽ kéo dài xu hướng tăng trong ít nhất là một tháng sau đó.

Mặc dù thị trường được cho là sẽ tích cực trong ngắn hạn, song ông Huỳnh Minh Tuấn cho rằng vẫn còn một điểm nghẽn có thể ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán về dài hạn, đó là lượng trái phiếu doanh nghiệp chuẩn bị  đáo hạn.

Mặc dù Nghị định 08 đã giảm bớt áp lực trái phiếu đáo hạn, nhưng vẫn cần chờ thêm một động thái cuối cùng từ phía Ngân hàng Nhà nước về việc hoãn nợ, giãn nợ. Khi có thêm giải pháp này, "nút thắt" cho các doanh nghiệp bất động sản sẽ được tháo gỡ và thị trường chứng khoán cũng sẽ khởi sắc hơn nhiều.

Về hành động cho nhà đầu tư thời điểm này, chuyên gia cho rằng điểm sáng hiếm hoi của thị trường là được nâng nỡ bởi chính sách. Do đó, với những nhà đầu tư mạo hiểm, nếu đặt niềm tin vào sự đảo chiều của chính sách thì có thể xuống tiền "bắt đáy". Còn ngược lại, với những nhà đầu tư có chiến lược thận trọng hơn thì nên kiên nhẫn chờ những tín hiệu rõ ràng hơn.

Chuyên gia cho rằng, nhóm cổ phiếu bất động sản và ngân hàng vẫn sẽ được hưởng lợi tâm lý trong ngắn hạn bởi đây là các nhóm bị tác động mạnh từ việc tăng lãi suất. Tuy nhiên, trong dài hạn vẫn cần chờ những động thái mới từ chính sách vĩ mô, đặc biệt là những giải pháp tiếp theo để có thể tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp bất động sản.

Đánh giá riêng về cổ phiếu ngành ngân hàng, ông Huỳnh Minh Tuấn cho rằng triển vọng dài hạn không quá sáng bởi rủi ro nợ xấu vẫn khá cao. Triển vọng nhóm ngân hàng sẽ diễn biến đồng pha với nhóm bất động sản, theo đó nếu nhóm bất động sản được "giải cứu" thì nhóm ngân hàng cũng sẽ tích cực hơn. Bởi khi chính sách được ban hành thì cần thời gian để nhìn nhận xem các ngân hàng sẽ sắp xếp nợ xấu ra sao, chất lượng tài sản như thế nào. Vì vậy, nhà đầu tư cần thận trọng trước khi đưa quyết định đầu tư.

Trước đó, Trần Thị Khánh Hiền, Giám đốc Khối phân tích CTCP Chứng khoán VNDIRECT cũng đánh giá những giải pháp quan trọng trong thời gian gần đây như Nghị định 08 liên quan đến thị trường trái phiếu doanh nghiệp, hay việc hạ lãi suất điều hành đã giúp hỗ trợ cho các doanh nghiệp cũng như lấy lại niềm tin cho nhà đầu tư.

Việc hàng loạt các ngân hàng thương mại thực hiện cắt giảm lãi suất trong thời gian gần đây được xem là một trong những dấu hiệu khá tích cực và nó cũng phản ánh những những nỗ lực của cơ quan quản lý trong việc hạ nhiệt lãi suất cũng như hỗ trợ cho các doanh nghiệp. Đồng thời, những yếu tố như áp lực tỷ giá hay thanh khoản cũng có dấu hiệu giảm bớt, hỗ trợ cho việc giảm lãi suất trong dài hạn.

Tuy nhiên, bà Hiền cho rằng, trong nửa đầu năm 2023 vẫn còn khá nhiều rủi ro khi mà Fed dự kiến tiếp tục nâng lãi suất lên mức 5,25 cho đến 5,5%. Giám đốc Khối phân tích VNDirect nhận định, phải sang nửa năm sau của năm 2023, bức tranh kinh tế sẽ trở nên sáng sủa hơn.

Cũng theo vị chuyên gia, một điều đáng lưu ý là mặc dù lãi suất trong nước đang có xu hướng đảo chiều, nhưng trung bình lãi suất của cả năm 2023 vẫn đang ở mức nền khá cao. Lãi suất huy động hiện nay rơi vào khoảng 8 - 9% và trung bình mức này là cao hơn khoảng 200 điểm cơ bản so với năm ngoái. 

Tuy nhiên, một số chuyên gia gia cho rằng, trước những thông tin không mấy tích cực của kinh tế thế giới. Chỉ số VN-Index sẽ tiếp tục điều chỉnh về vùng hỗ trợ quanh khu vực 1.000 – 1.020 điểm.

Theo Chứng khoán Vietcombank (VCBS), với diễn biến hiện tại, việc VN-Index giảm về vùng hỗ trợ quanh khu vực 1.000 - 1.020 điểm là hoàn toàn có thể xảy ra trong các phiên tới. Công ty chứng khoán này giữ nguyên quan điểm đã đưa ra trong những phiên gần đây, đồng thời khuyến nghị nhà đầu tư chủ động nâng cao tỷ trọng tiền mặt để quản trị rủi ro trong ngắn hạn, kiên nhẫn chờ đợi những tín hiệu tạo điểm cân bằng rõ ràng hơn thay vì giải ngân bắt đáy sớm.

Nhìn lại quá khứ, kể từ năm 2003 đến trước ngày 15/3/2023, Ngân hàng Nhà nước đã có 24 lần hạ lãi suất điều hành. Phản ứng của VN-Index sau một phiên ghi nhận số lần điều chỉnh chiếm phần lớn hơn với 13 phiên giảm và chỉ 11 phiên tăng. Nếu xét sau 1 tháng, trùng hợp VN-Index cũng ghi nhận 11 lần tăng, còn lại 13 lần giảm.