Chuyên gia chứng khoán: "Trong đầu tư, ai ở lại sau cùng thì đó là người chiến thắng"

Đồng pha với diễn biến lình xình của chỉ số, thanh khoản thị trường chứng khoán cũng ngày càng lao dốc. Thống kê của Mirae Asset LM2 cho thấy, giá trị giao dịch trên sàn HoSE chỉ còn khoảng 7.000 tỷ/phiên. Thanh khoản tính từ đầu năm cũng chỉ đạt xấp xỉ bình quân 10.000 tỷ đồng, mức này thấp hơn nhiều so với năm 2021 và năm 2022.

Vậy nguyên nhân gì khiến thanh khoản thị trường chứng khoán liên tục suy giảm? Bao giờ dòng tiền mới quay trở lại thị trường? Mới đây, các chuyên gia phân tích của Mirae Asset LM2 đã có những chia sẻ về vấn đề này.

Lý do dòng tiền "èo uột"?

Phân tích nguyên nhân của đà sụt giảm thanh khoản, chuyên gia nhìn nhận giữa hai khía cạnh về dòng tiền khối ngoại và khối nội.

Đối với dòng tiền ngoại khối, ông Huỳnh Minh Tuấn – Nhà sáng lập FIDT cho biết, chúng ta đã đi qua "mùa trăng mật" của khối ngoại. Sau quãng thời gian "quăng lưới" mua ròng mạnh mẽ khi P/E thị trường về quanh mức 10.x lần, nhà đầu tư nước ngoài đã "quay xe" bán ròng trở lại.

Bên cạnh yếu tố định giá không còn quá hấp dẫn, việc đồng USD tăng cao cũng trở thành một trong những nguyên nhân khiến khối ngoại rút ròng tại thị trường chứng khoán Việt Nam. Lịch sử đã chứng minh, trong thập kỷ qua, cứ mỗi khi đồng bạc xanh tăng mạnh thì nhà đầu tư nước ngoài sẽ bán ròng và chỉ số VN-Index có xu hướng giảm là chủ đạo. Dự báo xu hướng này sẽ còn tiếp diễn cho đến cuối tháng 3/2023 sau cuộc họp của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed).

Trên thực tế, nguyên nhân khiến đồng USD tăng mạnh được cho là do Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ giảm chậm hơn kỳ vọng và thậm chí core PCE còn tăng cao hơn tháng trước khiến Fed cần tiếp tục duy trì đà tăng lãi suất cao hơn nữa. Điều đó đã khiến đồng USD tiếp tục tăng mạnh trong thời gian qua.

Bên cạnh đó, lãi suất của Fed có thể sẽ chạm mốc 5,5 – 5,75% vào tháng 7-9/2023 và nhiều khả năng không có một đợt cắt giảm nào cho đến hết năm nay nhằm ép lạm phát xuống mức thấp như mục tiêu đề ra.

Trong khi đó, về dòng tiền khối nội, lãi suất trong nước hiện nay vẫn neo cao khiến sức hấp dẫn của các kênh tài sản khác như chứng khoán hay bất động sản kém đi, dòng tiền theo đó chảy vào kênh tiền gửi tiết kiệm. Đặc biệt khi thời điểm này chúng ta có nhiều tin xấu và vĩ mô biến động mạnh, thị trường bất động sản đóng băng cùng với áp lực trái phiếu.

Điều này đã khiến dòng tiền khối nội tiếp tục suy yếu, thị trường đối mặt với vùng trống thông tin cuối tháng 3/2023 trước mùa Đại hội cổ đông và Báo cáo tài chính quý 1. Theo đó, chuyên gia nhận định khi nền kinh tế đang tạo đáy, thanh khoản thị trường có xu hướng cạn kiệt là điều dễ hiểu.

Nhà đầu tư nên hành động như thế nào?

Theo chuyên gia, dòng tiền chỉ quay trở lại thị trường khi có những giải pháp rõ ràng, cụ thể của Chính phủ để khôi phục nền kinh tế nói chung cũng như thị trường bất động sản nói riêng. Nghị định 08 sửa đổi mới đây cũng là một trong những tín hiệu tích cực đem đến nhiều kỳ vọng mới. Tuy nhiên, để thanh khoản hồi phục ngay là điều rất khó, đặc biệt để chứng kiến những phiên thanh khoản lên tới 56.000 tỷ đồng như trong quá khứ lại càng khó hơn.

Chuyên gia cho rằng, thời điểm này áp lực từ cả trong và ngoài đều đang gia tăng, nhiều số liệu đã biết nhưng không thể lượng hóa tác động đến thị trường. Do đó, nhà đầu tư nên cân bằng tỷ trọng cổ phiếu và tiền mặc ở mức 50:50 để có thể chủ động ứng phó và tận dụng những nhịp điều chỉnh của thị trường. Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng để tìm cơ hội với những cổ phiếu ngược dòng tăng giá trên thị trường hiện nay là tương đối khó.

