Thanh khoản vẫn ở mức thấp, tăng trưởng vượt trội khó lặp lại với các công ty chứng khoán

Trong bối cảnh thị trường diễn biến không thuận lợi cùng thanh khoản sụt giảm, quý 2 vừa qua được coi là một trong những giai đoạn khó khăn nhất đối với ngành chứng khoán trong nhiều năm trở lại đây. Tổng lợi nhuận trước thuế của top 30 công ty chứng khoán hàng đầu ước tính đạt khoảng 3.300 tỷ đồng, giảm 3.000 tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái.

So với quý liền trước, tổng lợi nhuận của nhóm 30 công ty chứng khoán trên đã giảm khoảng 4.000 tỷ đồng. Con số này thậm chí còn lên gần 5.000 tỷ đồng nếu so với quý 4 năm ngoái, giai đoạn thị trường sôi động nhất từ trước đến nay. Những khó khăn trong quý 2 khiến giới đầu tư đặt dấu hỏi về khả năng duy trì tăng trưởng trong năm 2022, bởi 2 quý cuối năm ngoái ngành chứng khoán đều ghi nhận kết quả kinh doanh rất cao.

Đánh giá về triển vọng tăng trưởng ngành trong năm 2022, Chứng khoán KIS không kỳ vọng một năm tương tự năm 2021 với mức tăng vượt trội mà thiên về kịch bản đi ngang hoặc giảm nhẹ. KIS cho rằng, để đạt được kết quả đi ngang trong năm 2022, giá trị giao dịch bình quân ngày trong những tháng cuối năm cần duy trì trong khoảng 25.000 tỷ đồng, bên cạnh đó, số dư cho vay margin cũng cần cao hơn mức 90.000 tỷ đồng.

Con số dư nợ margin không phải vấn đề lớn bởi nhà đầu tư cá nhân có thói quen dùng đòn bẩy cao. Ngay cả trong bối cảnh thị trường biến động không mấy khả quan vào quý 2, dư nợ margin cuối quý 2 đã giảm 42.000 tỷ so với cuối quý trước nhưng vẫn ở mức cao hơn 140.000 tỷ đồng. Nhưng cần lưu ý, đây là số dư nợ không bao gồm cho vay 3 bên. Nếu tính thêm khoản này, con số thực tế có thể lên tới hơn 150.000 tỷ đồng.

Trong khi đó, thanh khoản thực sự là một nút thắt không dễ giải quyết trong bối cảnh lãi suất được dự báo sẽ tiếp tục tăng sau những thông điệp mang tính "diều hâu" của các Ngân hàng Trung ương hàng đầu thế giới tại hội nghị Jackson Hole. Theo đó, cả Fed và ECB đều phát đi những tín hiệu cứng rắn cũng như thống nhất trong cuộc chiến chống lạm phát khi đà tăng giá cả đang lan rộng, thậm chí có thể kéo dài dai dẳng.

Sau khi chạm đáy vào hồi tháng 7, thanh khoản trong tháng 8 đã có dấu hiệu hồi phục, tuy nhiên mức độ còn hạn chế. Trên HoSE, giá trị giao dịch bình quân phiên đã tăng 37% so với tháng trước nhưng chỉ ở quanh mức 14.000 tỷ đồng. Việc thanh khoản hồi phục phần nào được hỗ trợ bởi kỳ vọng của nhà đầu tư vào động thái giảm tốc độ tăng lãi suất của Fed . Dù vậy, yếu tố này gần đây đã có phần lung lay.

Mặt khác, việc rút ngắn kỳ giao dịch về T+1,5 được nhiều chuyên gia kỳ vọng sẽ giúp thanh khoản được cải thiện. Ngoài ra, việc HoSE cho phép giao dịch lô lẻ trở lại trong thời gian tới cũng sẽ góp phần giúp thị trường giao dịch sôi động hơn.

Về dài hạn, triển vọng của thị trường chứng khoán vẫn được đánh giá khả quan nhờ bối cảnh vĩ mô ổn định và tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp ở mức cao. Thanh khoản thị trường cũng được kỳ vọng dần cải thiện khi dư địa tăng trưởng số lượng nhà đầu tư còn nhiều và chứng khoán vẫn được xem là kênh đầu tư hấp dẫn.

Bên cạnh đó, kỳ vọng về hệ thống KRX sớm đi vào hoạt động cùng những thông tin về chính sách lắng xuống sau khi Chính phủ hoàn thiện khung pháp lý cho thị trường vốn có thể thúc đẩy thanh khoản thị trường trong dài hạn. Dù vậy, vẫn khó có thể trông đợi vào sự cải thiện ngay lập tức trong ngắn hạn và kết quả kinh doanh của các công ty chứng khoán cũng khó duy trì tăng trưởng.