Tại sao các nhà máy ở Trung Quốc lại đòi hỏi công nhân phải có bằng đại học?

Theo Nhịp Sống Kinh Tế, để làm công nhân nhà máy chế biến thuốc lá thì cần phải có những bằng cấp gì? Với nhiều người thì câu hỏi này nghe có vẻ kỳ nhưng ở Trung Quốc, nếu không có bằng đại học thì bạn có thể sẽ khó nhận được công việc này.

Theo hãng tin của SCMP cho biết, giờ đây có nhiều nhà máy như China Tobacco Henan Industrial (CTHI) tại tỉnh Henan - Trung Quốc đăng tin tuyển trình độ đại học hoặc thậm chí thạc sĩ cho công nhân của mình. Các bài đăng tuyển của nhà máy này đã làm dấy lên cuộc tranh cãi dữ dội trên mạng xã hội về việc tại sao đi chế biến cây thuốc lá và cuốn điếu thuốc trong nhà máy cũng cần phải có bằng đại học.

Hiện có khoảng 1/3 số công nhân trong nhà máy chế biến thuốc lá của CTHI có bằng thạc sĩ, số còn lại thì 100% đều có bằng đại học. Thậm chí một số công nhân còn tốt nghiệp từ những trường đại học có tiếng nhất nhì Trung Quốc.

Câu chuyện có bằng cấp cao để rồi đi làm những nghề ít kỹ thuật hoặc mức lương không tương xứng đang ngày càng nở rộ ở Trung Quốc. Cách đây vài tháng, câu chuyện một ngôi trường tư tuyển dụng hàng loạt giáo viên mới cho học sinh cấp 2 cũng đã thu hút được sự chú ý của dư luận. Mọi thứ sẽ chẳng có gì đáng nói nếu những giáo viên cấp 2 này không đến từ những ngôi trường nổi tiếng như Peking University hay thậm chí là du học sinh tốt nghiệp trường Columbia University.

Ngày nay, cuộc cạnh tranh trên thị trường lao động việc làm ở Trung Quốc khá khốc liệt khi mọi người đổ xô đi học đại học để rồi ra trường chẳng biết làm gì với tấm bằng trong tay. Theo số liệu của Bộ giáo dục Trung Quốc cho thấy có khoảng 9,09 triệu sinh viên đã tốt nghiệp đại học trong năm 2021, đây là mức cao kỷ lục chưa từng có và tạo áp lực lớn trên thị trường việc làm nơi đây.

Các báo cáo chính thức cho thấy năm 2020, hơn 54% số thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 18-22 ở Trung Quốc nhập học vào các trường đại học, cao hơn rất nhiều so với tỷ lệ 15% của năm 2002. Rõ ràng, đời sống đi lên đã thúc đẩy nhiều gia đình đầu tư giáo dục cho con cái, thế nhưng chính điều này lại khiến cho thị trường lâm vào tình trạng "thừa thầy, thiếu thợ".

"Hơn một nửa số bạn trẻ sẽ chạy kiếm việc ngoài đường với tấm bằng đại học hoặc cao hơn nữa trong tay", Chuyên gia nhân lực Jennifer Feng của hãng môi giới việc làm hàng đầu tại Trung QUốc 51Job đưa ra cảnh báo.

Như một hệ quả tất yếu, tấm bằng đại học tại Trung Quốc giờ đây đang ngày càng mất giá và nó đã trở thành tấm vé vào cửa nếu muốn cạnh tranh việc làm. Rất nhiều doanh nghiệp thừa nhận rằng ban đầu họ không có ý định đặt tiêu chuẩn bằng cấp khi tuyển dụng lao động, nhưng họ đã phải thay đổi ý định bởi có quá nhiều sinh viên mới tốt nghiệp nộp đơn.

Cử nhân tài chính đi làm "cò đất"

Anh Liu Haotian là một sinh viên tốt nghiệp ngành tài chính tại trường Shanghai Finance University vào năm 2019, đã phải hạ thấp kỳ vọng sau 1 năm tìm kiếm việc làm. Cuối cùng, anh Liu được nhận vào làm nhân viên môi giới bất động sản tại Lianja.

Bản thân anh Liu cho biết, mình chưa bao giờ nghĩ rằng sẽ làm nghề này trước đây khi bắt đầu theo học tài chính. Thế nhưng anh vẫn chấp nhận công việc này vì nó có mức lương khá ổn, với khoảng 8.000 Nhân dân tệ (tương đương với 1.238 USD)/tháng, cộng thêm tiền doanh số kể cả khi anh chưa ký được hợp đồng nào.

Theo nghiên cứu của Beike Research Institute, thực tế cho thấy có hơn 60% số nhân viên môi giới nhà đất tại thủ đô Bắc Kinh và Thượng Hải có bằng đại học dù công việc này đôi khi cần kinh nghiệm hơn là bằng cấp.

Giám đốc Xiong Bingqi của Viện nghiên cứu 21st Century Education Research Institute cho biết, dù có là lao động trình độ cao làm việc trái ngành thì họ vẫn đóng góp cho nền kinh tế nên đây không thể gọi là lãng phí.

Tuy nhiên anh Liu cho biết việc có bằng đại học hay không cũng chẳng liên quan gì đến công việc hiện tại.

"Tôi nghĩ rằng công việc này có thể hoàn thành bởi cả những người chưa tốt nghiệp đại học. Nó đòi hỏi kỹ năng sống của bạn nhiều hơn là bằng cấp gì", anh Liu chia sẻ.

Thêm vào đó, anh Liu cũng cho biết mình chẳng ứng dụng được các kiến thức đã học trên ghế nhà trường vào công việc. Rõ ràng, có một tấm bằng bây giờ nhiều khi chỉ còn ý nghĩa tượng trưng, nhưng mọi người vẫn phải lãng phí thời gian lẫn nguồn lực cho nó chỉ để có "vé vào cửa" trên thị trường lao động.

Nguồn: SCMP