“Chúng ta đã trải qua một năm downtrend đầy sóng gió, nên việc chờ đợi thêm nửa năm nữa chắc cũng không quá khó. Tôi từng nghe một câu rất tâm đắc đó là người nghèo thì thích bình yên, người giàu lại thích khủng hoảng để có thể nắm bắt cơ hội. Vì vậy, trong đầu tư ai ở lại sau cùng thì đó là người chiến thắng, nhưng nhà đầu tư cũng cần có sự kiên nhẫn và sức mạnh để "gồng" trước những biến động của thị trường”, ông Huỳnh Minh Tuấn chia sẻ.

Trong báo cáo công bố mới đây, Chứng khoán BSC chỉ ra rằng, lãi suất tại Mỹ tăng đã khiến chi phí đầu vào cao, kỳ vọng về việc Fed tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ tiếp tục ảnh hưởng đến lĩnh vực sản xuất của quốc gia này. Tại châu Âu. lạm phát đạt đỉnh nhưng vẫn ở mức cao, cùng với chính sách tiền tệ thắt chặt đã khiến cầu tiêu dùng giảm. Ở Trung Quốc, hoạt động sản xuất kinh doanh tiếp tục tăng trưởng tốt nhờ liên tục đưa ra những chính sách, gói hỗ trợ nền kinh tế.

Trong nước, sự duy giảm trong hoạt động của các doanh nghiệp năm 2023 ngày càng rõ nét hơn. Môi trường kinh doanh của Việt Nam bị ảnh hưởng bởi cả yếu tố nội tại cũng như yếu tố quốc tế. Điểm tích cực là giải ngân vốn ngân sách nhà nước tăng trưởng tốt trong tháng 2. Tuy nhiên, nhiều dự án mới khởi công vẫn còn trong thời gian hoàn thiện thủ tục đầu tư nên cũng gây ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện chung. Mặc dù vốn FDI thực hiện và đăng ký tăng thêm giảm, nhưng vốn FDI đăng ký mới lại tăng, qua đó cho thấy nhà đầu tư nước ngoài vẫn tiếp tục tin tưởng vào môi trường đầu tư của Việt Nam.

Sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, tốc độ tăng trưởng xuất khẩu có dấu hiệu hồi phục. Với số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới gia tăng trở lại, tăng trưởng xuất nhập khẩu có thể duy trì xu hướng phục hồi trong tháng 3 và tháng 4. Chứng khoán BSC chia kịch bản tốc độ tăng trưởng xuất nhập khẩu năm 2023 theo 2 hướng, kịch bản tiêu cực là xuất khẩu có thể tăng 5,8% và nhập khẩu tăng 5,4%. Còn kịch bản tích cực hơn, xuất khẩu và nhập khẩu có thể tăng lần lượt 8,3% và 7,4%.

Ngoài ra, BSC cũng dự báo CPI cuối năm 2023 có thể đạt 3,5% đối với kịch bản tích cực và 5,1% trong kịch bản tiêu cực. Trong khi đó, tỷ giá USD/VND cuối năm 2023 có thể dao động trong khoảng 23.900 – 24.400.

Về thị trường chứng khoán, BSC xây dựng 2 kịch bản có thể xảy ra trong tháng 3/2023. Cụ thể, trong bối cảnh hoạt động sản xuất kinh doanh ghi nhận sự hồi phục dần sau nhịp chững đầu năm từ các thị trường nhập khẩu chủ chốt trước tâm lý lo ngại suy thoái. Giải ngân đầu tư công được đẩy mạnh, tạo hiệu ứng lan tỏa. Mặt bằng lãi suất có dấu hiệu giảm, từ đó gỡ khó cho hoạt động sản xuất, đầu tư và tiêu dùng. Nhà đầu tư nước ngoài giảm dần hoạt động rút ròng và trở lại mua ròng ở nửa sau tháng 3 với sự mua ròng từ các quỹ ETF. Thị trường đón mùa Đại hội cổ đông cũng như có thêm thông tin hỗ trợ sẽ giúp VN-Index tạo nền và quay lại vùng tích lũy trên 1.050 điểm.

Trong trường hợp kém khả quan hơn, nếu Fed tiếp tục duy trì quan điểm tăng lãi suất mạnh hơn dự báo của thị trường để chống lại lạm phát. Thị trường quốc tế biến động tiêu cực khiến dòng vốn ngoại rút ròng, gây áp lực lên ổn định vĩ mô và nỗ lực giảm mặt bằng lãi suất cho nền kinh tế của hệ thống ngân hàng. Đồng thời, thanh khoản tiếp tục thu gọn và áp lực bán ròng của khối ngoại gia tăng. Theo đó, chỉ số VN-Index có thể sẽ trở lại kiểm tra vùng 980 – 1.000 điểm.